Του Βασίλη ΓεώργαΜε προκαθορισμένο από τους δανειστές πλαίσιο και φτωχό κυβερνητικό όραμα που εξαντλείται στην ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ξεκινά σήμερα ο νέος κύκλος ελέγχου της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα.
Η επιστροφή των εκπροσώπων των δανειστών στην Ελλάδα αποτελεί το πρώτο βήμα στον οδικό χάρτη με βάση τον οποίο θα κινηθούν πλέον οι δύο πλευρές (προαπαιτούμενα- δεύτερη αξιολόγηση-μέτρα για το χρέος- εκθέσεις βιωσιμότητας-ποσοτική χαλάρωση), με την ελληνική κυβέρνηση να παίζει πλέον το τελευταίο της χαρτί σε επίπεδο προθέσεων, προβάλλοντας ως αναγκαιότητα την επιτάχυνση του έργου της.
Αρχής γενομένης από τις συναντήσεις που θα γίνουν στις 15.30 για θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς και στις 16.30 για το νέο «Υπερταμείο», από σήμερα μέχρι και τουλάχιστον το τέλος Οκτωβρίου, θα βρεθούν στο επίκεντρο τόσο ο τεχνικός έλεγχος για τα 15 προαπαιτούμενα από την ομάδα των τεχνοκρατών του EWG υπό τον Τόμας Βίζερ, όσο και η προετοιμασία από πλευράς των επικεφαλής της τρόικας, των πιο ακανθωδών θεμάτων της δεύτερης αξιολόγησης στην οποία δεσπόζει το θέμα της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων και οι εργασιακές σχέσεις, με ισχυρό ενδεχόμενο να πέσουν ανοιχτά στο τραπέζι και οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για βαθύτερες παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό.
Οι επόμενες 50-60 ημέρες θα αποτελέσουν το κομβικό χρονικό διάστημα όπου θα κριθεί εν πολλοίς η απόδοση του προγράμματος στο δημοσιονομικό πεδίο μέσα σε ένα φορολογικά καυτό Φθινόπωρο, η δυνατότητα αντιστροφής των οικονομικών μεγεθών με τη μετάβαση σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά και οι πραγματικές προθέσεις των εμπλεκόμενων πλευρών να τρέξει γρήγορα η διαπραγμάτευση και να ληφθούν δύσκολες πολιτικές αποφάσεις ώστε μέχρι το τέλος του έτους να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος. Το διάστημα αυτό θα είναι καθοριστικό και ως προς το ενδεχόμενο δρομολόγησης πολιτικών εξελίξεων μέσα στο χειμώνα καθώς μπορεί επισήμως να αποκλείονται οι πρόωρες εκλογές, ωστόσο οι πρωτοβουλίες των προηγούμενων μηνών έχουν ενισχύσει τα σενάρια και τα διατηρούν ζωντανά οι ανησυχίες ενός πιθανού δημοσιονομικού εκτροχιασμού και η αδυναμία να προβλεφθεί εύκολα το μέλλον σε ένα τόσο ρευστό διεθνές οικονομικό-πολιτικό περιβάλλον.
Η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά ότι πηγαίνει με την πλάτη στον τοίχο σε αυτή την καθοριστική διαπραγμάτευση. Όχι μόνο επειδή έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος τον οποίο το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να καλύψει πίσω από το προπέτασμα προσδοκιών για την ανάπτυξη που έρχεται και τις αόριστες εξαγγελίες για φοροελαφρύνσεις σε ακίνητα και ΦΠΑ, αλλά επειδή το πλαίσιο είναι εκ των προτέρων καθορισμένο και οποιαδήποτε σοβαρή απόκλιση από τούδε και στο εξής, μπορεί να τινάξει όλον τον σχεδιασμό στον αέρα.
