Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2016

Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης: «νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν, τὸν Σταυρόν!» (1η Δεκεμβρίου 1792–19η Ἰανουαρίου 1828)

Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης καταγόταν ἀπὸ πλούσια Φαναριωτικὴ οἰκογένεια. Ὁ πατέρας του ἦταν ἡγεμόνας τῆς Μολδοβλαχίας, ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ τὸν ρωσοτουρκικὸ πόλεμο τοῦ 1805 ἔφυγε στὴ Ρωσία γιά νὰ ἀποφύγη τὴν τουρκικὴ ἐκδίκηση, ἐπειδὴ εἶχε εὐνοήσει τοὺς Ρώσους.

῾Ο Ἀλέξανδρος ἐσπούδασε στὴ στρατιωτικὴ σχολὴ τῆς Ρωσίας και ἔγινε ἀξιωματικὸς τοῦ ρωσικοῦ στρατοῦ. Πῆρε μέρος σε πολλὲς μάχες τὴν ἐποχὴ τοῦ ρωσογαλλικοῦ πολέμου καὶ πολέμησε μὲ γεναιότητα. Σὲ μιὰ μάλιστα τραυματίστηκε καὶ ἔχασε τὸ δεξιό του χέρι.

Ὁ Τσάρος, γιὰ νὰ ἀνταμείψη τὶς ὑπηρεσίες του, τὸν προβίβασε στὸ βαθμὸ τοῦ στρατηγοῦ καὶ τὸν διόρισε ὑπασπιστή του.



Ὁ Ὑψηλάντης μόλις διορίστηκε ἀρχηγὸς τῆς Φιλικῆς ῾Εταιρείας, ζήτησε ἄδεια ἀπὸ τὸν Τσάρο, χωρίς νὰ τοῦ ἀνακοινώση τὸ σκοπὸ του καὶ ἦρθε στὴν Ὀδησσὸ γιὰ νὰ προετοιμάση τὴν ἐπανάσταση.

᾽Εκεῖ συναντήθηκε μὲ τοὺς Φιλικοὺς καὶ ἀποφασίστηκε νὰ ἀρχίση ἀμέσως ἡ ᾽Επανάσταση καὶ μάλιστα ἀπὸ τίς Παραδουνάβιες ἡγεμονίες, τὴ Μολδαυΐα καὶ τὴ Βλαχία. Οἱ λόγοι ποὺ ἔκαμαν τὸν ῾Υψηλάντη νὰ λάβη αὐτὴν τὴν ἀπόφαση ἦταν οἱ παρακάτω:



1) Ἡ ἐπανάσταση ἔπρεπε νὰ ἀρχίση ἀμέσως, γιατί ἐκείνη τὴν ἐποχὴ τὰ τουρκικὰ στρατεύματα ἦταν ἀπασχολημένα σὲ πόλεμο μὲ τὸν Ἀλῆ πασᾶ.

2) Ἡ ἐπανάσταση ἔπρεπε νὰ ἀρχίση ἀπὸ τὴ Μολδοβλαχία, γιατὶ ἐκεῖ ἦταν ἐγκαταστημένοι πολλοὶ ῞Ελληνες ποὺ θὰ βοηθοῦσαν τὴν ἐπανάσταση. Ἀκόμα, γιατὶ στὶς χῶρες αὐτὲς δὲν ἔμενε τουρκικὸς στρατός, οὔτε μποροῦσε νὰ μπῆ τουρκικὸς στρατὸς χωρὶς τὴ συγκατάθεση τῆς Ρωσίας, γιατὶ ἔτσι ὅριζε ἡ ρωσοτουρκικὴ συνθήκη εἰρήνης, ποὺ εἶχαν ὑπογράψει οἱ δυὸ χῶρες.

Στὶς 22 Φεβρουαρίου τοῦ 1821 ὁ Ἀλέξανδρος ῾Υψηλάντης μὲ τοὺς δυὸ ἀδελφούς του Γεώργιο καὶ Νικόλαο καὶ μὲ 200 ἄνδρες πέρασε τὸν Προῦθο ποταμὸ καὶ μπῆκε στὸ Ἰάσιο τῆς Μολδοβλαχίας.

᾽Εκεῖ ὕψωσε τὴ σημαία τῆς ἐπανάστασης καὶ κάλεσε μὲ μιὰ προκήρυξη τὸ ῎Εθνος τῶν ῾Ελλήνων νὰ ξεσηκωθῆ καὶ νὰ βοηθήση την ἐπανάσταση μὲ ἄνδρες καί χρήματα.

Ἡ προκήρυξη ἔλεγε:

«Εἶναι καιρὸς νὰ ἀποτινάξουμε τὸν ἀφόρητο ζυγό, νὰ ἐλευθερώσουμε τὴν πατρίδα, νὰ γκρεμίσουμε ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνο, γιὰ νὰ ὑψώσουμε τὸ σταυρὸ καὶ νὰ ἐκδικήσουμε ἔτσι τὴν πατρίδα καὶ τὴν ὀρθόδοξο πίστη μας ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ των ἀσεβῶν καταφρόνηση…

Κινηθῆτε καὶ θὰ ἰδῆτε μιὰ κραταιὰ δύναμη νὰ ὑπερασπίζεται τὰ δίκαιά μας…».

Ἡ εἴδηση τῆς ἐπανάστασης καὶ ἡ προκήρυξη τοῦ Ὑψηλάντη προκάλεσαν ἀκράτητον ἐνθουσιασμὸ στους Ἕλληνες. Ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη ἔσπευδαν πολεμιστὲς γιὰ νὰ καταταχθοῦν στὸν ἐπαναστατικὸ στρατὸ τοῦ Ὑψηλάντη.

Οἱ ὁπλαρχηγοὶ τῶν ῾Ηγεμονιῶν Γιωργάκης Ὀλύμπιος, Ἰωάννης Φαρμάκης, Ἀθανάσιος Καρπενησιώτης καὶ Καραβιᾶς ἔσπευσαν νὰ καταταχθοῦν μὲ τὰ σώματά τους κάτω ἀπὸ τὶς σημαῖες τοῦ Ὑψηλάντη. ΙΙεντακόσιοι νέοι φοιτητές ἄφησαν τὰ μαθητικὰ θρανία καὶ ντύθηκαν στρατιώτες.

Κατατάχθηκαν σὲ ἰδιαίτερο σῶμα ποὺ ὀνομάστηκε Ἱερὸς Λόχος, κατὰ μίμηση τοῦ ἱεροῦ λόχου τῶν Θηβαίων. Ὅλοι ὀρκίστηκαν ἢ νὰ ἐλευθερώσουν τὴν Πατρίδα ἢ νὰ πεθάνουν.


Ἡ ἀποτυχία τοῦ ἐπαναστατικοῦ κινήματος στὴ Μολδοβλαχία

Ἡ εἴδηση ὅτι ἔγινε ἐπαναστατικὸ κίνημα τῶν Ἐλλήνων καὶ μάλιστα κοντὰ στὰ σύνορα τῆς Ρωσίας, ἀνησύχησε καὶ φόβισε τὴν Τουρκία, γιατὶ φαντάσθηκε πὼς αὐτὸ ἔγινε μὲ ρωσικὴ ὑποκίνηση.

Τοὺς φόβους ὅμως τῆς Τουρκίας γιὰ ρωσικὴ ὑποκίνηση διέλυσε ὁ Τσάρος, γατὶ μόλις ἔμαθε τὸ κίνημα, δήλωσε, πὼς δὲν ἔχει καμιὰ ἀνάμιξη σ’ αὐτό, πὼς τὸ ἀποκηρύσσει, διαγράφει τὸν Ὑψηλάντη ἀπὸ τὶς τάξεις τοῦ ρωσικοῦ στρατοῦ καί δίνει τὴ συγκατάθεσή του γιὰ τὴν εἴσοδο τουρκικοῦ στρατοῦ στὶς Ἡγεμονίες, γιὰ τὴν κατάπνιξη τοῦ κινήματος.

Στὶς ἀποφάσεις αὐτὲς κατάληξε ἡ Ρωσία, γιατὶ εἶχε ὑπογράψει μὲ τὴν Αὐστρία, τὴν Πρωσία, τὴν Ἀγγλία καὶ τὴν Γαλλία τὴν Ἱερή Συμμαχία, ποὺ εἶχε εἰσηγηθῆ ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Αὐστρίας Μέτερνιχ, μὲ σκοπὸ νὰ ἐμποδίση κάθε ἐπαναστατικὸ ἀπελευθερωτικὸ κίνημα.

Ὁ Σουλτάνος διέταξε τότε διώξεις τῶν Χριστιανῶν καὶ ἀνάγκασε τὸν Πατριάρχη νὰ ἀποδοκιμάση καὶ νὰ ἀφορίση το κίνημα τοῦ Ὑψηλάντη. Ἡ ἀποκήρυξη τῆς Ρωσίας καὶ ὁ ἀφορισμὸς τοῦ Πατριάρχη κατάστρεψαν τὸν ἀρχικὸ ἐνθουσιασμὸ τῶν ἐπαναστατῶν. Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ ἡ Τουρκία ἔστειλε στὴ Μολδοβλαχία τρεῖς στρατιές.

