Η Έξοδος των Ελλήνων από την Αίγυπτο

1955-1965


Κάιρο, 17-21 Αυγούστου 1957. Από την επίσημη επίσκεψη του Κων. Καραμανλή στην Αίγυπτο, έπειτα από πρόσκληση του προέδρου Νάσερ. Στη φωτογραφία, ο Αιγύπτιος πρόεδρος απονέμει στον Ελληνα πρωθυπουργό κορυφαία τιμητική διάκριση (Φωτογραφικό Αρχείο Ιδρύματος Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής).
Ο Νάσερ, το κύμα φυγής και η επίσκεψη Κωνσταντίνου Καραμανλή

Η ελληνική παρουσία στην Αίγυπτο πηγαίνει βαθιά πίσω στους αιώνες, στην εποχή των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ωστόσο τις πρώτες αμιγώς ελληνικές κοινότητες με εθνική συνείδηση συνέπηξαν οι Έλληνες μετανάστες που αναζήτησαν στη φιλόξενη γη της Αιγύπτου καλύτερες συνθήκες διαβίωσης όσο η Ελλάδα παρέμενε υπόδουλη υπό οθωμανικό ζυγό.

Την περίθαλψη και φροντίδα τους ως την ίδρυση του πρώτη ελληνικού προξενείου στην Αλεξάνδρεια, το 1833, είχε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, αργότερα και πάσης Αφρικής, ένας μακραίων θεσμός και φάρος της Ορθοδοξίας από την εποχή της ιδρύσεώς του, τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

Κατά το τέλος του 18ου αιώνα ο ελληνισμός αυτός δεν ξεπερνούσε τις 2.000. Πολλαπλασιάστηκε όμως όταν κοντά στους Ελληνες από τις αλύτρωτες περιοχές, τη Μακεδονία και την Ηπειρο κυρίως, αλλά και από τα νησιά, όπως η Λήμνος, η Χίος, η Μυτιλήνη, η Κάσος, η Κρήτη, προσετέθησαν και εκείνοι από την ελεύθερη Ελλάδα, ανεβάζοντας έτσι τον αριθμό μέσα σε έναν αιώνα περί τις 76.000 ψυχές. Σύμφωνα μάλιστα με μια πρώτη επίσημη απογραφή της Αιγύπτου το 1907, οι κατέχοντες επισήμως την ελληνική υπηκοότητα κάτοικοι της χώρας ανήρχοντο σε 132.947, στους οποίους προσετέθησαν άλλες 40.000, προερχόμενοι από εδάφη υπό τουρκική κατοχή, και άλλες 30.000 μη αναγνωρισμένης υπηκοότητας, πλην ελληνόφωνοι.

Το διάστημα μεταξύ 1880 και 1920 σημειώθηκε η μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων της Αιγύπτου. Δημιουργήθηκαν κοινότητες με προεξάρχουσα εκείνη της Αλεξανδρείας, αλλά και του Καΐρου, σύλλογοι και εμπορικά σωματεία, αδελφότητες, ενώ ιδρύθηκαν νοσοκομεία, πτωχοκομεία, ορφανοτροφεία ακόμη και φιλανθρωπικά σωματεία για την ενίσχυση με συσσίτια των αδυνάμων να συντηρηθούν οικονομικά. Γενικά ο ελληνισμός της Αιγύπτου ανεδείχθη σε κυρίαρχη από οικονομικής πλευράς δύναμη, με έντονη πνευματική και κοινωνική δράση, λαμπρύνοντας την ίδια του την πατρίδα, την Ελλάδα, στη φιλόξενη γη της Αιγύπτου, μιας χώρας με μακραίωνη επίσης ιστορία.

Στις τάξεις των αιγυπτιωτών Ελλήνων συγκαταλέγονταν όχι μόνο τραπεζίτες, βιομήχανοι και έμποροι, αλλά και μικροβιοτέχνες, χειροτέχνες, υπάλληλοι πολλών ειδικοτήτων σε εταιρείες και ξενοδοχεία, καταστηματάρχες, μικροϋπάλληλοι και επαγγελματίες ανώτατης εκπαίδευσης, γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, χημικοί, φαρμακοποιοί κ.λπ. Αργότερα ανάμεσά τους θα βρεθούν και αρκετοί από τους μεγάλους εθνικούς ευεργέτες που στήριξαν με τις δωρεές τους την ελληνική παιδεία και συνέδραμαν σε κρίσιμες στιγμές τον αγώνα του έθνους για ασφάλεια και επιβίωση.

