Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Δαμιανός ὁ ἐν Κισσάβω (14 Φεβρουαρίου 1568)

τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἀχιλλίου Τσούτσουρα

Γύριζε τά χωριά καί ἐμπόδιζε τούς Χριστιανούς νά πουλᾶνε καί νά ἀγοράζουν τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς

Ἕνας ἀπό τούς τοπικούς καί γενναίους μάρτυρες τῆς Λάρισας ὑπῆρξε καί ὁ Ὅσιος Δαμιανός, ὁ φλογερός Ἱεραπόστολος καί σπουδαῖος ὁμολογητής τῆς πίστεώς μας.

Ἡ Λάρισα πραγματικά σεμνύνεται γιά τόν σπουδαῖο ἀθλητή τοῦ Χριστοῦ, πού χωρίς φόβο, ἀλύγιστος μπροστά στίς ὕβρεις καί τά βάσανα, σέ μία ἐποχή πού σχεδόν κανείς δέν τολμοῦσε νά ὑψώσει τήν φωνή τοῦ ἔναντι τῶν ἐχθρῶν αὐτῆς τῆς πίστεως τῶν Ὀρθοδόξων, στάθηκε ὡς ἀληθινός πνευματικός καθοδηγητής, ὡς πολύτιμος κήρυκας τῶν εὐαγγελικῶν ἀληθειῶν καί ὡς πρόμαχος τῆς πίστεως, φωτίζοντας καί στηρίζοντας τίς ψυχές τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων.



Ἐμεῖς σήμερα αἰσθανόμαστε ἰδιαίτερα ὑπερήφανοι πού πατοῦμε στά ἴδια χώματα, τά ὁποῖα βάδισε ὁ Ἅγιος Δαμιανός καί μέ πολύ μεγάλη εὐλάβεια προσκυνοῦμε τήν ἱερά του εἰκόνα στόν Ἅγιο Ἀχίλλιο καί ἀκόμη μέ ἱερό δέος διαβάζουμε κάτω ἀπό τόν Ἅγιο Ἀχίλλιο, κοντά στήν πλατεία ἀλόγου, ὅπως διερχόμαστε κατά τήν ἱερά λιτάνευση τοῦ Πολιούχου καί Προστάτου μᾶς Ἁγίου Ἀχιλλίου, τήν ἐπιγραφή πού ἀναφέρεται στήν σκληρή δί΄ ἀγχόνης καί πυρᾶς θανάτωση τοῦ Ἁγίου Δαμιανοῦ, τοῦ ἐν Κισσάβω ασκησαντος καί ἐν Λαρίση τελειωθεντος, τοῦ ὁποίου τήν στάχτη οἱ δήμιοι ἀφοῦ τόν ἔκαψαν τήν ἔριξαν στό σημεῖο αὐτό, μέσα στόν Πηνειό ποταμό, γιά νά μήν μποροῦν οἱ πιστοί Χριστιανοί τῆς Λάρισας νά ἀποδώσουν τίς πρέπουσες τιμές στά ἱερά λείψανα τοῦ Μάρτυρος!

Ἐλεγχόμαστε ὅμως παράλληλα γιατί σήμερα ἀντί νά ἐμπιστευόμαστε τήν ζωή μας στόν ἐλεήμονα Χριστό, ἀντί νά ἀκολουθοῦμε πιστά αὐτά τά ὁποία οἱ Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας, θυσιαστικᾶ μᾶς δίδαξαν καί μᾶς προσέφεραν, ἐγκαταλείπουμε τίς ἱερές παραδόσεις μας καί συμβάλλουμε καί ’μεῖς μέ τήν ἀδιαφορία μας στήν ἀποιεροποίηση τῆς ζωῆς μας.

Ἄς δοῦμε ὅμως σύντομα κάποια στοιχεῖα ἀπό τήν ζωή τοῦ Ὁσίου Δαμιανοῦ. Ἐξετάζοντας προσεχτικά τόν βίο καί τήν δράση τοῦ Ἁγίου Δαμιανοῦ, βλέπουμε ξεκάθαρα τήν προθυμία του γιά τήν πιστή ἐφαρμογή τοῦ λόγου τοῦ Θεού καί τήν ἀγάπη τοῦ γί ’αὐτόν.

