ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ-3
του Σαλβατόρε Παλίδα
μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου
Το πολύχρονο ζήτημα του εκδημοκρατισμού της Αστυνομίας, της φυλακής, της δικαιοσύνης και άλλων παρόμοιων θεσμών μάς προκαλεί να αναρωτηθούμε εάν η δημοκρατική νομική τάξη ήταν εξαρχής ένα δόλωμα. Σήμερα, το θέμα τίθεται με ακόμα πιο επείγοντες όρους, εξαιτίας της επιτυχίας της νεοφιλελεύθερης επανάστασης που είναι πάνω απ’ όλα μια επανάσταση πολιτική (και όχι μόνο χρηματοπιστωτική, τεχνολογική ή στρατιωτική-αστυνομική). Γιατί μ’ αυτήν έχουμε μια νέα αύξηση του ασύμμετρου συσχετισμού ισχύος υπέρ των δυνατότερων παικτών, οι οποίοι έτσι έχουν αυξήσει τη διακριτική τους ευχέρεια, αναπτύσσοντας ελεύθερα τη βούλησή τους.
Ίσως η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποιημένη αταξία να μην κρατήσει για πολύ. Όμως, πώς μπορεί να γίνει νοητή μια ελπιδοφόρα αλλαγή της σημερινής κατάστασης, από τη στιγμή που διαπιστώνουμε την αποσύνθεση των δυνατοτήτων συλλογικής πολιτικής δράσης των θυμάτων του νεοφιλελευθερισμού; Ας μην ξεχνάμε πως ο τελευταίος μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκμεταλλευτεί την ασυμμετρία ισχύος για να επιβάλει επιλογές που επιτρέπουν μόνο τηνεδώ και τώρα μεγιστοποίηση των κερδών, αδιαφορώντας ακόμα και για το ίδιο το μέλλον της ανθρωπότητας. Αυτός είναι ο λόγος που ο σκεπτικισμός ανθρώπων όπως ο Παζολίνι και ο Φουκώ (αλλά και ο Πουλαντζάς και ο Ντελέζ και πολλοί άλλοι) μοιάζει εντελώς δικαιολογημένος — μόνο που, ασφαλώς, δεν μπορεί να εμποδίσει την ανάδυση αντιστάσεων, έστω και αν αυτές περιορίζονται στην παρρησία και, ίσως, σε κάποιες προσπάθειες δημιουργίας νέων μορφών πολιτικής δράσης.
Η συζήτηση που διεξάγεται στο συνέδριο για τον «Εκδημοκρατισμό της Αστυνομίας» μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επωφελής, εάν βασιστεί στη σκέψη πως ο αυταρχισμός και η δημοκρατία, οι καταστάσεις εξαίρεσης και η φαινομενική δημοκρατική ομαλότητα συνυπάρχουν πάντοτε. Κατά συνέπεια, είναι πάντοτε πιθανή η αναμόρφωση της δημοκρατικής νομικής τάξης, με την έννοια της άμεσης μετάβασης από μια πρακτική μετάφραση λίγο-πολύ συνεπή με τους κανόνες του δημοκρατικού δικαίου προς την υιοθέτηση άτυπων, παράνομων ή ακόμα και εγκληματικών κανόνων — όπως στο παιχνίδι της παραμόρφωσης και επαναφοράς μιας εικόνας μ’ έναν παραμορφωτικό καθρέπτη.
Ειδικότερα στην ιταλική περίπτωση, τα σώματα Ασφαλείας εμφανίζονται ως δημοκρατικά παρά την ασύλληπτη ασυμμετρία ισχύος υπέρ τους και τις αυταρχικές πρακτικές τους, διότι δρουν σε ένα κοινωνικό φόντο χωρίς ιδιαίτερη παράδοση αγώνων για τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων και για αληθινή ισότητα. Η αντιδημοκρατική συμπεριφορά της Αστυνομίας είναι προφανής όχι μόνο όταν γίνεται βίαιη ή και ανοιχτά φασιστική (όταν καταφεύγει σε βασανιστήρια, σοβαρές εγκληματικές ενέργειες κ.λπ.), αλλά επίσης, και ακόμα περισσότερο, όταν επιδίδεται σε πρακτικές που είναι κοινωνικά νομιμοποιημένες. Οι αυταρχικές πρακτικές δεν είναι μόνο επιλογή των ισχυρών, εκφράζουν και την «κοινή λογική» των ανθρώπων που έχουν εσωτερικεύσει τον λόγο της εξουσίας.