Την περίοδο της ακμής όμως ακολούθησαν, γύρω στη δεκαετία του 1940, η πτώση και ο μαρασμός, αρχής γενομένης με την κατάργηση των Διομολογήσεων στο Montreux, που οδήγησε σε εξάλειψη των προνομίων τα οποία απολάμβαναν μέχρι τότε οι Ελληνες ως ιδιώτες, είτε οι σύλλογοι και τα σωματεία τους. Η δεκαετία του 1940 επιπλέον σηματοδοτήθηκε από πολεμικές επιχειρήσεις με καθοριστικές για τον ελληνισμό της Αιγύπτου καταστάσεις. Μοιραίο έτος όμως για την παροικιακή διάλυση υπήρξε εκείνο των γεγονότων του 1952. Ενώ ακόμη συζητιόταν, μετά την εκπνοή της δωδεκαετούς μεταβατικής περιόδου από την υπογραφή της Συνθήκης του Montreux, η ανάγκη μιας διμερούς συμφωνίας εγκαταστάσεως μεταξύ Ελλάδος – Αιγύπτου προκειμένου να διακανονιστούν τα θέματα παραμονής και υπόστασης των Ελλήνων στην Αίγυπτο και της κατοχύρωσης των περιουσιών τους με εθνικό προορισμό το ελληνικό Δημόσιο, επεβλήθη η επανάσταση Νάσερ της 23ης Ιουλίου του 1952 με βασικό σύνθημα «Η Αίγυπτος ανήκει στους Αιγυπτίους».

Παρά το γεγονός ότι η ελληνική παροικία συμπαραστάθηκε στην προσπάθεια της Αιγύπτου να απαλλαγεί από τη μοναρχία και τη βρετανική επιρροή, καμία ουσιαστική πρόβλεψη δεν συνέτεινε ώστε να εξαιρεθούν οι Ελληνες από τα περιοριστικά μέτρα. Στο πνεύμα ξενοφοβίας άλλωστε αναφερόταν ενάμιση χρόνο νωρίτερα ο έλληνας πρέσβης Γ. Τριανταφυλλίδης όταν, επισημαίνοντας την «έκδηλον ανησυχίαν (του ελληνισμού) διά το μέλλον του» και το λάθος του να διατηρεί μίαν«νοσταλγικήν ανάμνησιν ενός προσφάτου προνομιακού παρελθόντος» σφάλλοντας επομένως διότι έτρεφε«υπερβολικάς προσδοκίας εις την υπό διαπραγμάτευσιν Ελληνοαιγυπτιακήν Σύμβασιν Εγκαταστάσεως»,έγραφε περί της «αρκούντως επισφαλούς θέσεως του ελληνισμού και λόγω του γοργού ρυθμού προόδου του ιθαγενούς πληθυσμού και λόγω του κρατούντος αντιξενικού πνεύματος, ξενοφοβίας προερχομένης εκ συγκερασμού ενός συναισθήματος κατωτερότητος αναμίκτου με μνησικακίαν προς τον προνομιούχον μέχρι χθες ξένον και ενός νεοπαγούς εθνικού σωβινισμού με βάθρον περισσόν θρησκευτικόν φανατισμόν» (29 Ιανουαρίου 1951 στο ΔΕΠ 9/134, 1 Μαρτίου 1951). Ωστόσο έναν μήνα μετά, στις 8 Φεβρουαρίου (ΔΕΠ όπ.π.), ο έλληνας διπλωμάτης με ευθυκρισία παρατηρούσε «αναμφιβόλως υπάρχει ποία τις νευρικότης εις ωρισμένους κύκλους εν σχέσει προς την μη υπογραφήν εισέτι της Συμβάσεως Εγκαταστάσεως», απέδιδε όμως τις δυσκολίες εκείνων των πρώτων ετών που συναντούσαν οι Ελληνες της Αιγύπτου στην αδυναμία προσαρμογής τους στα νέα δεδομένα. «Οι Ελληνες της Αιγύπτου» έγραφε «δεν ηδυνήθησαν να προσαρμοσθούν μέχρι σήμερον εις την δημιουργηθείσαν νέαν κατάστασιν μετά την κατάργησιν των διομολογήσεων. Οι εν Αιγύπτω ομογενείς είχον συνηθίσει εις την έλλειψιν συναγωνισμού εκ μέρους των ημεδαπών, την απαλλαγήν από πάσης φορολογίας και εις τα εύκολα κέρδη με εργασίαν σχετικώς ολίγην». Αντιθέτως, για τους Αιγυπτίους έγραφε: «Λιτότεροι, αρκούνται εις μικρότερα ημερομίσθια και συνεπώς προτιμώνται και από τους Ελληνας, ακόμη,εργοδότας», ενώ σημείωνε με αντικειμενικότητα ότι παρά τα όσα ίσχυαν για τους άλλους, Βρετανούς, Γάλλους κ.λπ., «η στάσις των αιγυπτιακών αρχών είναι εν γενικαίς γραμμαίς λίαν ευμενής προς τους Ελληνας».