Ἐγκατέλειψε τήν πατρίδα τοῦ τό Μυρίχοβο τῶν Ἀγράφων, ὅπου γεννήθηκε τό 1500μ.Χ προκειμένου νά λάβει τόν ἀρραβώνα τοῦ μεγάλου καί ἀγγελικοῦ σχήματος στό καθολικό της Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Φιλοθέου, τοῦ Ἁγίου Ὅρους καί ἀπό κεῖ ἀνεχώρησε γιά ἀσκητικώτερους τόπους, ὅπου πλησίον του μεγάλου ἀσκητοῦ Δομετίου, σπούδασε τά ἱερά γράμματα, τήν σοφία τοῦ Θεοῦ καί τίς Θεοτίμητες ἀρετές στό πανεπιστήμιο τῆς ἐρήμου, ζώντας πολλές ἱερές μυσταγωγικές καί θεῖες ἀποκαλύψεις, μέ ἀποκορύφωμα νά ἀξιωθεῖ κάποια ἡμέρα νά ἀκούσει τῆς μακαρίας ἐκείνης φωνῆς πού τοῦ ἔλεγε:

«Δαμιανέ, εἴναι πολύ καλό νά ἀγωνίζεσαι γιά τό συμφέρον τῆς ψυχῆς σου, ἀναζήτησε ὅμως καί τρόπους γιά τό συμφέρον τῶν ψυχῶν τῶν ἀδελφῶν σου!»

Ἔτσι ὁ Ἅγιος μοναχός Δαμιανός, ὑπακούοντας στήν ἀποκαλυπτική ἐκείνη φωνή τοῦ Θεοῦ, ἐξέρχεται τοῦ Ἁγίου Ὅρους, καταφθάνει στά ὄμορφα χωριά τοῦ Ὀλύμπου, ὅπου οἱ ἄνθρωποι διψοῦσαν πνευματικά καί κηρύσσει μέ πύρινη φωνή καί ζέουσα καρδία τόν λόγο τοῦ Θεοῦ στίς καρδιές τους.

Πολεμούμενος ἀπό τήν κακία τῶν ἀνθρώπων ἀνηφορίζει γιά τά ψηλά χωριά τῆς Ὄσσας καί τοῦ Κισσάβου, ὅπου μετά ἀπό σκληρή ἐπίθεση πού δέχθηκε, κατηγορούμενος ὡς πλάνος, ἀναχωρεῖ καί πάλι γιά τά χωριά τῶν Ἀγράφων, ὅπου ἱδρύει τήν περίφημη Μονή τῆς Πελεκητῆς, γιά νά καταλήξει καί πάλι διωκόμενος στήν Λάρισα, ὅπου στό χωριό Σελίτσανη (σημερινή Ἀνατολή) ἀνεγείρει τήν Ἱερά Μονή τοῦ Τιμίου Προδρόμου, μέσα στήν ὁποία ὁ ἅγιος διδάσκει τόν σωτήριο λόγο τοῦ Θεοῦ καί ἐμψυχώνει τούς ὑποδούλους Ἕλληνες.

Στίς ἀρχές τοῦ 1568, ὁ ρακένδυτος μοναχός καί διδάσκαλος τοῦ γένους μας, ἐνῶ μιλάει στούς ἀνθρώπους τῆς Βουλγαρινῆς (σημερινῆς Ἐλάφου) γιά τίς ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου καί τίς ἀρχές τῆς πίστεώς μας , συλλαμβάνεται ἀπό τούς Ὀθωμανούς καί σύρεται δέσμιος, στόν δικαστή τῆς Λάρισας μέ τήν βαρειά κατηγορία ὅτι: «τάς κώμας διέρχεται, τούς Χριστιανούς μή πρίασθαι τί ἤ πωλεῖν τή Κυριακή διδάσκων» , δηλαδή γυρίζει τά χωριά καί ἐμποδίζει τούς Χριστιανούς νά πουλᾶνε καί νά ἀγοράζουν τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, πού γιά τούς Μουσουλμάνους δέν σημαίνει ἀπολύτως τίποτε, ἐνῶ γιά τούς Ὀρθοδόξους τόσα πολλά…ἀφοῦ εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου.

