Τρία «μαγικά» σενάρια της Τουρκίας

Του Κώστα Βενιζέλου


Η Άγκυρα έχει διαμορφώσει διάφορα σενάρια για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό με φόντο πάντα τη διαχείριση του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, όλα τα εναλλακτικά σενάρια που έχουν τύχει επεξεργασίας στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, έχουν ως κοινό παρονομαστή την εμπλοκή της Άγκυρας στην αξιοποίηση και διαχείριση του φυσικού πλούτου της Κύπρου. Τούτο, θα γίνει μέσω των Τουρκοκυπρίων είτε με λύση του Κυπριακού είτε χωρίς. Οι Τούρκοι αξιωματούχοι προβάλλουν το επιχείρημα πως μπορεί να αντιμετωπισθεί ως ένα πακέτο, που θα περιλαμβάνει την επίλυση του Κυπριακού, ενός προβλήματος «που ταλαιπωρεί την διεθνή κοινότητα» και ταυτόχρονα το «δίκαιο διαχωρισμό» των υδρογονανθράκων.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στα πλαίσια αυτού του σχεδιασμού, η Άγκυρα επιχειρεί να στήσει ένα σκηνικό, στο οποίο να εμπλέξει την Ελλάδα και σε λιγότερο βαθμό τη Βρετανία, ενεργοποιώντας το μύθο των εγγυητριών δυνάμεων. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο το γεγονός ότι υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια για προσέγγιση με την Αθήνα ενώ με το Λονδίνο οι γέφυρες συνεννόησης είναι συνεχείς και μόνιμες.

Πώς θα προχωρήσει η Τουρκία; Καταρχήν, πέραν από τα σενάρια που έχουν διαμορφωθεί, η Άγκυρα επιχειρεί να διαμηνύει προς κάθε κατεύθυνση πως δεν θα επιτρέψει στην Κυπριακή Δημοκρατία να εξορύξει μονομερώς υδρογονάνθρακες. Τούτες οι προειδοποιήσεις αγγίζουν και τις εμπλεκόμενες εταιρείες, αλλά και κράτη της περιοχής.

Το πρώτο τουρκικό σενάριο προϋποθέτει την επίλυση του Κυπριακού με σύσταση ενός «νέου κράτους» και στη συνέχεια να προχωρήσουν οι έρευνες εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου.

Το δεύτερο σενάριο αφορά τη σύσταση μιας κοινής επιτροπής για την εξόρυξη του φυσικού αερίου και τη διαχείριση των εσόδων, σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό δεν καταλήξουν σε λύση του προβλήματος.

Το τρίτο σενάριο αφορά τη σύσταση μιας επιτροπής από Ελλάδα και Τουρκία για την εποπτεία των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ. Είναι η φόρμουλα που έχει παρουσιάσει ο Τούρκος Πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθήνα. Η σύσταση μιας τέτοιας επιτροπής ουσιαστικά παρακάμπτει πλήρως την Κυπριακή Δημοκρατία.

Επί του παρόντος, αν και η Τουρκία φαίνεται να επισπεύδει τις πρωτοβουλίες της, να παρουσιάζει «ιδέες», όμως επί της ουσίας είναι προφανές πως δεν βιάζεται. Η μεταφορά του φυσικού αερίου με αγωγούς μέσω Τουρκίας στην Ελλάδα και ακολούθως στην Ευρώπη, αποτελεί βασική επιδίωξη της Άγκυρας. Ωστόσο, αυτή η επιδίωξη για να έχει σημασία να υλοποιηθεί χρειάζεται φυσικό αέριο πέραν και από το Κυπριακό, το οποίο δεν είναι αρκετό για τα «μεγάλα σχέδια». Χρειάζεται και το ισραηλινό αέριο και είναι σαφές πως λόγω των κακών σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ των δυο χωρών τούτο σήμερα φαντάζει ανέφικτο. Δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν θα γίνει τούτο ποτέ καθώς οι συγκυρίες αλλάζουν όπως και οι σχέσεις, που είτε βελτιώνονται είτε επιδεινώνονται. Γι αυτό ενδεχομένως να εξυπηρετεί την Τουρκία να παραμείνει σε εκκρεμότητα το θέμα της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, να μην υπάρξουν άλλα βήματα από μέρους της Λευκωσίας μέχρι οι συγκυρίες να εξυπηρετούν πλήρως τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της Άγκυρας. Εκτός κι εάν προκύψει μια συμφωνία στο Κυπριακό, η οποία να την καθιστά συμμέτοχο στη διαδικασία αξιοποίησης των κυπριακών υδρογονανθράκων.