Ωστόσο μέσα στο κλίμα σύγχυσης που προκάλεσαν η επανάσταση Νάσερ και οι εθνικοποιήσεις επί σχεδόν μία δεκαετία (1955-1965) οι Ελληνες της Αιγύπτου εξακολουθούσαν να εγκαταλείπουν ομαδικά τη χώρα, άλλοι με προορισμό την Ελλάδα, οι περισσότεροι όμως με προορισμό την Αυστραλία και την Αμερική. Την επιλογή φυγής των Ελλήνων της Αιγύπτου προσπάθησε, πλην ανεπιτυχώς, να ανακόψει η απόφαση τουΚωνσταντίνου Καραμανλή να επισκεφθεί την Αίγυπτο το 1957 – τρίτη κατά σειρά επίσκεψή του στο εξωτερικό αφότου ανέλαβε για πρώτη φορά την πρωθυπουργία της χώρας (1955). Στη διάρκεια της επίσκεψης εκείνης ο Καραμανλής, όπως και ο έλληνας ΥΠΕΞΕυάγγελος Αβέρωφ, είχε την ευκαιρία να δει από κοντά τα προβλήματα του παροικιακού ελληνισμού. Διαπιστώθηκε όμως τελικά ότι ήταν ήδη πολύ αργά. Η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει και παρά τις διαβεβαιώσεις Νάσερ «περί εκτιμήσεως της αιγυπτιακής κυβερνήσεως διά τον Αιγυπτιώτη Ελληνισμόν»η αναμφισβήτητα σοφή πρωτοβουλία Καραμανλή όταν επισκεπτόταν τη χώρα του Νείλου δεν θα αποδεικνυόταν αρκετή να αποτρέψει τη φυγή, που θα συνεχιζόταν και εν τέλει θα διογκωνόταν ως το 1962.
Εντυπωσιακή μείωση του αριθμού των μαθητών

Οπως έγραφε χαρακτηριστικά ο τότε έλληνας πρεσβευτής στο Κάιρο Ι. Γιαννακάκης «κατά την έναρξιν του σχολικού έτους 1962-63 ενεγράφησαν εις τα ελληνικά εκπαιδευτήρια περιφερείας Καΐρου 2.412 ελληνόπαιδες έναντι 3.042 κατά το σχολικόν έτος 1961-1962. Η σημειωθείσα μείωσις του αριθμού των Ελλήνων μαθητών των ημετέρων εκπαιδευτηρίων κατά ποσοστόν 21% περίπου είναι αρκετά σοβαρά,αντικατοπτρίζει δε πλήρως την σημειωθείσαν εντεύθεν διαρροήν ομογενών» (30 Οκτωβρίου 1962, ΔΕΠ αρ. 46, 16 Νοεμβρίου 1962).

«Δέον να σημειωθή» συνέχιζε στο ίδιο έγγραφο «ότι υπάρχουν ήδη περιπτώσεις μαθητών,εγγραφέντων μόλις προ μηνός εις τα ελληνικά εκπαιδευτήρια, οίτινες διέκοψαν την εν αυτοίς φοίτησιν, ένεκα του ότι οι γονείς των, εν όψει των σημειουμένων ενταύθα εξελίξεων επί της παροικιακής αποδημικής κινήσεως, ιδίως εις τας περιπτώσεις των απορωτέρων ατόμων, αποφασίζουν ενίοτε τον επαναπατρισμόν των από της μιας ημέρας εις την άλλην».

Επεσήμαινε ωστόσο ότι η κατά το ήμισυ μείωση του αριθμού των ελληνοπαίδων μαθητών μέσα σε μία χρονιά οφειλόταν εν μέρει και σε εσωτερική μετανάστευση από την επαρχία στα μεγάλα αστικά κέντρα. Κατέληγε παρ’ όλ’ αυτά όμως ότι «η επί τα χείρω εξέλιξις των συνθηκών διαβιώσεως των ημετέρων παροίκων ενταύθα, ως και η σκέψις ότι είναι αναπόφευκτος η εν τω εγγύς μέλλοντι σύμπτυξις των ενταύθα ελληνικών εκπαιδευτηρίων,προεκάλεσαν, συν τοις άλλοις, ανησυχητικήν διαρροήν του διδακτικού προσωπικού, ούτινος τα δημιουργούμενα κενά είναι δυσαναπλήρωτα».

