Σενάρια ανεξαρτησίας: Πού θα παίζει η Μπαρτσελόνα;

Του ΑΚΗ ΚΟΣΩΝΑ


Βασικό κριτήριο σχηματισμού κυβέρνησης στην Ισπανία είναι ποιος τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας και ποιος όχι.

Θεωρητικά, κανένα από τα τέσσερα μεγάλα κόμματα δεν είναι υπέρ, αλλά κάποια, όπως οι Podemos, έχουν ταχθεί υπέρ της διενέργειας δημοψηφίσματος για να αποφασίσουν οι Καταλανοί τι πραγματικά θέλουν. Κανείς δεν επιθυμεί να «κουβαλήσει» το βάρος μιας απόσχισης και αλλαγής των γεωγραφικών συνόρων της χώρας.

Κανείς δεν θέλει να συμβεί αυτό επί των ημερών του. Αριστερό ή δεξιό κόμμα διστάζει να αναλάβει το βάρος τέτοιας ευθύνης αφού δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί αυτό διαχρονικά στην εκλογική συμπεριφορά των πολιτών. Αν περάσει η αίσθηση ότι με την απόσχιση/ανεξαρτησία της Καταλονίας «η Ισπανία μίκρυνε» κι αν επεκταθεί η αποσχιστική διαδικασία στη Χώρα των Βάσκων;

Από χρόνια οι Βάσκοι διεκδικούν κάτι πέραν της αυτονομίας, κι αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από την ανεξαρτησία. Κι αν προστεθεί σε αυτούς η Ναβάρα (οι μισοί βουλευτές του 50μελούς κοινοβουλίου της είναι αυτονομιστές) ή κινηθούν και άλλοι με ανάλογες σκέψεις, όπως η Γαλικία, όπου πάνω από τους μισούς από τους 75 βουλευτές, ανεξαρτήτως κομματικής ένταξης, αυτοπροσδιορίζονται ιδεολογικά ως εθνικιστές Γαλικιανοί;

Είναι υπαρκτά ερωτήματα.

Η Ισπανία έτσι κι αλλιώς βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι που αφορά όχι τόσο τον σχηματισμό κυβέρνησης (στο κάτω- κάτω αν δεν τα καταφέρουν να φτιάξουν ούτε καν κυβέρνηση μειοψηφίας με ψήφο ανοχής, θα ξανακάνουν βουλευτικές εκλογές την άνοιξη) αλλά, κυρίως, την εθνική της υπόσταση και την πιθανή μετατροπή της σε χαλαρή ομοσπονδία, αν θέλει «να κρατήσει» στα σύνορά της μεγάλες περιοχές όπως η Καταλονία και η Χώρα των Βάσκων. Αν δεν το κατορθώσει, δεν θα αλλάξουν μόνο τα σύνορά της, αλλά τα σύνορα της Ευρώπης αφού αίφνης η Γαλλία δεν θα συνορεύει μόνο με την Ισπανία αλλά και με το κράτος της Καταλονίας και με το κράτος της Χώρας των Βάσκων.

Είναι χαρακτηριστική η δυσκαμψία των κομμάτων να κινηθούν μέσα στο πλαίσιο της πιθανότητας για ανεξαρτησία περιοχών, με πρώτη την Καταλονία. Είναι επίσης χαρακτηριστικό της απέχθειας και του τρόμου με τον οποίο η κεντρική κυβέρνηση αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο απόσχισης της Καταλονίας, ώστε δεν υπάρχει έγκυρη απάντηση στο απλό και πιο διαδεδομένο (λόγω δημοφιλίας της ομάδας) ερώτημα: «Και αν φύγει η Καταλονία, πού θα παίζει η Μπαρτσελόνα»;

Μιας και το αναφέρουμε, πολλοί έχουν προβλέψει ότι το πρωτάθλημα θα εξακολουθήσει να είναι κοινό, να μετέχουν δηλαδή οι ομάδες από περιοχές που θα αποσχιστούν και θα σχηματίσουν νέες χώρες. Προφανώς όμως, οι ομάδες αυτές (η Μπαρτσελόνα, η Αθλέτικ Μπιλμπάο, η Ρεάλ Σοσιεδάδ κ.α. ανάμεσά τους) δεν θα εκπροσωπούν την Ισπανία, αν πάρουν θέσεις συμμετοχής στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Όσο για το κοινό νόμισμα (με το οποίο εκβιάζουν και τους Σκωτσέζους για να φοβηθούν και να μη φύγουν από το Ηνωμένο Βασίλειο), έχει χάσει την αίγλη του σε πολλές χώρες και η πιθανή εξαίρεση και έξοδος νέων χωρών από αυτό δεν προκαλεί τόσο φόβο. Αν μάλιστα έχουμε αλλαγές συνόρων σε χώρες- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης, το ευρώ τίθεται εκ των πραγμάτων εν αμφιβόλω και το πιθανότερο είναι, αν διατηρηθεί ως κοινό νόμισμα, να επιστρέψει στην αρχική του ταυτότητα που δεν ήταν άλλη από αυτήν του κοινού συναλλακτικού μέσου.

Δεν προσδιόριζε, δηλαδή, ούτε μέλλον χωρών, ούτε πολιτικές, ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, εργασιακά, συνταξιοδοτικά, ασφαλιστικά και αξίες διακυβέρνησης. Κατόπιν όλων αυτών, είναι σαφές ότι στην Ισπανία δεν εκκρεμεί μόνο ο σχηματισμός κυβέρνησης. Οι ισπανικές επιλογές θα επηρεάσουν τις εξελίξεις σε όλη την Ευρώπη.

* Ο Άκης Κοσώνας είναι δημοσιογράφος, ΑΠΕ-ΜΠΕ