του Σαλβατόρε Παλίδα
μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου
Το πολύχρονο ζήτημα του εκδημοκρατισμού της Αστυνομίας, της φυλακής, της δικαιοσύνης και άλλων παρόμοιων θεσμών μάς προκαλεί να αναρωτηθούμε εάν η δημοκρατική νομική τάξη ήταν εξαρχής ένα δόλωμα. Σήμερα, το θέμα τίθεται με ακόμα πιο επείγοντες όρους, εξαιτίας της επιτυχίας της νεοφιλελεύθερης επανάστασης που είναι πάνω απ’ όλα μια επανάσταση πολιτική (και όχι μόνο χρηματοπιστωτική, τεχνολογική ή στρατιωτική-αστυνομική). Γιατί μ’ αυτήν έχουμε μια νέα αύξηση του ασύμμετρου συσχετισμού ισχύος υπέρ των δυνατότερων παικτών, οι οποίοι έτσι έχουν αυξήσει τη διακριτική τους ευχέρεια, αναπτύσσοντας ελεύθερα τη βούλησή τους.
Ίσως η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποιημένη αταξία να μην κρατήσει για πολύ. Όμως, πώς μπορεί να γίνει νοητή μια ελπιδοφόρα αλλαγή της σημερινής κατάστασης, από τη στιγμή που διαπιστώνουμε την αποσύνθεση των δυνατοτήτων συλλογικής πολιτικής δράσης των θυμάτων του νεοφιλελευθερισμού; Ας μην ξεχνάμε πως ο τελευταίος μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκμεταλλευτεί την ασυμμετρία ισχύος για να επιβάλει επιλογές που επιτρέπουν μόνο τηνεδώ και τώρα μεγιστοποίηση των κερδών, αδιαφορώντας ακόμα και για το ίδιο το μέλλον της ανθρωπότητας. Αυτός είναι ο λόγος που ο σκεπτικισμός ανθρώπων όπως ο Παζολίνι και ο Φουκώ (αλλά και ο Πουλαντζάς και ο Ντελέζ και πολλοί άλλοι) μοιάζει εντελώς δικαιολογημένος — μόνο που, ασφαλώς, δεν μπορεί να εμποδίσει την ανάδυση αντιστάσεων, έστω και αν αυτές περιορίζονται στην παρρησία και, ίσως, σε κάποιες προσπάθειες δημιουργίας νέων μορφών πολιτικής δράσης.
Η συζήτηση που διεξάγεται στο συνέδριο για τον «Εκδημοκρατισμό της Αστυνομίας» μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επωφελής, εάν βασιστεί στη σκέψη πως ο αυταρχισμός και η δημοκρατία, οι καταστάσεις εξαίρεσης και η φαινομενική δημοκρατική ομαλότητα συνυπάρχουν πάντοτε. Κατά συνέπεια, είναι πάντοτε πιθανή η αναμόρφωση της δημοκρατικής νομικής τάξης, με την έννοια της άμεσης μετάβασης από μια πρακτική μετάφραση λίγο-πολύ συνεπή με τους κανόνες του δημοκρατικού δικαίου προς την υιοθέτηση άτυπων, παράνομων ή ακόμα και εγκληματικών κανόνων — όπως στο παιχνίδι της παραμόρφωσης και επαναφοράς μιας εικόνας μ’ έναν παραμορφωτικό καθρέπτη.
Ειδικότερα στην ιταλική περίπτωση, τα σώματα Ασφαλείας εμφανίζονται ως δημοκρατικά παρά την ασύλληπτη ασυμμετρία ισχύος υπέρ τους και τις αυταρχικές πρακτικές τους, διότι δρουν σε ένα κοινωνικό φόντο χωρίς ιδιαίτερη παράδοση αγώνων για τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων και για αληθινή ισότητα. Η αντιδημοκρατική συμπεριφορά της Αστυνομίας είναι προφανής όχι μόνο όταν γίνεται βίαιη ή και ανοιχτά φασιστική (όταν καταφεύγει σε βασανιστήρια, σοβαρές εγκληματικές ενέργειες κ.λπ.), αλλά επίσης, και ακόμα περισσότερο, όταν επιδίδεται σε πρακτικές που είναι κοινωνικά νομιμοποιημένες. Οι αυταρχικές πρακτικές δεν είναι μόνο επιλογή των ισχυρών, εκφράζουν και την «κοινή λογική» των ανθρώπων που έχουν εσωτερικεύσει τον λόγο της εξουσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
skaleadis