Την περίοδο εγκαρδιότητας και την αναθέρμανση των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων επί Νάσερ όχι μόνο εξαιτίας της γενικότερης ελληνικής πολιτικής υπέρ των Αράβων και της Αιγύπτου ειδικά, περίοδο που συνέπεσε με τον αγώνα του κυπριακού λαού, το δίκαιο του οποίου υποστήριζε ο αραβικός κόσμος και ειδικά η Αίγυπτος, διαδέχθηκε η περίοδος ψυχρότητας, μιας αδιαφορίας κι ενός τέλματος που κατέληξαν ώστε κατά τη δεκαετία του 1970 ο ελληνικός πληθυσμός της Αιγύπτου να αριθμεί μόλις 20.000 άτομα και σήμερα μόλις 300 οικογένειες.

Φωτεινή Τομαή
“Το ΒΗΜΑ”Αύγουστος 2007
Η κυρία Φωτεινή Τομαή είναι προϊσταμένη της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του υπουργείου Εξωτερικών.
13 Συνολικά - 13 αναγνώσεις σήμερα

Α Ρ Θ Ρ Α - Τ Η Σ - Ι Δ Ι Α Σ - Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ :
Η Έξοδος των Ελλήνων από την Αίγυπτο
1955-1965 Κάιρο, 17-21 Αυγούστου 1957. Από την επίσημη επίσκεψη του Κων. Καραμανλή στην Αίγυπτο, έπειτα από πρόσκληση του προέδρου Νάσερ. Στη φωτογραφία, ο Αιγύπτιος πρόεδρος απονέμει στον Ελληνα πρωθυπουργό κορυφαία τιμητική διάκριση (Φωτογραφικό Αρχείο Ιδρύματος Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής). Ο Νάσερ, το κύμα φυγής και η επίσκεψη Κωνσταντίνου Καραμανλή Η ελληνική παρουσία στην Αίγυπτο πηγαίνει βαθιά πίσω στους αιώνες, στην εποχή των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ωστόσο τις πρώτες αμιγώς ελληνικές κοινότητες με εθνική συνείδηση συνέπηξαν οι Έλληνες μετανάστες που αναζήτησαν στη φιλόξενη γη της Αιγύπτου καλύτερες συνθήκες διαβίωσης όσο η Ελλάδα παρέμενε υπόδουλη υπό οθωμανικό ζυγό. Την περίθαλψη και φροντίδα τους ως την ίδρυση του πρώτη ελληνικού προξενείου στην Αλεξάνδρεια, το 1833, είχε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, αργότερα και πάσης Αφρικής, ένας μακραίων θεσμός και φάρος της Ορθοδοξίας από την εποχή της ιδρύσεώς του, τον πρώτο αιώνα μ.Χ.
Οι Έλληνες της Προαζοφικής
Οι Έλληνες αποτελούν ένα από τα αρχαιότερα έθνη που διέμεναν στα εδάφη της σημερινής Ουκρανικής Επικράτειας. Από τον 8ο έως τον 6ο π. Χ. αιώνα οι Έλληνες εμφανίσθηκαν στα βόρεια παράλια του Ευξείνου Πόντου, ασχολήθηκαν με το εμπόριο και ίδρυσαν πόλεις-αποικίες. Η πρώτη από αυτές ιδρύθηκε από Έλληνες καταγόμενους από τη Μίλητο (Μικρά Ασία) στη νήσο Μπερεζάν το δεύτερο ήμισυ του 7ου π. Χ. αιώνα.
Ο παροικιακός Ελληνισμός της Βιέννης
Η παρουσία του Ελληνισμού στην Βιέννη έχει τις ρίζες της στις αρχές του 18ου αιώνα και συγκεκριμένα στις συνθήκες του Κάρλοβιτς (1699) και του Πασάροβιτς (1718) που υπογράφτηκαν μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των Αψβούργων. Οι συνθήκες αυτές προέβλεπαν μια σειρά από αμοιβαία προνόμια για τους υπηκόους των 2 Αυτοκρατοριών που είχαν ως στόχο την τόνωση του εμπορίου. Γενικότερα η μακροπρόθεσμη πολιτική των Αψβούργων στην περιοχή είχε ως τελικό στάδιο την εμπορική (και πιθανά εδαφική) έξοδο της Αυτοκρατορίας στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της Θεσσαλονίκης. Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν από το γεωπολιτικό αυτό πλαίσιο ευνόησαν τους Έλληνες της Ηπείρου και της Μακεδονίας που γνώριζαν αρκετά καλά τους χερσαίους δρόμους μέσω Βοσνίας και Βουλγαρίας προς την Βιέννη και ως υπήκοοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχαν την ευκαιρία να εγκατασταθούν στην Βιέννη και να αναπτύξουν μια ζωηρή εμπορική αλλά και πολιτισμική δραστηριότητα.
Ελληνικη Κοινοτητα Βενετιας
Δυο βήματα από τη φημισμένη πλατεία του Αγίου Μάρκου στο κέντρο της Βενετίας, υπάρχει το κανάλι των Ελλήνων (Rio dei Greci), το οποίο οριοθετεί μία ομώνυμη νησίδα (Campo dei Greci). Σ’ αυτή έζησαν, πρόκοψαν και παρήγαγαν επί αιώνες ανεκτίμητο πνευματικό έργο χιλιάδες Έλληνες μέτοικοι από την Ελλάδα και φυγάδες από την αλωμένη Κωνσταντινούπολη.
Ελληνική Κοινότητα Μπρνο
Η Ελληνική Κοινότητα Μπρνο είναι μία οργάνωση μη κερδοσκοπική. Ο σκοπός της είναι να φέρνει ποιο κοντά μεταξύ τους, τους Έλληνες και τις οικογένειές τους που ζουν στο Μπρνο και τα περίχωρα του, αλλά και να ενισχύσει τους δεσμούς φιλίας με αλλοεθνής φίλους της Ελλάδας, της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.
Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης
Οι πρώτοι Έλληνες εργάτες έφτασαν στην Στουτγάρδη το 1941/1942. Οι περισσότεροι ήρθαν με συμβόλαια ως „Fremdarbeiter“, αφού είχαν περάσει τις ιατρικές εξετάσεις που διεξήγαγαν τα γερμανικά κλιμάκια. Ορισμένα ονόματα από εκείνη την εποχή: Χατζηανδρέου, Γιώργος και Παναγιώτης Παπαηλιού, Γιάννης Κοφτερός, Σταύρος Καραγκούνης, Τάκης Βελισσάριος, Σταμάτης Νισύριος
Ελληνικη Κοινοτητα Συδνεϋ
Η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Νέας Νότιας Ουαλίας (Ε.Ο.Κ. NNO) δημιουργήθηκε αρχικά για να στηρίξει την κατασκευή μιας εκκλησίας, της Αγίας Τριάδας. Η Ορθόδοξη Αγία Τριάδα ήταν η πρώτη εκκλησία του νοτίου ημισφαιρίου εφόσον κτίστηκε το 1898 από Έλληνες και Σύριους επιχειρηματίες.
Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Βερολίνου
Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Βερολίνου υποστηρίζει και προωθεί τον ελληνικό πολιτισμό σε ολόκληρη τη γερμανόφωνη Ευρώπη. Από το 1995, χρονιά ίδρυσης του Παραρτήματος, στεγάζεται στο κέντρο του Βερολίνου και διαθέτει βιβλιοθήκη και χώρο πολλαπλών εκδηλώσεων. Η εργασία του επικεντρώνεται κυρίως στην παρουσίαση εικαστικών εκθέσεων, λογοτεχνικών αναγνώσεων, θεατρικών και κινηματογραφικών έργων από την Ελλάδα, στη διοργάνωση διαλέξεων και σεμιναρίων, καθώς και στην λειτουργία της βιβλιοθήκης, την παροχή γενικών πληροφοριών για πολιτιστικά θέματα καθώς και την προσφορά μαθημάτων ελληνικής γλώσσας.
Ελληνικη Κοινοτητα Βερολινου
Η Ελληνική Κοινότητα Βερολίνου ιδρύθηκε το 1975 ως διάδοχος της Ελληνικής Κοινότητας της δεκαετίας του ’60. Την 1η Ιουνίου 1990 η έδρα της μεταφέρθηκε υπό την αιγίδα του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου (Ε.Π.Κ.) στο κτίριο της οδού Mittelstr. 33, Berlin-Steglitz bezogen.
Ελληνικη Κοινοτητα Στοκχολμης
Το 1642 βασίλισσα της Σουηδίας ήταν η Χριστίνα. Ένας μεγάλος αριθμός των Ελλήνων βρισκόταν ήδη στη Σουηδία και περιφέρονταν σε πόλεις και χωριά της Σουηδίας κάνοντας εράνους για να πληρώσουν λύτρα για την απελευθέρωση Ελλήνων που ήταν φυλακισμένοι σε Οθωμανικές φυλακές.
Ελληνικη Κοινοτητα Ζυριχης
