του Μάκη ΑνδρονόπουλουΗ μετάθεση της άρσης του επενδυτικού κινδύνου της χώρας (country risk) που σχετίζεται κυρίως με μια καλή και οριστική ρύθμιση του ελληνικού χρέους, μετά το πέρας του προγράμματος το 2018, θέτει μια σειρά από εμπόδια στο προσδοκώμενο αναπτυξιακό big bang. Βέβαια, το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι η ολοκλήρωση της 1ης Αξιολόγησης αίρει την κατάσταση αβεβαιότητας, αλλά αυτό θα φανεί στην πράξη. Ο πρωθυπουργός πάντως έχει υιοθετήσει το «θεώρημα του ελατηρίου», που σημαίνει ότι η ανάπτυξη θα εκτιναχθεί το β΄εξάμηνο λόγω της τρομερής συμπίεσής της επί εννιά χρόνια.
Σημασία βέβαια έχει ότι όλοι αντιλαμβάνονται πλέον ότι ο μόνος τρόπος να βγει το πρόγραμμα και οι δημοσιονομικοί του στόχοι είναι η ανάπτυξη. Εξ ου και η κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο για να σηματοδοτήσει τη νέα φάση. Συνεπώς τώρα τίθεται το μέγα ερώτημα: Μπορούν οι Συριζαίοι να κάνουν ανάπτυξη;
Πρόσφατα η Moody’s σε μια έκθεσή της εξειδίκευσε το ερώτημα: κατά πόσο η κυβέρνηση μπορεί να υλοποιήσει τις δομικές και τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις; Μπορεί να το κάνει με την ισχνή πλειοψηφία που διαθέτει και τους «αδύναμους θεσμούς» της χώρας; Μπορεί να διευθετήσει την κοινωνική δυσαρέσκεια;
Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν πως οι στόχοι της ανάπτυξης, συνεπώς και οι δημοσιονομικοί, δεν θα επιτευχθούν το 2016 γιατί δεν θα γίνουν επενδύσεις, ιδιαίτερα από ξένους, με αποτέλεσμα να προεξοφλούν ότι σε δώδεκα μήνες η κυβέρνηση θα πέσει.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρεί πως η κυβέρνηση Τσίπρα δεν μπορεί να υλοποιήσει την ανάπτυξη και το είπε στην Άγκελα Μέρκελ, την οποία προσπάθησε να πείσει ότι αυτός μπορεί με ένα άλλο μίγμα πολιτικής, που προφανώς θα είναι πιο ευνοϊκό για τις ξένες επενδύσεις.
Οι Συριζαίοι βέβαια ισχυρίζονται πως θα κάνουν ανάπτυξη, αλλά όχι σαν κι αυτή που έκαναν οι άλλοι και με τον τρόπο που την έκαναν, χωρίς να διευκρινίζουν ακριβώς τι εννοούν. Πάντως, ο νέος αναπτυξιακός νόμος, το ΕΣΠΑ, το πακέτο Γιουνκέρ και μια σειρά άλλες παράμετροι θεωρούν πως θα ανοίξουν τον δρόμο προς την ανάπτυξη. Βέβαια, το πολυπόθητο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης δεν έχει υπάρξει από καμία κυβέρνηση από το 2010, ούτε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Οι περισσότεροι επιχειρηματίες που έρχονται σε επαφή με στελέχη που έχουν αναλάβει πόστα αποφάσεων δυσπιστούν. «Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η έλλειψη τεχνογνωσίας (αυτό θεωρούν ότι μπορεί να καλυφθεί), αλλά η καχυποψία τους προς τον ιδιωτικό τομέα, η άγνοια των νομοτελειών μέσα στις οποίες αυτός λειτουργεί, ο φετιχισμός του κρατικού τομέα…» επισημαίνουν με σκεπτικισμό.
Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) στο πρόσφατο συνέδριό του εκτίμησε πως για να εξισορροπηθεί η τεράστια αποεπένδυση των τελευταίων ετών χρειάζεται «ένα επενδυτικό σοκ 100 δισ. ευρώ μέχρι το 2020» τουλάχιστον, επισημαίνοντας ότι οι κρατικοί πόροι (ΕΣΠΑ) δεν επαρκούν. Το νούμερο αυτό πράγματι δεν βγαίνει από τις ορατές δυνατότητες. Ο ΣΕΒ θεωρεί επείγον να υιοθετηθούν αναπτυξιακά αντίβαρα ώστε να προσελκυστούν επενδύσεις που θα παράγουν άμεσα προστιθέμενη αξία, καθώς και να ενθαρρυνθούν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία. Προτείνει μια σειρά ενεργών πολιτικών που αντί να στηρίζονται στην επιχορήγηση να επιβραβεύουν τα κέρδη με μειωμένο φορολογικό συντελεστή (20%) σε περίπτωση επανεπένδυσης κερδών. Προτείνει επίσης αντίστοιχα κίνητρα για 1000 νέες προσλήψεις και για εμβληματικές επενδύσεις σε τεχνολογία, υποδομές, περιβάλλον, βιομηχανία, μεταποίηση κτλ, που δημιουργούν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Ο ΣΕΒ αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στους λεγόμενους «επιταχυντές της ανάπτυξης», δηλαδή, τα Logistics, τα επιχειρηματικά κέντρα, τις κοινές υπηρεσίες R&D, τον εξορθολογισμό στη μεταφορά ζημιών, την άρση αντικινήτρων, καθώς και σε ταχύτερες διαδικασίες ένταξης, ελέγχου και πιστοποίησης των επενδύσεων.
Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος κινείται στη λογική του ΣΕΒ, δηλαδή φοροαπαλλαγές αντί χρηματικών ενισχύσεων, αλλά δεν έχει την εσωτερική δυναμική (μόχλευση) της πρότασης του ΣΕΒ. Είναι μεν προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι φοβικός και μίζερος για να αποτελέσει εργαλείο ανατροπής των 9 ετών ύφεσης.
Συγκεκριμένα, προβλέπει γρήγορες διαδικασίες αδειοδότησης για μεγάλες επενδύσεις και σταθερό φορολογικό συντελεστή για δώδεκα έτη, ενώ δίνει έμφαση στη δημιουργία καινοτόμων και εξωστρεφών επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της απασχόλησης και στην αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Έμφαση δίνει και στην ενίσχυση των επιχειρήσεων Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών και της αγροδιατροφικής αλυσίδας. Προβλέπει οκτώ κατηγορίες κινήτρων για τέσσερα επίπεδα ελάχιστης επενδυτικής δαπάνης (100.000 – 150.000 – 250.000 και 500.000 ευρώ) ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Οι ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ για μια επιχείρηση και τα 20 εκατ. ευρώ για όμιλο.
Η αναπτυξιακή στρατηγική που διαμορφώνει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος στηρίζεται στα αυτονόητα, ήτοι αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, εκσυγχρονισμός του κράτους, αύξηση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, προώθηση εξαγωγών και επενδύσεων και αξιοποίηση όλων των πηγών χρηματοδότησης. Όμως, ετοιμάζει την ίδρυση του Αναπτυξιακού Συμβουλίου, που θα λειτουργεί συμβουλευτικά και συντονιστικά, συνδέοντας την κεντρική διοίκηση με την επιστημονική κοινότητα. Κι αυτό είναι κάτι.
Από ΄κει και πέρα, ελπίζει ο τουρισμός να συνεχίσει να ανεβαίνει και κυρίως, να πάρει μπροστά το ΕΣΠΑ 2014-20 που προβλέπει 4 δισ. ευρώ για φέτος (από τα 26 δισ. ευρώ μέχρι το 2020), ενώ άλλα 8 δισ. ευρώ προβλέπει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Σε ότι αφορά το περιβόητο «πακέτο Γιουνκέρ» το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π.) έχει εγκρίνει ένα πακέτο 42 επενδύσεων, συνολικού ύψους 5,39 δισ. ευρώ, που αφορούν κυρίως στην ενέργεια, τις υποδομές και τις μεταφορές, τον τουρισμό που μάλλον διευρύνεται. Ο κατάλογος των έργων δείχνει πόσο πίσω έχουν μείνει οι επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ σε ορισμένους παρατηρητές δημιουργείται η αμφιβολία για το κατά πόσο η κυβέρνηση έχει συνειδητοποιήσει πως το «πακέτο Γιουνκέρ» αφορά εγγυήσεις για μεγάλες επενδύσεις και τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Επίσης δρομολογείται η άμεση νομοθέτηση θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες προμήθειες, ενώ συνεχίζεται με ταχείς διαδικασίες η υλοποίηση του νόμου απλοποίησης των διαδικασιών σύστασης και αδειοδότησης επιχειρήσεων. Ακόμη, βάρος θα δοθεί στην Κοινωνική Οικονομία, νέο πλαίσιο της οποίας είναι σε διαβούλευση και το οποίο μόλις ψηφιστεί θα συνοδευτεί από σχετική δράση του ΕΣΠΑ. Τέλος για το 2016 προωθούνται 10.000 προσλήψεις που θα έχουν κι αυτές κάποια αναπτυξιακή επίπτωση…
Βέβαια, όλα αυτά καλά είναι, όμως είναι αμφίβολο εάν θα προκαλέσουν το πολυπόθητο αναπτυξιακό big bang, καθώς όλα τα «μεγάλα λόγια» (εξωστρέφεια, ανταγωνιστικότητα, καινοτομία, πράσινη ανάπτυξη, τεχνολογία) τα πιπιλάνε οι πολιτικοί τα τελευταία είκοσι χρόνια. Οι ιδιωτικοποιήσεις θα γίνουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γιατί θα αποτελούν ευκαιρία για τους ξένους επενδυτές. Επίσης, οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις θα κάνουν επενδύσεις συντήρησης και επέκτασης της παραγωγής τους, όμως το ξένο κεφάλαιο ξέρει πως το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και ότι υπάρχουν ακόμη capital controls, τα «κόκκινα» των 100 δισ. ευρώ, άλλα τόσα ληξιπρόθεσμα και μια κοινωνία χωρίς ρευστότητα, υπερφορολογημένη. Υπάρχει και το Προσφυγικό.
Υπάρχουν από την άλλη και τα ελληνικά δισεκατομμύρια εξωτερικού…
Χωρίς αμφιβολία, τα αναπτυξιακά νούμερα θα φτιάξουν και είναι πολύ πιθανό να πάνε και πολύ καλά. Αυτό όμως δεν σημαίνει αναγκαστικά πως η ανάπτυξη θα διαχυθεί σε όλο τον σώμα της οικονομίας, αν και αυτό είναι το ζητούμενο bigbang.
makisandronopoulos.
Δημοσιεύτηκε 11 hours ago από τον χρήστη Makis Andronopoulos
