Γιατί πληρώνουμε τις ασφαλιστικές εταιρείες;

Με ευθεία παραβίαση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών, της ΕΣΔΑ (άρ. 6) και του Ελληνικού Συντάγματος (άρ. 17, άρ. 20 και άρ. 28), η Βουλή κατέστησε με εντολή Στουρνάρα και Μαυραγάνη τα θύματα των τροχαίων απροστάτευτα, και μάλιστα χωρίς να υπάρχει ούτε καν ως πρόσχημα η οποιαδήποτε εμπλοκή ή ζημία του Δημοσίου, στον βαθμό που η οικονομική διαφορά και οι αποζημιώσεις θυμάτων δεν αφορούν το Δημόσιο.

Εφημερίδα των Συντακτών.Συντάκτης: Αντα Ψαρρά.

Στις 16/1/2015 (κατόπιν αναβολής) πρόκειται να διεξαχθεί η συζήτηση της προσφυγής των δικηγορικών συλλόγων της χώρας στον Αρειο Πάγο κατά του Ν. 4092 που ψηφίστηκε επί υπουργίας Γ. Στουρνάρα και ευνοεί τις διεκδικήσεις των ασφαλιστικών εταιρειών σε υποθέσεις τροχαίων. Ο ίδιος ο Γιάννης Στουρνάρας, ως διοικητής πλέον της Τραπέζης της Ελλάδος, είχε συναντηθεί στις 21/10 (λίγες ημέρες μετά τα πολύνεκρα τροχαία στην Εγνατία) με το προεδρείο της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών και σύμφωνα με τα ΜΜΕ, «στο τραπέζι των συζητήσεων βρέθηκαν όλα τα ανοιχτά θέματα για τον ασφαλιστικό κλάδο και η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα».

«Αμαρτωλή» τροπολογία

Το 2011 επιχειρήθηκε να ψηφιστεί μέσω νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών διάταξη που υποβάθμιζε τις αποζημιώσεις των θυμάτων τροχαίων και εδραίωνε καθεστώς τιμοκαταλόγου διατίμησης για τους τραυματίες των οδικών συγκρούσεων. Τελικά, η διάταξη αποσύρθηκε ύστερα από οξύτατη αντίδραση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας. Δυστυχώς, στο τέλος του 2012 η διάταξη επανήλθε επί Στουρνάρα-Μαυραγάνη και ψηφίστηκε από 158 βουλευτές, εκμηδενίζοντας τις αποζημιώσεις για τα θύματα τροχαίων από ανασφάλιστα αυτοκίνητα, φορτώνοντας την κρίση και τις απάτες των ασφαλιστικών εταιρειών, που τίναξαν το Επικουρικό Κεφάλαιο στον αέρα, στις πλάτες των αδύναμων να διαμαρτυρηθούν θυμάτων.

Η προσφυγή κατά του Ν. 4092, που ψηφίστηκε με τη γνωστή μέθοδο της τροπολογίας και έκανε δεκτές τις απαιτήσεις των ασφαλιστικών εταιρειών για τον περιορισμό των νόμιμων αποζημιώσεων από το Επικουρικό Κεφάλαιο προς τα θύματα των τροχαίων δυστυχημάτων, έγινε γιατί στη χώρα με τα εκατοντάδες θανατηφόρα τροχαία και όταν -μόνο την τελευταία εβδομάδα- σημειώθηκαν πάνω από 10 θάνατοι και πάνω από 30 βαρύτατοι τραυματισμοί, «προκρίθηκε» το 2012 ως φάρμακο η απαλλαγή -και μάλιστα με αναδρομική ισχύ- των ασφαλιστικών εταιρειών και συγκεκριμένα του Επικουρικού Κεφαλαίου, το οποίο προβλέπεται να διατηρούν, από τις νόμιμες οικονομικές αποζημιώσεις.