Η Ελληνική Κοινότητα Ζυρίχης (ΕΚΖ) στην σημερινή της μορφή σαν θρησκευτικά και κομματικά ανεξάρτητη οργάνωση των Ελλήνων μεταναστών στη Ζυρίχη και στην ευρύτερη περιφέρειά της υπάρχει από τον Οκτώβριο του 1979. Λειτουργεί σαν Νομικό Πρόσωπο σύμφονα με το άρθρο 60 του Ελβετικού Αστικού Κώδικα και αποτελείται σήμερα από 310 μέλη.
Μελβούρνη - Οι Διακρίσεις Χελλένικ
Παρά την εντυπωσιακά μεγάλη και πολυσχιδή δράση του, ο Σύνδεσμος Χελλένικ έμεινε περισσότερο γνωστός για τη διοργάνωσή του των απονομών διακρίσεων εξαίρετης απόδοσης στους ομογενείς μας της Μελβούρνης. Οι βραβεύσεις αυτές, με τη γενική ονομασία "Διακρίσεις Χελλένικ - Hellenic Distinctions", απονέμονταν επί είκοσι συναπτά χρόνια σε άτομα που είχαν ξεχωρίσει με τις επιτεύξεις τους στους τομείς της δραστηριότητας τους και βασίζονταν στις κρίσεις επιτροπών, που επιλέγονταν ανεξάρτητα από τον ίδιο το Σύνδεσμο.
Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αμερικής
Με πρωτοβουλία των Ηπειρωτικών οργανώσεων της Νέας Υόρκης,Φιλαδελφείας και Γούστερ και κατόπιν πολλών συσκέψεων, αποφασίστηκε η πρώτη σύγκληση Πανηπειρωτικού Συνεδρίου σε μιά έπαυλη στο Northboro, μιά μικρή πόληκοντά στο Γούστερ. Το Συνέδριο ορίστικε γιά την 19-21 Ιουλίου 1942. Ιστορική θα μείνη στα χρονικά του Ηπειρωτισμού της Αμερικής αυτή η Πανηπειρωτική συγκέντρωση. Η αθρόα προσέλευση των Ηπειρωτών από κάθε γωνιά τηςΑμερικής, ο ενθουσιασμός, η αγάπη, η ευθυμία και οι παντός είδους εκδηλώσεις εκείνωντων τριών ημερών θα μείνουν αξέχαστες
ΟΕΚ Γερμανίας
Η ΟΕΚ επιδιώκει τη δημιουργία στενών φιλικών σχέσεων μεταξύ του Ελληνισμού στην ΟΔΓ και του γερμανικού λαού καθώς και των άλλων εθνικοτήτων στη χώρα που ζούμε και εργαζόμαστε. Η ΟΕΚ είναι ανεξάρτητη από κρατικές ή άλλες αρχές, οργανισμούς και πολιτικά κόμματα. Η ύπαρξή της και δραστηριότητά της βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, της φιλίας ανάμεσα στους λαούς και της ειρήνης. Σε ζητήματα εθνικής σημασίας ή που αφορούν τις βασικές αρχές του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας, μπορεί να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις της.
Σύνδεσμος Ιθακησίων Μελβούρνης
Ο Ρόλος του Συνδέσμου Ιθακησίων Οδυσσεύς στα παροικιακά και στις σχέσεις Αυστραλών και Ελλήνων. Σε μικρό χρονικό διάστημα μετά αυτό τον ερχομό μου στη Μελβούρνη 6-12-37, παρευρέθηκα σε Συνέλευση του Συνδέσμου που είχε σκοπό να μαζέψει χρήματα δια την Ελληνική Αεροπορία. Με εντυπωσίασε ο θερμός πατριωτισμός των ομιλητών και επίσης έμαθα δια τη δράση του Συνδέσμου, δια την οποίαν διαβεβαιώθηκα στα μεθεπόμενα 11 χρόνια ως Γραμματέας του Συνδέσμου.
Διεθνές Κέντρο Ελληνικών Ερευνών
«Όσα φέρνει μια στιγμή δεν τα φέρνει ο χρόνος». Αυτό είναι το ρητό που διάλεξα εδώ παρουσιάζοντας την τόσο σημαντική έρευνα, δραστηριότητα και πάνω από όλα δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου Ελληνικών Ερευνών που εδρεύει στη Γαλλία. Στην όμορφη ιστοσελίδα του Κέντρου μπορεί ο αναγνώστης να βρει αρκετό υλικό για τις δραστηριότητες του. Το Δ.Κ.Ε.Ε. αποτελεί ένα σημαντικότατο πνευματικό Κέντρο προώθησης του Ελληνικού Πολιτισμού της Διασποράς.
Ελληνική Κοινότητα Βραΐλας