Οι κρίκοι της αλυσίδας των ενεργειών είναι πολύ συγκεκριμένοι και αφορούν πρώτα το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων της 1ης αξιολόγησης στο τέλος Σεπτεμβρίου και την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ, και εν συνεχεία την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης με τη θεσμοθέτηση περίπου 45 προαπαιτούμενων ως το τέλος Οκτωβρίου. Το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα είναι εξαιρετικά φιλόδοξο σύμφωνα με πηγές από την κυβέρνηση και τους δανειστές, που εκτιμούν ότι η διαπραγμάτευση, η ψήφιση και η αξιολόγηση της εφαρμογής, θα διαρκέσουν πολύ περισσότερο και ενδεχομένως μας φέρουν ακόμη και μετά το τέλος του 2016, όταν πια θα έχουν εξαντληθεί τα διαθέσιμα και θα παρουσιάζεται η ανάγκη για εκταμίευση νέας δόσης. Μόνον εφόσον κλείσει ο παραπάνω κύκλος θα ανοίξει επίσημα η συζήτηση για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα του χρέους από τον ESM και θα επιχειρηθεί να βρεθεί ένα modus vivendi με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε στη συνέχεια να κριθεί η βιωσιμότητα του χρέους από το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, και να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα επαναγοράς τίτλων.
Όπως λένε κυβερνητικά στελέχη, η «μάχη» για την εκπλήρωση των μνημονιακών δεσμεύσεων θα δοθεί σε πρώτη φάση εντός του κόμματος ενόψει του Συνεδρίου (13-16 Οκτωβρίου) και σε δεύτερο χρόνο με τους δανειστές κατά τη συζήτηση για τη δεύτερη αξιολόγηση. Παρότι εντός της –υπό ανασχηματισμό- κυβέρνησης έχουν πληθύνει οι φωνές που λένε πως δεν υπάρχουν περιθώρια «ηρωικών» διαπραγματεύσεων και καλλιέργειας αυταπατών, εντούτοις δεν υπάρχει ακόμη ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα αν ο σχεδιασμός είναι η κυβέρνηση να επιταχύνει τις ενέργειές της ή αν θα συνεχίσει να επενδύει στην χρονοτριβή έως ότου ξεκαθαρίσει περισσότερο το τοπίο των σχέσεων της ευρωζώνης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και των πολιτικών ισορροπιών που διαμορφώνονται στο εσωτερικό κυρίαρχων δυνάμεων όπως η Γερμανία, η Γαλλία η Ιταλία κλπ.
Το μήνυμα που επιχειρήθηκε να δοθεί πάντως τις προηγούμενες ημέρες από το κυβερνητικό επιτελείο και το Eurogroup ότι οδεύουμε σε επιτάχυνση της εφαρμογής των μνημονιακών δεσμεύσεων, ερμηνεύεται ήδη από πολλές πλευρές ως προάγγελος ότι η κυβέρνηση κατεβαίνει για να τα δώσει όλα ελπίζοντας ότι στο τέλος θα πάρει κάτι για το χρέος. Ήδη οι πρώτοι συμβιβασμοί έχουν γίνει τόσο σε ότι αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% που θα προβλέπεται στο Μεσοπρόθεσμο 2017-2020όσο και στο θέμα της αμφισβήτησης των στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ και στην αποδοχή της πρότασης των δανειστών για το εκτελεστικό συμβούλιο του υπερταμείου.
Μένει να φανεί αν, και πόσο γρήγορα θα συμφωνήσουν ή θα διαφωνήσουν οι δύο πλευρές για τα μεγάλα θέματα που θα απασχολήσουν τον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων (εργασιακά, δημόσιος τομέας, αποκρατικοποιήσεις, ειδικά μισθολόγια, χρέος κ.α) και αν -όπως πολλοί ανησυχούν- θα δούμε και πάλι κάποια στιγμή τον έλεγχο να χάνεται και τα πράγματα να φτάνουν στο απροχώρητο στο τελευταίο παιχνίδι ισχύος που ξεκινά μεταξύ της κυβέρνησης και τους δανειστές. .liberal.
