Η παλαιότερη περίπτωση καρκίνου στον άνθρωπο ανακαλύφθηκε στη Σιβηρία

ellas

Ο σκελετός in situ στην Ταφή 3 στο Gorodishche ΙΙ

Πριν από 4.500 χρόνια περίπου, ένας άνδρας της Σιβηρίας υπέκυψε σε μια μάστιγα που την γνωρίζουν πολύ καλά και οι σύγχρονοι άνθρωποι, μια νόσο που αφήνει αποκαλυπτικά σημάδια στα οστά ώστε η Angela Lieverse και οι συνεργάτες της να μπορέσουν να τα μελετήσουν και να διαγνώσουν την ασθένεια.

«Αυτό αποτελεί μία από τις πρώτες περιπτώσεις καρκίνου στον άνθρωπο σε όλο τον κόσμο ενώ πρόκειται για τη παλαιότερη τεκμηριωμένη υπόθεση μακριά από τη Βορειοανατολική Ασία», δήλωσε η Lieverse, βιοαρχαιολόγος στο πανεπιστήμιο του Saskatchewan. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο περιοδικό PLoS ONE.

Η Lieverse, στα πλαίσια του Baikal– Hokkaido Archaeology Project, συνεργάστηκε με τους συναδέλφους της, Daniel Temple από τις ΗΠΑ και Vladimir Bazaliiskii από τη Ρωσία για να εξετάσουν το σκελετό ενός άνδρα της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Ο σκελετός είχε ανακαλυφθεί σε μικρό νεκροταφείο κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στην περιοχή Cis-Baikal της Σιβηρίας, ενώ η κατάστασή του δεν ήταν καθόλου καλή.

Την στιγμή του θανάτου του, ο καρκίνος είχε γεμίσει τα οστά του με τρύπες από το κεφάλι μέχρι το ισχίο, συμπεριλαμβανομένων των μπράτσων του και των μηρών του, και σχεδόν σε όλα τα σημεία μεταξύ των δύο περιοχών. Λίγο πριν πεθάνει, από έντονο πόνο και κούραση που ήταν οι μόνιμοι σύντροφοι του, θα κυριεύθηκε από περιόδους πανικού καθώς πάλευε να αναπνεύσει.

Οστεολυτικά και μικτά (βλαστικά και λυτικά) τραύματα στο αριστερό os ισχίο: a. έσω όψη ολόκληρου του στοιχείου b. πλευρική άποψη του άνω μέρους του ισχιακού οστού, c. οπίσθια όψη της ηβικής.

Όταν πέθανε, η κοινότητά του τον έθαψε σε ύπτια θέση μέσα σε ένα κυκλικό λάκκο. Σε αντίθεση με τους περισσότερους άνδρες αυτής της περιόδου, οι οποίοι θα είχαν θαφτεί σε ύπτια θέση συνοδευόμενοι από τα αλιευτικά εργαλεία τους ή τα όπλα του κυνηγιού τους, ο συγκεκριμένος κηδεύτηκε συνοδευόμενος από ένα διακοσμητικό κόκκαλο και ένα οστέινο κουτάλι, περίτεχνα σκαλισμένο με μια ελικοειδή φιδίσια λαβή. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι θα ήταν μεταξύ 35 έως 40 ετών.

Η Lieverse και η ομάδα της πραγματοποίησε διάφορες μεθόδους διάγνωσης στα σκελετικά κατάλοιπα, σαν να είχε πεθάνει πρόσφατα. Μετά τον αποκλεισμό διαφόρων ασθενειών, όπως αυτών της φυματίωσης ή μυκητιακών ασθενειών, η πιο πιθανή αιτία ήταν το μεταστατικό καρκίνωμα, δηλαδή, ο καρκίνος που ξεκινά σε ένα μέρος του σώματος και εξαπλώνεται σε όλα τα μέρη του.

«Είναι σαφές ότι η ασθένεια είχε εξελιχθεί σημαντικά, με αρκετές μεταστάσεις πέρα από την αρχική του θέση στο σώμα και συνέβαλλε στο θάνατό του»,δήλωσε η Lieverse. «Η ηλικία, το φύλο του και οι βλάβες στα οστά του δείχνουν ότι πρόκειται για καρκίνο του πνεύμονα ή, ενδεχομένως, για καρκίνο του προστάτη».

Σχηματική απεικόνιση της πληρότητας του σκελετού και των μεταστατικών βλαβών: a. πρόσθια όψη b. οπίσθια όψη.

Η Lieverse εξήγησε ότι οι αρχαίοι σκελετοί παρουσιάζουν σημάδια καρκίνου αρκετά σπάνια, στοιχείο που μας έχει αναγκάσει να υποθέσουμε ότι η ασθένεια είναι ως επί το πλείστον ένα πρόσφατο φαινόμενο, που αντανακλά διάφορες πτυχές του σύγχρονου τρόπου ζωής μας. Η περιοχή Cis-Baikal της Σιβηρίας είναι μια τεράστια, ορεινή περιοχή βορειοδυτικά της λίμνης Baikal. Είναι η βαθύτερη λίμνη γλυκού νερού στη γη, το σπίτι της μοναδικής σφραγίδας γλυκού νερού στον κόσμο, η οποία θα καθόρισε μέρος της διατροφής του ανθρώπου, μαζί με τα ψάρια, τα άγρια θηράματα και τα εποχιακά φυτά.

Αυτά τα τελευταία ευρήματα παρέχουν στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν να αντικρούσουμε αυτή την υπόθεση, είπε η Lieverse. Η ίδια υποψιάζεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη μεταβλητές όπως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, ο καρκίνος μπορεί να ήταν πολύ πιο κοινή ασθένεια στους αρχαίους χρόνους από ό, τι είναι θεωρείται γενικά.

«Καθώς γινόμαστε πιο εξοικειωμένοι με το πώς μοιάζει το μεταστατικό καρκίνωμα σε έναν σκελετό, ο αριθμός των περιπτώσεων που εντοπίστηκαν από την βιοαρχαιολογική έρευνα είναι πιθανό να αυξηθεί», είπε. «Ένα σχετικό παράδειγμα είναι το σκορβούτο. Μόλις ξέραμε τι κάνει το σκορβούτο στο σκελετό και εξοικειωθήκαμε με τις ενδείξεις, η ταυτοποίηση της νόσου ολοένα και αυξάνεται». [Πηγή: The Archaeology News Network,anaskafi.blogspot.com]