Σχεδιασμό για μια συνολική προσπάθεια υπέρβασης των προβλημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας διαμορφώνει η κυβέρνηση, με την προσδοκία ότι η συνεργασία των δύο χωρών στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού αλλά και στον ενεργειακό και τον οικονομικό τομέα προσφέρει το πλαίσιο για να αρθεί το μακροχρόνιο αδιέξοδο στις μεταξύ τους διμερείς σχέσεις.Η Αθήνα, όπως φάνηκε και στην επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Σμύρνη αλλά και του Μ. Τσαβούσογλου στην Αθήνα, καθώς και με το «παζάρι» στο ΝΑΤΟ, επιχειρεί να κρατήσει χαμηλά τη ρητορική και να αποφύγει όξυνση των αντιπαραθέσεων, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα ιδεολογικά στερεότυπα της Αριστεράς σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, άλλα κυρίως με την αναγνώριση του ρόλου που έχει η Αγκυρα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, που αποτελούν πλέον αποσταθεροποιητικό παράγοντα για την Ελλάδα.
Στα ελληνοτουρκικά, όμως, το μόνο που δεν έλειψε τα τελευταία τουλάχιστον είκοσι χρόνια ήταν οι καλές προθέσεις. Αλλά μετά τα Ιμια το 1996 και κυρίως μετά την κήρυξη του casus belli έναν χρόνο πριν, ένα μεγάλο εμπόδιο έχει υψωθεί στις διμερείς σχέσεις.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός, ευρισκόμενος σε έναν τόπο με πολύ βαρύ το στίγμα της ιστορικότητας των ελληνοτουρκικών σχέσεων, τη Σμύρνη, έθιξε το ζήτημα του casus belli και των καθημερινών παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου, καθώς είναι προφανές ότι τίποτε δεν μπορεί να προχωρήσει στα ελληνοτουρκικά, όσο επικρέμαται η απειλή πολέμου πάνω από τη χώρα μας. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς γνωρίζει καλά τα ελληνοτουρκικά και έχει συμμετάσχει σε προηγούμενες προσπάθειες που έγιναν επί κυβερνήσεως Σημίτη για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η ατζέντα
Επιλογή της κυβέρνησης είναι να διευρυνθεί η ατζέντα των διερευνητικών επαφών, κάτι που εξάλλου συνέβαινε ατύπως, ώστε να καλύψει όλα τα θέματα που ανακύπτουν στη συζήτηση για την υφαλοκρηπίδα. Στην προσπάθεια αυτή, πέραν του πρέσβη ε.τ. Π. Αποστολίδη, που εκπροσωπεί τη χώρα μας στις διερευνητικές, άτυπο ρόλο έχει πλέον και ο καθηγητής, πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και πρώην υφυπουργός Χρήστος Ροζάκης. Η Αθήνα, πάντως, βρέθηκε πολύ συχνά το τελευταίο διάστημα σε δύσκολη θέση, καθώς η Τουρκία επέλεγε με κάθε ευκαιρία να επαναφέρει και να επικαιροποιεί το πακέτο των διεκδικήσεών της, στο οποίο κεντρική θέση έχουν τα 12 ν.μ. και η ΑΟΖ.
Παρά τις προσπάθειες να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι, δηλώσεις όπως αυτές του κ. Νταβούτογλου για το casus belli, του ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου για την υπερίσχυση της… ανθρώπινης ζωής επί της κυριαρχίας στα νησιά, όπως και η πρόκληση λίγες εβδομάδες πριν, με την απαίτηση για άσκηση έρευνας και διάσωσης στην Κίναρο, υπονομεύουν τις προσπάθειες συνεννόησης.
Ο Α. Νταβούτογλου αρκέστηκε να επαναλάβει το casus belli, επισημαίνοντας ότι θα αρθεί, όταν καταργηθεί και ο νόμος της ελληνικής Βουλής, ο οποίος το «προκάλεσε».
Υπενθυμίζεται ότι το casus belli αποφασίστηκε από την τουρκική Εθνοσυνέλευση (το 1995 και όχι το 1996 που ανέφερε ο κ. Νταβούτογλου) με στόχο να αποτραπεί από την Ελλάδα η εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, που τότε επικυρώθηκε από την ελληνική Βουλή και προσέφερε, εκτός των άλλων, στην Ελλάδα το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων της στα 12 ν.μ.
Με αφορμή τη μεταναστευτική κρίση, η Τουρκία βρήκε την ευκαιρία και διμερώς αλλά και σε επίπεδο ΝΑΤΟ να θέσει ένα μεγάλο πακέτο διεκδικήσεων, ελπίζοντας, όπως πάντα, ότι το παζάρι αυτό στο τέλος κάτι θα αποδώσει. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα δυσχερή θέση, καθώς δεν αμφισβητεί τίποτα, απέναντι σε έναν γείτονα που αμφισβητεί τα πάντα και συνεπώς ένας «συμβιβασμός», όπως κι αν εμφανιστεί προς τα έξω, θα είναι ετεροβαρής.
Ο κ. Νταβούτογλου, όπως τέσσερις ημέρες πριν και ο υπουργός Εξωτερικών του, Μ. Τσαβούσογλου, απέρριψαν τις καταγγελίες της Ελλάδας για παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου δηλώνοντας ότι «αυτό που η Αθήνα θεωρεί ελληνικό εναέριο χώρο, η Τουρκία το θεωρεί τουρκικό εναέριο χώρο και συνεπώς δεν υπάρχουν παραβιάσεις». Οι δηλώσεις αυτές που είναι ταυτόσημες, εάν δεν πρόκειται περί λανθασμένης διατύπωσης, προβάλλουν μια νέα θεωρία για τον εναέριο χώρο του Αιγαίου. Καθώς η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την περιοχή μεταξύ των 6 και 10 ν.μ. του ελληνικού εναέριου χώρου, η οποία όμως ακόμη και υπό αυτή τη θεώρηση, θα ήταν διεθνής εναέριος χώρος και όχι τουρκικός…
Με δεδομένη τη στάση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και την προσπάθεια να μετατρέψει τη ΝΑΤΟϊκή αποστολή για το μεταναστευτικό σε όχημα για νομιμοποίηση μέσω του ΝΑΤΟ των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο, το επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο. Μπορεί η Αθήνα, όπως δήλωσε ο κ. Κοτζιάς, να απέρριψε από την πρώτη στιγμή το τουρκικό υπόμνημα των 17 σημείων που ανέτρεπε όλο το status quo στο Αιγαίο, όμως θα πρέπει να αποδειχθεί στην πράξη ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις δεν ελήφθησαν ατύπως υπόψη της Συμμαχίας.
Αυτό σημαίνει ότι οι τουρκικές απαιτήσεις θα έχουν απορριφθεί, μόνον εάν τα ΝΑΤΟϊκά σκάφη ελλιμενιστούν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, εάν πραγματοποιούνται πτήσεις ΝΑΤΟϊκών μέσων, με υποβολή σχεδίων πτήσης εντός του ελληνικού εναέριου χώρου των 10 ν.μ., εάν υπάρξει καταγραφή ΝΑΤΟϊκής δραστηριότητας με ονομαστική αναφορά στα Ιμια, εάν σε περιοχές οπως π.χ. το Αγαθονήσι, το ΝΑΤΟ ζητήσει από το κέντρο SAR του Πειραιά να συντονίσει τη διάσωση…
Υποχωρήσεις
Οπως επίσης είναι σημαντικό στον σχεδιασμό της επιχείρησης το τουρκικό σκάφος TCG Barbaros να κινείται κοντά στις τουρκικές ακτές και όχι να πλέει όπως έκανε τις προηγούμενες ημέρες στο κέντρο του Αιγαίου, με τις οδηγίες μάλιστα του διοικητή της ΝΑΤΟϊκής αποστολής, γιατί τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος θεώρησης του συνόλου του Αιγαίου ως «ΝΑΤΟϊκής Θάλασσας» που τα κυριαρχικά δικαιώματα δεν θα έχουν πια ιδιαίτερη σημασία.
Η κυβέρνηση δείχνει να φλερτάρει με την ιδέα ενός γενικού συμβιβασμού με την Τουρκία, που έστω και με ορισμένες υποχωρήσεις, θεωρεί ότι μπορεί να ανοίξει μια νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ομως αυτό δεν εξαρτάται μόνο από τις διαθέσεις της Αθήνας. Και το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία αυτή την περίοδο δεν δείχνει να έχει διάθεση για τέτοιου είδους «έντιμο» συμβιβασμό…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
skaleadis