To μπρα ντε φερ της κυβέρνησης με την τρόικα και η προεδρική εκλογή

Σταθερή και αμετακίνητη από τον αρχικό σχεδιασμό της για ολοκλήρωση της αξιολόγησης, στη συμφωνία για την επόμενη μέρα και εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, παρέμεινε η κυβέρνηση, παρά τις ισχυρές αναταράξεις που προκάλεσαν οι απροκάλυπτοι εκβιασμοί πιστωτών.
Οι κινήσεις απεμπλοκής που έκανε το Μέγαρο Μαξίμου ήταν προσεκτικές και στη λογική του λιγότερου επώδυνου συμβιβασμού προκειμένου να μην τιναχθεί στον αέρα η προσπάθεια που έχει γίνει μέχρι σήμερα και να προχωρήσει η διαπραγμάτευση με την τρόικα.
Παράλληλα, στόχος των κυβερνητικών στελεχών, από την πρώτη στιγμή που οι πιστωτές ξεκίνησαν τις απίστευτες και ανυπόφορες πιέσεις, ήταν να μη ληφθούν μέτρα που θα έπλητταν μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες και θα οδηγούσαν σε περαιτέρω φτωχοποίηση του ελληνικού λαού.
Για το λόγο αυτό από τον πρωθυπουργό είχε δοθεί η εντολή στον Γκίκα Χαρδούβελη και στα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, πριν αποσταλούν οι τελικές προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης προς την τρόικα, να εξεταστούν όλα τα δυνατά σενάρια, ώστε να βρεθούν οι πιο ανώδυνες λύσεις για τους πολίτες.
Για παράδειγμα, στο θέμα του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ, όπου οι δανειστές άσκησαν μεγάλη πίεση για την αύξησή του, η διαπραγμάτευση ήθελε τουλάχιστον γερά νεύρα με τα κυβερνητικά στελέχη να σβήνουν και να γράφουν σενάρια και λύσεις μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση πρότεινε αρχικά να αυξηθεί από το 6,5% στο 9%. Αυτό δεν έγινε δεκτό από τους πιστωτές που ζητούσαν αύξηση στο 13%, με την ελληνική πλευρά τότε να προτείνει να εξαιρεθούν τα φάρμακα και σε αντιστάθμισμα να αυξηθεί λίγο παραπάνω στα ξενοδοχεία κ.ο.κ., με το γράψε-σβήσε να συνεχίζεται ως αργά.
Μεγάλη προσπάθεια έγινε και στο ασφαλιστικό, όπου για να μην υπάρξουν περικοπές στις κύριες συντάξεις, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έβαλε στο τραπέζι την αύξηση του ορίου ηλικίας για πρόωρη συνταξιοδότηση ως ανάχωμα σε άλλες παρεμβάσεις.
«Αυτό που προσπαθούσαμε ήταν να κλείσει η διαπραγμάτευση με πιο ήπια μέτρα από αυτά που ακούγονταν τα τελευταία 24ωρα», έλεγε χαρακτηριστικά στον «ΕΤτΚ» στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά, ενώ ενδεικτικό ήταν και το σχόλιο του Γκίκα Χαρδούβελη έξω από το Μέγαρο Μαξίμου, ότι «πολλά γίνονται».
Σε κάθε περίπτωση, έπρεπε οι τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης να ξεκλειδώσουν δύο πόρτες: αυτή της τρόικας, καθώς οι προτάσεις έπρεπε να γίνουν αποδεκτές από τους πιστωτές, και αυτή της Βουλής, όπου τα μέτρα πρέπει να περάσουν από την Ολομέλεια του Σώματος.
Η πολιτική διαπραγμάτευση
Επειτα από το αδιέξοδο που υπήρξε στο Παρίσι, ο Αντώνης Σαμαράς πήρε πάνω του το βάρος της πολιτικής διαπραγμάτευσης, ξεκινώντας από το απόγευμα της Πέμπτης ένα νέο κύκλο τηλεφωνημάτων προς ξένους ηγέτες και αξιωματούχους, για να ξεμπλοκάρουν οι συζητήσεις και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από τους δανειστές.
Μια «έντιμη» συμφωνία παραμένει ο στόχος της ελληνικής πλευράς, χωρίς όμως να υπάρξουν νέα μέτρα λιτότητας που θα «στεγνώσουν» κι άλλο την κοινωνία και τους πολίτες, ήταν και η θέση που εξέφρασε ανοικτά ο πρωθυπουργός προς τους συνομιλητές του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Σαμαράς, εκτός από την επικοινωνία που είχε με τον Πιερ Μοσκοβισί, την οποία αποκάλυψε ο ίδιος ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, είχε επίσης τηλεφωνικές επαφές με την Ανγκελα Μέρκελ, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, ενώ εκκρεμούσε και μια επικοινωνία με την Κριστίν Λαγκάρντ.
Με τις επαφές αυτές ο πρωθυπουργός επεδίωξε να αντιστρέψει το κλίμα υπέρ της Ελλάδας και να γίνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις που θα επιτρέψουν να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση και να προχωρήσουν οι συζητήσεις για την επόμενη μέρα (για τη βιωσιμότητα του χρέους και την προληπτική γραμμή πίστωσης).

