O (ΘΕΟΣ)ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Γράφει o Γιώργος Λεκάκης /

Ο ποτάμιος θεός Στρυμών Τι αρχαία σχέση έχει η Παλαιστίνη με την Θράκη;
ΜΕΡΟΣ Α

Στην αρχαία γεωγραφία, ο Στρυμών ήταν το όριο Μακεδονίας-Θράκης. Ο Στρυμών ήταν ένας ποτάμιος θεός της Θράκης, υιός του Άρεως και της Ηλίκης (ή κλασικά υιός του Ωκεανού και της Τηθύος). Ήταν πατέρας του Ρήσου (τον απέκτησε με μια Μούσα, την Ευτέρπη ή την Καλλιόπη ή την Τερψιχόρη ή την Κλειώ), και της Ευάδνης (την απέκτησε με την Νέαιρα και μετά η θυγατέρα του υπανδρεύθηκε τον Άργο), ενώ απέκτησε και τον Βράγγα (ή Βράγγο), τον Όλυνθο, την Τερείνη, κατ’ άλλους και την Ροδόπη και την Σήτη (αδελφή του Ρήσου) - που ήσαν παιδιά. αγνώστου μητρός.

Όταν ο Ρήσος εφονεύθη στα τείχη της Τροίας από το χέρι του Διομήδη, για να του αρπάξει τους λαμπρούς ίππους του, ο τραγικός πατέρας Στυρυμών έπεσε μέσα σε ένα ποτάμι, που τότε λεγόταν Παλαιστίνος ποταμός, και πνίγηκε. Κάθε μύθος έχει σπαράγματα αλήθειας. Κι η αλήθεια που μπορούμε εδώ να διακρίνουμε είναι πως όταν ο Στρυμών με τον λαό του κατέλαβε την περιοχή του ποταμού, ανάγκασε τους Παλαιστίνους, που ζούσαν εκεί, να φύγουν και να μετεγκατασταθούν σε μια μακρινή περιοχή, που εξ αυτών ονομάσθηκε Παλαιστίνη - και ευρίσκεται στην Μέση Ανατολή. Οι πρώτοι οικιστές λοιπόν αυτής της περιοχής, ήσαν Μακεδονο-Θράκες.

Οι Παλαιστίνοι ονομάσθηκαν έτσι από τον επώνυμο ήρωα-γενάρχη τους, τον Παλαιστίνο, τον γιο του Ποσειδώνος. Και όλα αυτά συνέβησαν την εποχή των Τρωικών. «Κατά την παλαιά εποχή» μας λένε οι αρχαίοι συγγραφείς, ο Παλαιστίνος ποταμός ελέγετο και Ηιονεύς. Ο Ηιονεύς ήταν υιός του Μάγνητος και της Φυλοδίκης - κάτι που σημαίνει και εγκατάσταση Μαγνήτων στην περιοχή. Αυτός έκτισε πόλη που έφερε το όνομά του (Ηιών) στην Ηδωνίδα χώρα, στις εκβολές του ποταμού, που έγινε επίνειον της Αμφιπόλεως.

Πολλές οι μετακινήσεις ελληνικών λαών στην περιοχή. Από εκεί ξέρουμε ότι έφυγαν και οι Βιθυνοί, παλαιότατοι Θράκες κάτοικοι του Στρυμόνος, και κατέληξαν σε μια περιοχή της Μ. Ασίας, που εξ αυτών ονομάσθηκε Βιθυνία. Όσο για τον τραγικό πατέρα, Στρυμόνα, ο άλλος υιός του, ο Όλυν­θος απέθανε κατά την διάρκεια ενός κυνηγίου, όταν ηθέλη­σε ν’ αντιμετώπισει κάποιον λέοντα, απ’ τους πολλούς που ζούσαν τότε στην Χαλκιδική. Ο τρίτος αδελφός, ο Βράγγας, αφού θρήνησε πολύ για την συμφορά που ηύρε τον Όλυνθο, τον έθαψε στον τόπο όπου απέθανε. Και όταν έφθα­σε στην Σιθωνία έκτισε μεγάλη πόλη, που της έδωσε το όνομα του αδελφού του.


Πράγματι η Όλυνθος, στον μυχό του Τορωναίου κόλπου, λόγω δεσπόζουσας θέσεως, μεταξύ των χερσονήσων Παλλήνης και Σιθωνίας, έγινε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Χαλκιδικής. Περί τον Στρυμόνα κατοικούσαν - πλην των προαναφερομένων - και οι Θράκες Αγραίοι (Αγριείς, Άγριοι, Αγριάνες), οι ανδρείοι Βισάλτες, οι Βρύγες, οι Γρααίοι, οι Δανθηλέται, οι Δίγηροι, οι Ήδωνες, οι Λαιαίοι, οι Μάδοι (Μαίδοι ή Μαίδαροι), κ.ά.

Ο ποταμός Στρυμών έγινε πηγή ζωής για πολλές πόλεις, όπως όλοι οι ποταμοί. Γύρω του ιδρύθηκαν

και πρόκοψαν οι πόλεις Αιγιαλός (ηϊών = αιγιαλός), Αμφίπολις (αρχαία Εννέα Οδοί, πόλις ονομαστή για τον πλούτο της), Βέργη, Γαρησκός, Ηράκλεια η Σιντική, Ιμεραίον (ή Ιμέραιον), Μύρκινος, Σκοτούσσα, Φίλιπποι, κ.ά.

Τον Στρυμόνα ποταμό σφίγγουν τα όρη Βέρτισκο και Δύσωρο (γνωστό χρυσοφόρο όρος από την αρχαιότητα). Από τους κυριωτέρους παραποτάμους του, αξίζει να αναφέρουμε τον Αγγίτη, τον Αστραίο (βουλγ. Βίστριτζα), τον Ρήχιο (διαχωριστική γραμμή των ορέων Χολομώντος και Κερδυλλίων, η δίοδος από την οποία κυλούν τα ύδατά του καλείται Ρέμα ή Μπουγάζι της Ρεντίνας), κ.ά. Οι κάτοικοί του αγάπησαν τον ποταμό που τους έτρεφε και τον λάτρεψαν ως θεό. Έναν δε άνεμο που φύσαγε από το ρέμα του, τον είπαν στρυμονία.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.

ΠΗΓΕΣ: Ησίοδ. «Θεογ.» 339, Κόνων «Διηγήσεις». Όμ. Β,92, Μ,31, ε,156. Πλούταρχος «Περί ποταμών και ορέων». Σχολ. Ευρ. «Φοίν.», κ.ά.
xronos.