Στα τέλη της δεκαετίας του 1860 ιδρύθηκαν, χάρη στην πρωτοβουλία ελληνικών συλλόγων, κατώτερο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, που φρόντιζε για τους άπορους "ελληνόπαιδες". Τα σχολεία αυτά, που μετατράπηκαν σε κοινοτικά στις επόμενες δεκαετίες, δεν ήταν τα μόνα ελληνικά σχολεία, καθώς στη Βραΐλα, μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα, ιδρύθηκαν πάρα πολλά ελληνικά ιδιωτικά σχολεία, τόσο θηλέων, όσο και αρρένων.
Ελληνικές Κοινότητες Βελγίου
Η ελληνική παρουσία στο Βέλγιο έγινε αισθητή μόνο κατά τη μεταπολεμική περίoδο. Ώς τα μέσα της δεκαετίας του 1950 οι χίλιοι περίπου Έλληνες της χώρας αυτής ήταν,στην πλειονότητά τους, εγγράμματοι έμποροι ή γενικότερα ελεύθεροι επαγγελματίες. Από το 1953 ώς και το 1964 η εικόνα αυτή αλλάζει ποσοτικά και ποιοτικά: στην περίοδο αυτή ο αριθμός των Ελλήνων που ζούσαν στο Βέλγιο πολλαπλασιάστηκε δραματικά, φτάνοντας τα 20.069 άτομα.
Έλληνες δούλοι στη Βοστώνη - 1827
Ο Χριστόφορος Πλάτων Καστάνης (1814-1866) καταγόταν από τη Λιβαδειά της Χίου. Έχασε την οικογένειά του στη σφαγή του νησιού και αιχμαλωτίστηκε, πουλήθηκε ως δούλος και αναγκάστηκε να γίνει Μωαμεθανός. Η Γ. Μοχάλβη (μάλλον Γαρυφαλιά Μοχάλβη στην Ελληνική 1817-1830) γεννήθηκε στα Ψαρά και οι γονείς της σκοτώθηκαν στην σφαγή της Χίου. Πουλήθηκε στους Τούρκους ως δούλη και ο Αμερικανός Πρόξενος Joseph Langston την βρήκε στη Σμύρνη και την απελευθέρωσε το 1827.
Η ελληνική παροικία της Οδησσού στα τέλη του 19ου αιώνα
Τα απογραφικά δελτία είναι συγκεντρωμένα στο Κρατικό Αρχείο Οδησσού (G.A.O.O.). Βάση της απογραφής είναι το νοικοκυριό που διαρθρώνεται γύρω από τον αρχηγό της οικογένειας. Κάθε απογραφικό δελτίο καταγράφει τα μέλη μιας εστίας, συμπεριλαμβάνοντας το υπηρετικό προσωπικό και άλλα άτομα μη συγγενικά προς την οικογένεια που κατοικούν κάτω από την ίδια στέγη. Τα δελτία έχουν συμπεριλάβει 5086 Έλληνες, με βάση τη μητρική γλώσσα.
Ελληνικη Κοινοτητα Αδελαϊδας - Σχολεια
Δικαίωμα αναλλοίωτο κάθε Έλληνα της διασποράς ή Ελληνο-Αυστραλού απολετεί ο εμπλουτισμός της διάνοιάς του διαμέσου της μετάδοσης και διδασκαλίας τόσο της Ελληνικής γλώσσας όσο και των στοιχείων πολιτισμού, ιστορίας και φιλοσοφίας που σε αφθονία υφίστανται στην πολιτισμική μας κληρονομιά. Τόσο το αρχαίο ελληνικό πνεύμα όσο και η πιο σύγχρονη λαϊκή σοφία αποτελούν δυναμικά εφόδια για την διάπλαση του ήθους των νέων μας αλλά και την ενδυνάμωσή τους για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της ζωής και του μέλλοντος.
Ελληνική Κοινότητα Αδελαΐδας
Αν προσπαθήσουμε να εξετάσουμε πώς η έννοια της κοινότητας εφαρμόζεται στην Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Νότιας Αυστραλίας, θα πρέπει στις διαστάσεις της εθνικής ταυτότητας και του διοικητικού χαρακτήρα του οργανισμού να προσθέσουμε την ψυχή και την καρδιά των Ελλήνων της διασποράς. Αλλά ας εξετάσουμε πιο διεξοδικά τη γέννηση, το ξεκίνημα, το δυνάμωμα και την ανάπτυξη του ζωντανού αυτού δημοκρατικού οργανισμού που αποκαλούμε Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Ν.Α.
Ελληνική Κοινότητα Πιατιγκόρσκ
Οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη στο Πιατιγκόρσκ μιας οργάνωσης που να ενώνει όλους τους έλληνες της πόλης μας, αναφέρονται στην αρχή του περασμένου αιώνα. Όμως ένα από τα φύλλα της δημοτικής εφημερίδας «Γκόλος» (μπορείτε να το δείτε εδώ) που διασώθηκε τυχαία στο δημοτικό εθνογραφικό μουσείο διηγείται μια βραδιά που έκανε η ελληνική κοινότητα της πόλης Πιατιγκόρσκ στις 26 Δεκεμβρίου το 1917. - Η Πόλη Πιατιγκόρσκ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού Σταυρούπολης.
Ελληνική Κοινότητα Νέας Ζηλανδίας
To 2006 υπολογίζεται ότι υπήρχαν γύρω στους 3000 Ελληνικής καταγωγής πολίτες στη Νέα Ζηλανδία πρώτης, δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς. Οι περισσότεροι ζούσαν στο Wellington, την πρωτεύουσα της χώρας, με διάσπαρτες άλλες ομάδες στα υπόλοιπα διαμερίσματά της όπως στο Auckland, Christchurch, Napier, Wanganui, Palmerston North και αλλού. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος (Pan-Hellenic Association) ήταν ο πρώτος εγγεγραμμένος οργανισμός των Ελλήνων της Νέας Ζηλανδίας και δημιουργήθηκε στο Wellington το 1929.
Ελληνική Κοινότητα Λονδίνου
Η ελληνική παρουσία στο Λονδίνο μπορεί να φτάσει μέχρι τις αρχές του δέκατου πέμπτου αιώνα. Οι δύο αδελφοί, Aνδρόνικος και Aλέξιος Εφφομάτος, που περιγράφηκαν στα εναπομείναντα έγγραφα ως “Γρεκοί”, καταγράφηκαν ώς κάτοικοι στην πόλη το έτος 1440. Ήταν από την Κωνσταντινούπολη, τώρα Ινσταμπούλ, η οποία έγινε έπειτα η πρωτεύουσα της ελληνόφωνης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Από τo 1440, η Κωνσταντινούπολη ήταν κάτω από πολιορκία και μόνο δέκα τρία έτη αργότερα, τον Μάιο του 1453
Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης
Η μετανάστευση Ελλήνων στην Πολιτεία της Βικτώριας άρχισε με την ανακάλυψη του χρυσού (Αύγουστος 1851) στην τότε νεοϊδρυθείσα βρετανική αποικία. Σύμφωνα με μια από τις πρώτες απογραφές που διεξήχθησαν στη Βικτώρια το 1854, υπήρχαν 65 άντρες από την «Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία» που κατοικούσαν στην τότε αποικία. Το πρώτο κύμα των Ελλήνων μεταναστών υιοθέτησε τη νοοτροπία του «Ελντοράντο» αναζητώντας τον εύκολο πλουτισμό. Η πλειοψηφία αυτών των Ελλήνων, αναζητώντας εργασία, υπέγραφαν συμφωνίες με ναυτιλιακές εταιρείες σε διάφορα λιμάνια της Αγγλίας.
Ελληνική Κοινότητα Αλεξάνδρειας
Ιστορικό υλικό που λάβαμε από την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας και τον κύριο Γιώργο Δήμα για την ιστορία της Κοινότητας από το 1843 μέχρι τις μέρες μας. Με τι όνομα ξεκίνησε, ποιοι ήταν οι πρώτοι ηγέτες της, ποιοι στήριξαν την Κοινότητα και ποιοι την έφεραν στο ζηλευτό αυτό σημείο της ακμής της, όλη αυτή την περίοδο. 1843-1854 Ακόμα και πριν απ' την επίσημη ίδρυση της Ε.Κ.Α., το 1843, η μικρή παροικία της Αλεξάνδρειας συντηρούσε σχολείο και νοσοκομείο.
Η Ελληνική Παροικία στην Αίγυπτο
Πρόκειται για μια πολύ συνοπτική, πολύ περιληπτική περιγραφή της παροικίας μας στην Αίγυπτο. Δεν είναι δυνατό να αποδοθεί ικανοποιητικά και σε λίγα λεπτά μια ιστορία σχεδόν τριών χιλιάδων χρόνων, ένα πέρασμα που δημιούργησε σημαντικότατα ορόσημα στην ιστορία όλου του κόσμου. Βέβαια πολλές από τις λεπτομέρειες της ομιλίας είναι – ή τουλάχιστον πρέπει να είναι – γνωστές στους Αιγυπτιώτες, καλό όμως είναι κάθε τόσο να τις ξαναζωντανεύουμε στη μνήμη μας για να μη ξεχνούμε την υποχρέωση που έχουμε να διατηρήσουμε τις παραδόσεις που μας κληροδότησαν όλες οι γενιές, που παλαιότερα πάσχισαν να δημιουργήσουν όσα άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους στη γη των πυραμίδων.