Τροπολογία

Την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων της τροπολογίας εκφράζουν μέχρι τώρα πολλές δικαστικές αποφάσεις, που παρακάμπτουν στην ουσία τον νόμο, αλλά και η επιστημονική επιτροπή της Βουλής που θεώρησε ότι αυτή η νομοθετική ρύθμιση βρισκόταν στα όρια της συνταγματικότητας και δεν συμβαδίζει με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Συγκεκριμένα, η επιτροπή διαπίστωνε ότι με τη θέσπιση ανώτατου ορίου αποζημίωσης και κλίμακα των ποσών της οφειλόμενης (από το Επικουρικό Κεφάλαιο) αποζημίωσης (σε περίπτωση που η εταιρεία έχει πτωχεύσει ή έχει ανακληθεί η άδεια λειτουργίας της), στην ουσία το Επικουρικό Κεφάλαιο χάνει τον… επικουρικό χαρακτήρα του, κάτι που δεν συμβαδίζει με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Η θέσπιση ανώτατου ορίου στην αποζημίωση (100.000 ευρώ) και η αναδρομική μάλιστα εφαρμογή, που εξαιρεί την επιβολή αποζημίωσης για ψυχική οδύνη, παράλληλα με τη μη διευκρίνιση για το αν τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής αποζημίωσης είναι ανά θύμα ή ανά ατύχημα, όπως και ο ασαφής χρόνος παραγραφής, είναι πολύ πιθανό να προσκρούουν στις διατάξεις του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας, γνωμοδοτούσε η Επιτροπή.

Τέλος, σημείωνε ακόμα ότι το επιχείρημα της αιτιολογικής έκθεσης «να εξασφαλιστεί ο προγραμματισμός πληρωμών απαιτήσεων τρίτων» ήταν στην ουσία ένα προνόμιο υπέρ του Επικουρικού Κεφαλαίου που θέτει σε δυσμενέστερη θέση τον άλλο διάδικο (κατά κανόνα ιδιώτη), ενώ ο νομοθέτης δεσμεύεται από την αρχή της ισότητας.

Συγκεκριμένα, αποφάνθηκε ότι: «Με το άρθρο 20 του Συντάγµατος, που ορίζει ότι καθένας έχει δικαίωµα στην παροχή έννοµης προστασίας από τα δικαστήρια και µπορεί να αναπτύξει σε αυτά τις απόψεις του για τα δικαιώµατα ή συµφέροντά του, όπως νόµος ορίζει, δεν αποκλείεται στον νοµοθέτη να θέτει περιορισµούς, υπό τους οποίους τελεί το εν λόγω δικαίωµα. Οι περιορισµοί, όµως αυτοί δεν µπορούν να περιστείλουν την προσφυγή στα δικαστήρια κατά τέτοιον τρόπο ή σε τέτοιον βαθµό, ώστε το δικαίωµα αυτό να προσβάλλεται στον ίδιο του τον πυρήνα.

»Η Ευρωπαϊκή Σύµβαση Δικαιωµάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), η οποία κυρώθηκε µε το ν.δ. 53/1974 εγγυάται σε κάθε άτοµο το δικαίωµα να ερευνά το δικαστήριο κάθε αµφισβήτηση σχετικά µε τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του, καθιερώνοντας την δίκαιη δίκη υπό την ευρύτερη έννοια της δικονοµικής ισότητας των διαδίκων, οι δε σχετικοί περιορισµοί δεν θα πρέπει να περιορίζουν την πρόσβαση κατά τρόπο ή σε τέτοιο σηµείο που το δικαίωµα να χάνει την ουσία του».

Βροχή αποφάσεων

Αμέσως μετά την ψήφιση της «φιλο»-ασφαλιστικής αυτής τροπολογίας, τα δικαστήρια ήρθαν να την αμφισβητήσουν στην πράξη. Ειδικά, η απόφαση-σταθμός του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (29/11/2012) που έκρινε τις διατάξεις ανίσχυρες και αντίθετες με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και ευθέως αντίθετες με τις οδηγίες της Ε.Ε. και του Ελληνικού Συντάγματος.