Οἱ ἐπαναστάτες, καθὼς ἔχασαν τὰ ἠθικά τους στηρίγματα, ἄρχισαν νὰ διαρρέουν καὶ ὁ τουρκικὸς στρατὸς δὲ δυσκολεύτηκε στὴν καταδίωξή τους. Ἡ σπουδαιότερη μάχη ἔγινε στὸ Δραγατσάνι. ᾽Εκεῖ οἱ Ἕλληνες πολέμησαν μὲ γεναιότητα και αὐτοσυσία. Ὁ Ἱερὸς λόχος πολέμησε, ὡς ποὺ σκοτώθηκαν ὅλοι οἱ ἄνδρες ποὺ τὸν ἀποτελοῦσαν. Ὁ ὑπόλοιπος στρατὸς τοῦ Ὑψηλάντη διαλύθηκε.

Ὁ ῾Υψηλάντης πέρασε τὰ αὐστριακὰ σύνορα, ὅπου οἱ Αὐστριακοί τὸν ἔπιασαν καὶ τὸν φυλάκισαν στὶς ὑγρὲς φυλακὲς τοῦ Μουγκάτς.

Οἱ ὁπλαρχηγοὶ ἐξακολούθησαν τὸν ἀγώνα. Ὁ Γιωργάκης Ὀλύμπιος καὶ ὁ Φαρμάκης περικυκλώθηκαν στὸ μοναστήρι τοῦ Σέκου. Οἱ Τουρκοι πολιόρκησαν το μοναστήρι. Ὁ Ὀλύμπιος ἦταν ὀχυρωμένος στὸ κωδωνοστάσιο. Ὅταν ὅμως οἱ Τοῦρκοι μπῆκαν μέσα καὶ κάθε ἀντίσταση ἦταν πιὰ μάταιη, ἔβαλε φωτιὰ στὸ μπαρούτι καὶ τὸ κωδωνοστάσιο ἀνατινάχτηκε καὶ σκέπασε μὲ τὰ ἐρείπεια καὶ Ἕλληνες καὶ Τούρκους.

Ὁ Φαρμάκης ἀντιστάθηκε περισσότερο καὶ στὸ τέλος συνθηκολόγησε μὲ τοὺς Τούρκους μὲ τὸν ὄρο νὰ φύγη ἀνενόχλητος. Ἀλλά οἱ Τοῦρκοι καταπάτησαν τὴ συμφωνία, τὸν ἔπιασαν καὶ τὸν ἔστειλαν στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου θανατώθηκε μὲ φρικτὰ βασανιστήρια.

Ὁ Καρπενησιώτης μὲ 4.500 ἄνδρες πολέμησε μὲ 6.000 Τούρκους στὸ Σκουλένι καὶ σκοτώθηκε μαζί μὲ τοὺς περισσότερους ἄνδρες του.

῎Ετσι τελείωσε ἡ ἐπανάσταση τῶν ῾Ελλήνων στὴ Μολδοβλαχία καὶ ἔσβησε ἡ ἐλπίδα, ποὺ καλλιεργοῦσε ἡ Φιλικὴ Ἑταιρία, πὼς ἡ ὁμόδοξη Ρωσία θὰ βοηθοῦσε στὴν ἀπελευθέρωσή τους. Μαζί δὲ μὲ τὶς ἐλπίδες γιὰ ρωσικὴ ὑποστήριξη χάθηκε καὶ ἕνας ἀξιόλογος ἐπαναστατικὸς στρατὸς μὲ τὸ γενναῖο καὶ φλογερὸ πατριώτη Ἀλέξανδρο Ὑψηλάντη.

Οἱ Αὐστριακοὶ κράτησαν τὸν Ὑψηλάντη στὴ φυλακὴ 6 χρόνια, καὶ ὅταν τὸν ἀπελευθέρωσαν στὰ 1827, ἦταν πιὰ ἑτοιμοθάνατος, γιατί μέσα στὴ φυλακὴ εἶχε προσβληθῆ ἡ ὑγεία του ἀπὸ σοβαρὴ καρδιακὴ πάθηση.

Ὕστερα ἀπὸ ἕνα χρόνο πέθανε σὲ ἡλικία 38 ἐτῶν, ἀφοῦ ἀξιώθηκε νὰ ἰδῆ ἕνα μικρὸ μέρος τῆς πατρίδας του ἐλεύθερο.

[Το μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη στο Πεδίον του Άρεως, στο οποίο έχουν αποτεθεί και τα οστά του. Αποτελεί το μοναδικό δείγμα ανδρικής μορφής πάνω σε σαρκοφάγο, έργο του γλύπτη Λ. Δρόση (1869) σε σχέδιο του Χρ. Χάνσεν(1842)]

«σπιτὰκι τὴς Μέλιας»

.
IΣΤΟΡΙA ΤΩΝ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Γ.ΚΑΦΕΝTZH 1974

Εικόνες από: Βικιπαίδεια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

skaleadis

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...