Θέλει να κρατήσει ζωντανό το μομέντουμ

ΜΕΤΑ τις επαφές του στις Βρυξέλλες, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, θα έλθει στην Κύπρο την ερχόμενη Τρίτη και θα παραμείνει στο νησί για δυο μέρες. Στις Βρυξέλλες, ο κ. Άιντα προσπάθησε να εξασφαλίσει στήριξη για επανάληψη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, κάτι το οποίο δεν δυσκολεύθηκε να αποσπάσει.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και δημοσίως έχουν τοποθετηθεί για την ανάγκη για διάλογο. Είναι προφανές πως απουσιάζοντος του Προέδρου Αναστασιάδη στη Νέα Υόρκη, όπου αναρρώνει από την εγχείριση που έχει υποβληθεί, στη Λευκωσία δεν αναμένονται εξελίξεις κατά την εδώ παρουσία του κ. Άιντα. Το σύντομο πέρασμα του από την Κύπρο έχει να κάνει και με την ανάγκη «να διατηρήσει το μομέντουμ ζωντανό». Ούτως ή άλλως τα άτυπα χρονοδιαγράμματα που έχει θέσει ο απεσταλμένος του ΟΗΕ δεν μπορούν να τηρηθούν.

Η Άγκυρα αξιοποιεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αθήνα

Η ΑΓΚΥΡΑ αξιοποιεί πλήρως το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στριμωγμένη λόγω οικονομικών προβλημάτων αλλά και το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε τροχιά εκλογών. Η τουρκική κυβέρνηση ακολουθώντας το επικοινωνιακό δόγμα ότι «βρισκόμαστε ένα βήμα μπροστά» από την ελληνική πλευρά, ασκεί πρέσινγκ στην Αθήνα, βομβαρδίζοντας τις με ιδέες.

Στην Τουρκία θεωρούν πως με αυτή την τακτική κερδίζουν πόντους στο διεθνές πεδίο και ενισχύουν την εικόνα της χώρας. Η αντιμετώπιση των τουρκικών κινήσεων από την ελληνική κυβέρνηση έγκειται σε μια λογική που θέλει να αποφεύγει τα πολλά βήματα και τις εξελίξεις. Γενικά, διά του συναινετικού κλίματος, να μην ανοίγονται νέα μέτωπα. Τούτο, όμως, δεν ανατρέπει εδραιωμένες εικόνες που προωθεί η Τουρκία, που έχει και σχέδιο και τρόπο να το υλοποιεί. Με το βλέμμα στις εκλογές, που χρονικά τοποθετούνται το Φεβρουάριο, εάν δεν εκλεγεί- που έτσι φαίνεται- Πρόεδρος από την παρούσα Βουλή, η ελληνική κυβέρνηση, προετοιμάζεται να παραδώσει την εξουσία στην αξιωματική αντιπολίτευση, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Τούτο φαίνεται να αποτελεί και το μεγάλο θέμα που απασχολεί Μαξίμου και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών.

Τα όσα, πάντως, συζητήθηκαν από τις πολιτικές ηγεσίες των δυο χωρών, Ελλάδος και Τουρκίας τις τελευταίες ημέρες, θα έχουν συνέχεια σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Οι Γενικοί Γραμματείς των δυο υπουργείων εξωτερικών, Αναστάσιος Μητσιάλης με τον ομόλογό του, τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιριόγλου, ανέλαβαν να κωδικοποιήσουν τα συζητηθέντα, τόσο στο Ανώτατο Συμβούλιο όσο και στη συνάντηση Βενιζέλου- Τσαβούσογλου.

PHILENEWS.COM – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΥΡΚΙΑΣ