ΣΜΎΡΝΗ – ΚΈΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ

Γκιαούρ Ιζμίρ

Η «Γκιαούρ Ιζμίρ», δηλαδή η Σμύρνη των απίστων. Πραγματικότητα, μιας και άπιστος η Σμύρνη ήταν μια πόλη καθαρά Ελληνική… αλλά λόγω της θέσεώς της εμπλουτισμένη με όλες τις φυλές του κόσμου…

Μια πόλη που στο διάβα του χρόνου υπέστη πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και ανθρώπινες παρεμβάσεις… αλλά άντεξε και ανδρώθηκε σε τέτοιο σημείο ώστε να καταστεί ζηλευτή σε όλους.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα εξελίχθηκε σε ένα πολυπολιτισμικό και κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο, που συναγωνίζονταν τη Μασσαλία, την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια στο θαλάσσιο εμπόριο της Μεσογείου και συγκέντρωνε τα βλέμματα θαυμασμού και φθόνου ολόκληρης της Ευρώπης.


Μέχρι το 1922 μπορούσαμε να διακρίνουμε στη πόλη :
Τη μεγάλη παραλιακή λεωφόρο έμπροσθεν της προκυμαίας…
Την Παράλληλο λεωφόρο ή εκ παραφθοράς «Παραλλέλι»…
Στο βόρειο άκρο της Ευρωπαϊκής Οδού την περίφημη δίοδο του «Τενεκίδη ο βερχανές», με την Ελληνική Λέσχη…
Τη συνοικία των Νοσοκομείων και μακρύτερα τη συνοικία «Φασουλάς»…
Το «Κερασοχώρι», και το βουλεβάρτο «Αλιότι» προς το σιδηροδρομικό σταθμό Αϊδινίου…
Τη συνοικία της Πούντας με Ιταλούς και Μαλτέζους κατοίκους και ενδότερα οι λαϊκές συνοικίες…
Τη μεγάλη συνοικία της Αγ. Φωτεινής με τα «γυαλάδικα…
Τη συνοικία του «Αγίου Τρύφωνα» ή «Τσικουδιά», που πήρε το όνομά της από τα πολλά ουζάδικα που ήταν άφθονα στα σοκάκια της…
Τη συνοικία τα «Ταμπάκικα» ή «Ταμπαχάνα» ή Συνοικία των Βυρσοδεψείων…
Τη συνοικία τα «Μορτάκια» ή «Λυγαριά» ή «Πτωχοδοχείον»…
Τον σταθμό Κασαμπά (Μπασμανέ) και μεγάλη γέφυρα που περνώντας την βρισκόσουν στη συνοικία του «Αγίου Κωνσταντίνου».
Τον μαχαλά τα «Χιώτικα», εκεί που τέμνονταν οι σιδηροδρομικές γραμμές όπου έβρισκες καφενέδες και ταβερνεία…
Τον «Πάνω Μαχαλά», προς τον Πάγο, το αρχαιότερο τμήμα της πόλης…
Τον «Κάτω Μαχαλά» ή «Κάτω Πόλη», νεότερο τμήμα…
Την εβραϊκή συνοικία του Πάνω Μαχαλά και την ελληνική συνοικία με το ναό του Αγίου Γεωργίου, την αγορά “Μεγάλες Ταβέρνες”…
Τον Φραγκομαχαλά, συνοικία καθολικών, που τον κατοικούσαν κυρίως Ευρωπαίοι, Φραγκολεβαντίνοι αλλά και αρκετοί εύποροι Έλληνες…

98 Συνολικά - 4 Aναγνώσεις σήμεραΑ Ρ Θ Ρ Α - Τ Η Σ - Ι Δ Ι Α Σ - Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ :
Σμύρνη - Κέντρο της πόλης
Η «Γκιαούρ Ιζμίρ», δηλαδή η Σμύρνη των απίστων. Πραγματικότητα, μιας και άπιστος η Σμύρνη ήταν μια πόλη καθαρά Ελληνική… αλλά λόγω της θέσεώς της εμπλουτισμένη με όλες τις φυλές του κόσμου… Μια πόλη που στο διάβα του χρόνου υπέστη πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και ανθρώπινες παρεμβάσεις… αλλά άντεξε και ανδρώθηκε σε τέτοιο σημείο ώστε να καταστεί ζηλευτή σε όλους. Από τα τέλη του 19ου αιώνα εξελίχθηκε σε ένα πολυπολιτισμικό και κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο, που συναγωνίζονταν τη Μασσαλία, την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια στο θαλάσσιο εμπόριο της Μεσογείου και συγκέντρωνε τα βλέμματα θαυμασμού και φθόνου ολόκληρης της Ευρώπης.
Η Σμύρνη μάνα καίγεται
«Μια από τις πιο σημαντικές μαρτυρίες σχετικά με την πυρκαγιά είναι η έκθεση που υπογράφει ο Αγγλικανός εφημέριος της Σμύρνης, Αιδεσιμότατος Charles Dobson, και μια επιτροπή από σημαίνοντες Βρετανούς κατοίκους της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των Αγγλικανών εφημερίων του Μπουρνόβα και του Μπουτζά. Η έκθεση αυτή επιρρίπτει την ευθύνη για την πυρκαγιά στους Τούρκους...
Σμύρνη και 25 Οκτωβρίου 1920
Η Συνθήκη των Σεβρών επικυρώθηκε στις 10 Αυγούστου 1920. Με τη Συνθήκη αυτή στο χαρτοφύλακά του, ο Βενιζέλος επέστρεψε στην Ελλάδα με τη βεβαιότητα πως ο ελληνικός λαός θα τον υποδεχόταν με ενθουσιασμό, και θα τον συγχωρούσε για τις ταλαιπωρίες που είχε υποστεί κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, τα δύο τελευταία χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918), και πιο πρόσφατα με την Μικρασιατική Εκστρατεία, που άρχισε με την απόβαση στρατεύματος στη Σμύρνηστις 15 Μαΐου 1919.
Σμύρνη - Βενιζέλος και Μικρασιατική Καταστροφή
Το ερώτημα αν η αποστολή ελληνικού στρατεύματος στη Σμύρνη ήταν σωστή ή λαθεμένη απόφαση του Ελευθέριου Βενιζέλου, ακόμη απασχολεί τους ιστορικούς, 91 χρόνια αργότερα. Αυτό δεν πρέπει να μας παραξενεύει, γιατί η απόβαση του ελληνικού στρατεύματος στην Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919 υπήρξε η πρώτη πράξη ενός δράματος που διήρκεσε κοντά τρεισήμισι χρόνια.
Σμύρνη - Βενιζέλος, Λόυντ Τζορτζ
Βλέποντας το όνειρό του για την Μεγάλη Ιδέα να πλησιάζει την πλήρη πραγματοποίησή του – το πρώτο της μέρος είχε ήδη επιτευχθεί με την απελευθέρωση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και των μεγάλων νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 – ο Βενιζέλος ενήργησε αστραπιαία, μήπως και η Ιταλία έπειθε τις τρεις σύμμαχες χώρες να αλλάξουν την απόφασή τους.
Περιοχή Σμύρνης

Error: a marker with the ID "5" does not exist!
-- Τελευταία αυθεντικά στοιχεία προσφύγων από τη Σμύρνη Οι αναγνώστες εδώ μπορούν να παροτρύνουν κι άλλους συμπολίτες τους, μέ
Σμύρνη - Στήθηκε το σκηνικό
Σε υπόμνημά του στο Συμβούλιο ο Ελευθέριος Βενιζέλος προσδιόρισε τις ελληνικές διεκδικήσεις στην Μικρά Ασία, τις οποίες στήριξε σε δύο κύριους λόγους: (1) Στο γεγονός ότι από το πρόγραμμα βίαιου εκτουρκισμού που είχαν αρχίσει οι Νεότουρκοι το 1911, με την ενθάρρυνση της Γερμανίας, αλλά και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), γύρω στις 900.000 Έλληνες της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης είχαν εξοντωθεί με εκτελέσεις ή εκτοπισμούς, ενώ κοντά στο μισό εκατομμύριο διώχθηκαν ή έφυγαν τρομοκρατημένοι ως πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Σμύρνη - Πολιτική Βενιζέλου
Στόχος του Βενιζέλου ήταν η Ελλάδα να βρεθεί στο πλευρό των χωρών της Αντάντ – Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας – στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον οποίο προέβλεπε πως θα κέρδιζαν, για να πάρει μέρος στη συνδιάσκεψη της ειρήνης που θα ακολουθούσε. Βέβαιος πως οι σύμμαχοι θα προέβαιναν στο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία στον πόλεμο είχε ενταχθεί στο πλευρό της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, ο Βενιζέλος ήθελε η Ελλάδα να διεκδικήσει περιοχές που ιστορικοί και δημογραφικοί λόγοι συνηγορούσαν, κατά την άποψή του, για την ενσωμάτωσή τους στο ελληνικό κράτος.
Σμύρνη - Βενιζέλος, Κωνσταντίνος
Την περασμένη εβδομάδα αναφέρθηκα στις εκλογές του Νοεμβρίου 1910, στις οποίες η παράταξη του Ελευθέριου Βενιζέλου πήρε 307 από τις 362 έδρες. Εδώ πρέπει να γίνει η διευκρίνιση ότι στις εκλογές εκείνες δεν πήραν μέρος τα παλαιά μεγάλα κόμματα, και ως εκ τούτου τις έδρες τις μοιράστηκε η παράταξη του Βενιζέλου με κάποια μικρά κόμματα, όπως ήταν η ομάδα των Κοινωνιολόγων του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, και διάφορους ανεξάρτητους πολιτικούς.
Σμύρνη - Εξελίξεις στην Ελλάδα γύρω στα 1900
Πριν μπω στο θέμα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, κρίνω πως είναι απαραίτητη η αναφορά σε κάποιες από τις σημαντικές εξελίξεις από τα τέλη του 19ου αιώνα, ως την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα (1900-1910), ως προοίμιο για την εμφάνιση του Ελευθέριου Βενιζέλου στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας το 1910, στο οποίο έμελλε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο κατά την επόμενη δεκαετία (1910-1920).
Μνήμη Σμύρνης
Στα τέλη Μαΐου του 1922, ο πολύ δραστήριος Μητροπολίτης Πάφου Ιάκωβος (1910-1929) επισκεπτόταν τη Σμύρνη και επέδιδε στο Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο (1910-1922), το μετέπειτα Εθνομάρτυρα, και στον αρχιστράτηγο Αναστάσιο Παπούλα (1859-1935) επιστολές του Εθνικού Συμβουλίου και της Εκκλησίας της Κύπρου, με τις οποίες οι Έλληνες της Κύπρου χαιρετούσαν τις νίκες του Ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και εύχονταν η Ιωνία να ανακτήσει την Ελληνικότητά της.
Σμύρνη - Η Μεγάλη Ιδέα
Μετά τα εισαγωγικά κεφάλαια για την ιστορία της Σμύρνης, από την ερχόμενη εβδομάδα θα ασχοληθώ με την Μικρασιατική Εκστρατεία, που άρχισε με την αποστολή στρατεύματος στις 15 Μαΐου 1919 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο για την κατάληψη της Σμύρνης, μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή, και την πυρπόληση της πόλης τον Σεπτέμβριο του 1922. Για να γίνει κατανοητή η προσπάθεια του Βενιζέλου να πείσει τους Συμμάχους για την αποστολή ελληνικού στρατεύματος στην Μικρά Ασία, θα χρειασθεί να γίνει μια εισαγωγική αναφορά στην Μεγάλη Ιδέα, και πώς αυτή επηρέασε την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Σμύρνη - Θέατρο και Τύπος
Οι ελληνικές εφημερίδες και τα ελληνικά περιοδικά που κατά καιρούς κυκλοφόρησαν στη Σμύρνη συνέβαλαν, παράλληλα με τα ελληνικά σχολεία, τα μέγιστα στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, στην καλλιέργεια της ελληνικής συνείδησης, και στην ενημέρωση των Ελλήνων κατοίκων της πόλης για τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο. Οι απόψεις που διατυπώνει για τον ελληνικό τύπο της διασποράς ο Καθηγητής Γιώργος Καναράκης στον Πρόλογο του βιβλίου του «Ο Ελληνικός Τύπος στους Αντίποδες – Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία» (Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2000) ισχύουν εξίσου και για τον ελληνικό τύπο της Σμύρνης.
Σμύρνη - Εστία του μικρασιατικού Ελληνισμού
Την περασμένη εβδομάδα έκανα μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Σμύρνης από την αρχαιότητα μέχρι την κατάληψή της από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1424, είκοσι εννέα χρόνια πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Οι δύο πρώτοι αιώνες της τουρκοκρατίας υπήρξαν ιδιαίτερα σκληροί για τον μικρασιατικό Ελληνισμό, με την αφομοίωση που επιδιώχθηκε με τα μέτρα του εξισλαμισμού, και με το παιδομάζωμα.
Μια διαχρονική αναφορά στην Σμύρνη
Ομόφωνη είναι η γνώμη των ιστορικών ότι η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, και ο ξεριζωμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης, που ακολούθησε, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα που έχει υποστεί ο Ελληνισμός από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας.
Σμύρνη

Error: a marker with the ID "5" does not exist!
Περιοχή Σμύρνης (στη σημερινή Τουρκία Ismir) στην αρχαία Ιωνία. Μπορείτε εδώ πιο κάτω να συμπληρώσετε τα στοιχεία σας ανάλογα
"Καλλίστη των πασών"
Η «καλλίστη των πασών» κατά τον Στράβωνα, μια από τις επτά εκκλησίες των πρώτων χριστιανικών χρόνων, ιδρύθηκε σύμφωνα με τον μύθο από Φρύγες με τον βασιλιά τους Τάνταλο που της έδωσε το όνομα Ναύλοχος …Στη συνέχεια την κατέλαβαν οι Λέλεγες, λίγο αργότερα ο Αιολείς και τέλος οι Ίωνες… Στο διάβα το χρόνου απετέλεσε σπουδαίο οικονομικό και πνευματικό κέντρο. ‘Ήταν γνωστή για τη Εραστράτειο Ιατρική Σχολή, την Ευαγγελική Σχολή, την Εμπορική Σχολή Αρώνη, το Ιατρικό μουσείο, το νοσοκομείο, το ορφανοτροφείο, τα πάμπολλα τυπογραφεία της στα ποία τυπώνοντας επτά εφημερίδες και μια πληθώρα περιδικών…