Ακολούθησαν πολλές δικαστικές αποφάσεις που, παρακάμπτοντας τη νομοθετική ρύθμιση, έδωσαν τη δυνατότητα στα θύματα να αποζημιωθούν από το Επικουρικό Κεφάλαιο για τις απώλειες και για τις δυσβάστακτες οικονομικά ιατρικές φροντίδες που απαιτήθηκαν.

Τέλος, μια νέα απόφαση-κόλαφος του Εφετείου Αθηνών έκρινε «ανίσχυρες και ευθέως αντίθετες» με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και το Ελληνικό Σύνταγμα τις διατάξεις του Νόμου 4092/2012 για το επικουρικό κεφάλαιο.

Ολα για το (Επικουρικό) Κεφάλαιο!

Οσο για το Επικουρικό, σήμερα ακόμη και σε τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις (10 χρόνια μετά το συμβάν) δεν συνηθίζει να πληρώνει, αν δεν παρέλθει τουλάχιστον άλλη μια διετία. Κατόπιν αυτού, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το «καλό κλίμα» στη συζήτηση του Γ. Στουρνάρα με τις ασφαλιστικές εταιρείες

Η τροπολογία Στουρνάρα–Μαυραγάνη στην ουσία κατέστησε τα θύματα και τους συγγενείς θυμάτων των τροχαίων δυστυχημάτων έρμαιο των ασφαλιστικών εταιρειών με πλαφόν στις αποζημιώσεις, με αναδρομική ισχύ των περιορισμών, με χρόνο παραγραφής που -αν λάβουμε υπόψη τις καθυστερήσεις, τις σκόπιμες αναβολές και όλα τα νομικά «κόλπα»- αποτελεί την πιθανότερη εξέλιξη μιας δικαστικής διεκδίκησης. Πληρώνουμε υποχρεωτικά τις ασφάλειες αυτοκινήτων, αλλά το Επικουρικό Κεφάλαιο που οφείλουν να διατηρούν για τις περιπτώσεις ανασφάλιστων, χρεοκοπημένων εταιρειών (π.χ. σκάνδαλο ΑΣΠΙΣ), ακόμη και απατεώνων του κλάδου τους, τώρα θα δίνει ψίχουλα, αβγατίζοντας τα κέρδη των εταιρειών και «θάβοντας» για δεύτερη φορά τα θύματα.

Αυτό ψήφισαν οι 158 βουλευτές τότε, αυτό αμφισβήτησε και αμφισβητεί η Δικαιοσύνη και αυτό τώρα θα κρίνει ο Αρειος Πάγος. Παρέμβαση για την αντισυνταγματικότητα του νόμου θα κάνουν οι δικηγορικοί σύλλογοι, όπως δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του ΔΣΑ, Βασίλης Αλεξανδρής. Οταν η τροπολογία Στουρνάρα-Μαυραγάνη ψηφίστηκε στη Βουλή, είχε χαρακτηριστεί από την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων «κατάπτυστη» και υπαγορευμένη από τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Για να πραγματοποιήσει τις επίμαχες αλλαγές, το οικονομικό επιτελείο παρουσίασε τότε την όλη υπόθεση σαν μια διαμάχη μεταξύ δικηγόρων και ασφαλιστικών εταιρειών, αποκλείοντας τη συμμετοχή των οργανώσεων των θυμάτων από τη σχετική συζήτηση. Οσο για το Επικουρικό, σήμερα ακόμη και σε τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις (10 χρόνια μετά το συμβάν) δεν συνηθίζει να πληρώνει, αν δεν παρέλθει τουλάχιστον άλλη μια διετία. Κατόπιν αυτού, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το «καλό κλίμα» στη συζήτηση του Γ. Στουρνάρα με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το ερώτημα είναι τι κλίμα θα επικρατούσε, αν ο διοικητής και εμπνευστής της τροπολογίας είχε ενδιαφερθεί να συζητήσει και με τους πολίτες-θύματα των τροχαίων.

Αντα Ψαρρά.