Μετά ἀπό πολυποίκιλλα βάσανα, φοβερές ἀπολογίες, σκληρά μαρτύρια, τά ὁποῖα κράτησαν 15 ἡμέρες ὁ Ἅγιος του Θεοῦ μέ γενναῖο φρόνημα στίς 14 Φεβρουαρίου τοῦ 1568 παραδίδει τήν ἁγία του ψυχή στόν Πλάστη καί Δημιουργό του μετά ἀπό τήν πολύωρη κρεμάλα, στήν ὁποία τόν ἐξετέλεσαν, γιά νά τόν ρίξουν στήν συνέχεια μέ λυσσαλέο μίσος μέσα σέ ἀναμμένα ξύλα, σέ μεγάλη φωτιά καί μάλιστα ἡμιθανῆ.

Τήν δέ στάχτη τῶν ἱερῶν λειψάνων του, τήν ἔριξαν στόν Πηνειό, πού κυλοῦσε ἀσταμάτητα τήν χειμερινή αὐτή ἡμέρα, τά θολά νερά του πρός τόν Θερμαϊκό.

Ποιός νά σκεπτόταν ἄραγε σήμερα ἀπό ἐμᾶς τούς Νεοέλληνες ὅτι ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς, γιά τήν ὁποία συνελήφθη καί μαρτύρησε ὁ Ὅσιος Δαμιανός, ὁ πολυάθλος Ἅγιος της Λάρισας, τοῦ Κισσάβου καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας τό καμάρι καί τό ἱερό κλέος, θά καταργεῖτο τόσο εὔκολα, ἔτσι ἁπλά, χωρίς νά εἴμαστε ὑπόδουλοι, μέ ὅλη τήν σχετικότητα τῆς λέξεως ὑποδούλωση, χωρίς διάλογο, συζήτηση καί ἐπιχειρήματα;

Ἡ κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς, τῆς ἡμέρας πού εἶναι ἀφιερωμένη στόν Κύριο καί τήν λατρεία Τοῦ εἶναι σίγουρα ἕνα προτεινόμενο μέτρο πού ἀποσκοπεῖ κάπου βαθύτερα, στήν ἀποδόμηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, στήν ἀποϊεροποίηση τῆς ζωῆς μας, κάτι πού τόσο ἔνθερμα προσπαθοῦν νά μᾶς ἐπιβάλλουν ξένες καί ὄχι μόνο δυνάμεις καί στόν ἀποχρωματισμό τοῦ γένους μας.

Δέν χρειάζεται νά ἀναφερθοῦμε ἐκτενῶς στό γιατί δέν πρέπει νά συμβεῖ κάτι τέτοιο καί νά ἐφαρμοσθεῖ ἔστω καί πυλωτικά αὐτό τό μέτρο πού ἑξαγγέλεται ἀπό τό Ὑπουργεῖο Ἀνάπτυξης, γιατί σίγουρα εἶναι περιττό.

Ἡ Κυριακή εἶναι ἡ σπουδαία ἡμέρα τοῦ Θεοῦ, κατά τήν ὁποία τιμοῦμε τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, πρέπει νά τήν διερχόμαστε μέ προσευχή, μέ τήν θεία Λειτουργία, μέ μετάνοια, μέ πνευματική ἀνάπαυση, πρέπει νά ἐνθυμούμαστε τόν Παράδεισο καί ὅποιο κέρδος ἐξασφαλίζεται τήν ἡμέρα αὐτή εἶναι καταραμένο καί ποτέ εὐλογημένο, φώναζε ὁ Ἅγιος ἐθνοιερομάρτυς Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Ἰσαπόστολος, 200 χρόνια μετά τόν Ἅγιο Δαμιανό.

Στίς μέρες μας θά προσθέταμε πώς εἶναι καί κάτι ἀκόμη: Ἡ ἡμέρα πού οἱ Χριστιανοί συναντιῶνται σέ κοινή πνευματική τράπεζα ἀλλά καί σέ κάτι ἀκόμη πού τείνει νά ἐκλείψει ἀπό τήν ζωή μας, στήν οἰκογενειακή τράπεζα, στήν ζεστασιά καί τήν θαλπωρή τῆς ἑνωμένης Ἑλληνικῆς οἰκογένειας, σέ λίγες ὧρες ἀληθινῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν μελῶν τῆς κατ’ οἶκον Ἐκκλησίας, πού δυστυχῶς σήμερα γονεῖς καί παιδιά στεροῦνται αὐτήν τήν χαρά τῆς ἐπικοινωνίας σέ μεγάλο βαθμό.

Ὁ προβληματισμός ὅμως μικρῶν καί μεγάλων ἐπικεντρώνεται στό γιατί τόσο εὔκολα ἀπαντοῦμε θετικά σέ ἕνα ξενόφερτο μέτρο, σέ μία ἐπιβαλλόμενη ἴσως πρόταση, τήν στιγμή πού κανένα ὄφελος ξέρουμε πώς δέν θά προκύψει καί ἀπό αὐτήν τήν ἀλλαγή;

Καί ἄν ἡ χώρα μᾶς περιῆλθε σέ οἰκονομική δυσκολία, γιατί ἀπαραίτητα αὐτή τήν δυσκολία θά πρέπει νά τήν ἀκολουθήσει καί ἡ ἱστορική, κοινωνική καί θρησκευτική ἐξαθλίωση;

Καί γιατί ἄραγε ἡ συνύπαρξη μέ ἄλλους λαούς μέσα στήν ἴδια μᾶς τήν πατρίδα, τήν Ὀρθόδοξη καί θρησκευόμενη στό μεγαλύτερό της βαθμό, θά πρέπει ὁπωσδήποτε νά συνεπάγεται καί τό βαθύ ξερίζωμα ἀπό τίς ρίζες μας, τήν ἐκθεμελίωση τῆς παραδόσεώς μας, τόν ὑποβαθμισμό τοῦ πολιτισμοῦ μας, τήν χαλάρωση ἀκόμη καί αὐτῶν τῶν ὡραίων ἠθῶν καί ἐθίμων μας, τήν καταστρατήγηση τῶν πνευματικῶν ἀναγκῶν μας, τόν ἀφανισμό τῆς ταυτότητάς μας;

Ἡ δυνατή φωνή ἑνός γενναίου Μάρτυρος τῆς Ἐκκλησίας, πού κρεμάστηκε καί κάηκε στήν Λάρισα, γι’ αὐτά τά ἰδεώδη καί γι’ αὐτές τίς ἀθάνατες ἀξίες, ἔρχεται καί σήμερα νά μᾶς ἐλέγξει ὄχι ἐπιτιμητικά ἀλλά εὐεργετικά καί πάλι, μηνύοντας σέ ’μᾶς τούς Νεοέλληνες πολλά καί σπουδαία μηνύματα, βγαλμένα μέσα ἀπό τήν καιομένη πραγματικά καρδιά του… καί πιστέψτε μέ ἀκούγεται ἡ φωνή Τοῦ πολύ ἔντονα κάθε φορᾶ πού διέρχεται κανείς ἀπό αὐτά τά ὑψίκορμα δέντρα, πού εἶναι βαθειά ριζωμένα στίς ὄχθες τοῦ Πηνειοῦ ποταμοῦ, καί εἶναι σάν νά τόν ἀκοῦς νά μιλάει στό σήμερα, ἀφοῦ τά πάντα ἄλλαξαν ἐκτός ἀπό ἕνα, ἤ μᾶλλον ἀπό Ἕναν, Αὐτόν πού ἀσταμάτητα συνεχίζει νά προσφέρεται στούς ἀνθρώπους, εἰς βρῶσιν καί πόσιν, εἰς ἁγιασμόν καί σωτηρίαν κάθε μέρα καί κάθε Κυριακή, ἕως καί τῆς συντελείας τῶν αἰώνων…

Ἀντιγραφή γιὰ τὸ «σπιτὰκι τῆς Μέλιας»

AΓIOΣ ΣEPAΦEIM
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΘΕΣΣΑΛΙΩΤΙΔΟΣ & ΦΑΝΑΡΙΟΦΕΡΣΑΛΩΝ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ Δ΄- ΕΤΟΣ 8Ο – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013

Εἰκόνα ἀπὸ: drevo-info.ru