Γιατί αδιαλλαξία;
Αυτό που έγινε αντιληπτό πάντως από τις τελευταίες εξελίξεις, και κυρίως από τη στάση που κράτησε η τριμερής στο Παρίσι, είναι πως οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης δεν λένε όχι στην παρουσία του ΔΝΤ στην Ευρώπη προκειμένου όχι οι ίδιες αλλά το Ταμείο να έχει το ρόλο του «κακού» για τις απείθαρχες κυβερνήσεις.
Σε μια δεύτερη ανάγνωση η αδιαλλαξία από την πλευρά των πιστωτών έχει να κάνει με την ανησυχία που υπάρχει τόσο στην ευρωπαϊκή πλευρά όσο και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας που δημιουργεί η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με το μόνιμο αίτημα για πρόωρες εκλογές.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι δανειστές θέλουν να διαμορφώσουν τις συνθήκες και το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση τους επόμενους μήνες, ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις, ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η κυβέρνηση στην Ελλάδα και ανεξάρτητα από το αν θα στηθούν πρόωρες κάλπες λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο.
Αλλωστε, η ύπαρξη και μόνο της προληπτικής γραμμής στήριξης στη συμφωνία για την επόμενη μέρα αποτελεί δικλίδα ασφαλείας προκειμένου η όποια κυβέρνηση να είναι εντός στόχων προκειμένου να μπορεί να τη χρησιμοποιεί σαν δίχτυ ασφαλείας, καθώς σε αντίθετη περίπτωση η γραμμή αποσύρεται.
Για το λόγο αυτό είχε αποσυρθεί και από την εσωτερική πολιτική σκηνή η συζήτηση για την ανάγκη ή όχι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ να συναινέσουν στην όλη διαδικασία που αφορά τα επόμενα βήματα μετά την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Με τα παραπάνω δεδομένα είναι ξεκάθαρο πως η ολοκλήρωση της συμφωνίας με την τρόικα είναι κομβική για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης εν όψει και της εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους και η χώρα αναγκαστεί να προχωρήσει σε εξάμηνη παράταση του Μνημονίου, τότε, όπως όλα δείχνουν, η προεδρική εκλογή έρχεται πιο κοντά, όπως και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Γι’ αυτό ο Αντώνης Σαμαράς και το Μέγαρο Μαξίμου επιμένουν στην προσπάθεια να κλείσει η αξιολόγηση καθώς τότε ο σχεδιασμός τους προχωρά κανονικά, η χώρα δεν μπαίνει σε περιπέτειες και είναι η πιθανή η εκλογή νέου Προέδρου από την παρούσα Βουλή.
Οπως έλεγαν για το ζήτημα αυτό κορυφαία κυβερνητικά στελέχη στον «ΕΤτΚ.», το χρονοδιάγραμμα δεν έχει αλλάξει και δεν συζητείται καν η επίσπευση της διαδικασίας για την προεδρική εκλογή.
Προτεραιότητα είναι αυτή τη στιγμή, όπως σημείωναν, να κλείσει η αξιολόγηση και να υπάρξει πολιτική συμφωνία για την επόμενη μέρα μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου, έστω και αν χρειαστεί να παραταθεί για λίγες ημέρες ή εβδομάδες το υπάρχον πρόγραμμα, προκειμένου να ρυθμιστούν οι τεχνικές λεπτομέρειες της νέας συμφωνίας.
Αλλωστε, όπως φαίνεται και από τις κινήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα, η πλειοψηφία των 180 αρχίζει και διαμορφώνεται. Οι προσεγγίσεις έχουν ξεκινήσει τόσο σε αριστερόστροφους βουλευτές όσο και προς τους ανεξάρτητους, όχι από την κυβέρνηση, αλλά από στελέχη που βρίσκονται κοντά στους δύο χώρους.

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής