Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η κυπριακή οικονομία

Του ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ


Όταν δημιουργήθηκε το ευρώ, ορισμένοι επέμεναν ότι έγινε μόνο για «καλό» και όχι για «κακό καιρό». Εννοώντας ότι το ευρώ θα ήταν αξιόπιστο και σταθερό νόμισμα μόνο σε ομαλές οικονομικές συνθήκες αλλά, λόγω μειονεκτήματος εκ της δημιουργίας του, θα ήταν εκτεθειμένο σε κίνδυνο, ακόμη και κατάρρευση σε περίπτωση σοβαρής οικονομικής κρίσης.

Σήμερα, χρόνια μετά, το κόστος (οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό) που καταβλήθηκε για τη διάσωση του ευρώ είναι τεράστιο. Στην Κύπρο, η ευρύτερη «διευθέτηση» (κούρεμα καταθέσεων, μεταφόρτωση του ELA στην Τρ. Κύπρου και πρωτίστως αποκοπή κάθε ενδεχόμενης συστημικής μεταδοτικότητας κινδύνων μέσω των κυπριακών τραπεζικών υποκαταστημάτων στην Ελλάδα τα οποία πωλήθηκαν όσα-όσα κ.ά.), έγιναν με τρόπο να αποκλειστεί κάθε κίνδυνος για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και το ευρώ. Άλλωστε, το παραδέχτηκε πρόσφατα ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ (Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) όταν κατ΄ επανάληψην παρομοίωσε την κατάσταση στο ευρώ πριν από δύο περίπου χρόνια ως ένα φλεγόμενο αεροπλάνο σε πτήση και μάλιστα με χαλασμένη μηχανή. Τόσο επικίνδυνα! Σήμερα, ελάχιστοι θυμήθηκαν εκ των υστέρων εκείνα που πριν περίπου 15 χρόνια υποδεικνύονταν εκ των προτέρων για τη σωστή λειτουργία του ευρώ.

Σήμερα, εντείνεται η συζήτηση στην Ε.Ε. για τη μορφή που θα λάβει η Ενιαία Τραπεζική Εποπτεία βάσει της οποίας τα τραπεζικά ιδρύματα εντός της Ε.Ε. θα ελέγχονται και εποπτεύονται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στον σχεδιασμό για ενιαία εποπτεία, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αναλαμβάνει την εγγύηση των καταθέσεων των τραπεζών που θα τεθούν υπό την εποπτεία της. Ειδικότερα, η σχετική Οδηγία του 2014 που αφορά και το Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων δεν περιλαμβάνει πρόνοια πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων. Αυτό διευκρινίστηκε ξανά λόγω και της δικής μου παρέμβασης στις ακροάσεις ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωκοινοβουλίου. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος Άγγλος Επίτροπος κ. J. Hill για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα εξήγησε ότι το θέμα δεν βρίσκεται καν για συζήτηση στο προσεχές μέλλον. Ωστόσο, το θέμα αφορά την σταθερότητα του τραπεζικού μας συστήματος και κατ΄επέκταση το συμφέρον της πατρίδας αφού δεν νοείται σύγχρονη οικονομία χωρίς αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο έχει εγκληματίσει με την συνέργεια διαφόρων εξουσιών που το κατέστησαν υπερεξουσία και κρατά όμηρο ολόκληρη την κοινωνία.

Σήμερα, η Ε.Ε. υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εγγυώνται τα ίδια τις καταθέσεις μέχρι το ποσό των €100,000. Καθένας αντιλαμβάνεται τη μειονεκτική θέση που βρίσκονται εξ αρχής τα τραπεζικά ιδρύματα σε κράτη-μέλη με αδύνατες οικονομίες ή εκ των πραγμάτων μικρές και εκτεθειμένες σε κινδύνους. Φυσικά, χωρίς ένα ευρωπαϊκό δίχτυ προστασίας και εγγύησης των καταθέσεων, δεν σημαίνει ότι τα πράγματα οδηγούνται άμεσα στην κατάρρευση. Αλλά επειδή η μορφή της εγγύησης είναι καθοριστικής σημασίας για την ευρωπαϊκή περιφέρεια της Ε.Ε., δεν μπορεί να αφήνεται στην τύχη. Άλλωστε είναι βέβαιο ότι σε περιόδους μεγάλης αστάθειας και κινδύνου, τα τραπεζικά ιδρύματα των μικρών-κρατών της περιφέρειας (π.χ. στην Κύπρο), θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι και οι τράπεζες στην πυρήνα της Ε.Ε. οι μεγάλοι κερδισμένοι επειδή οι καταθέτες θα αναζητούν ασφαλές καταφύγιο στον πυρήνα της Ε.Ε. (π.χ. Γερμανικές τράπεζες).

Μια πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων, θα ήταν εξαιρετικά θετική εξέλιξη. Για αυτό επέμενα κατά την ακρόαση του αρμόδιου Επιτρόπου να μας δώσει συγκεκριμένη απάντηση και να εξηγήσει αν κατανοεί (α) την μειονεκτική θέση των τραπεζών στην ευρωπαϊκή περιφέρεια (όπως στην Κύπρο) και (β) πως για να υπάρξει ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, ανταγωνιστικά δίκαιη, απαιτείται πανευρωπαϊκό πλαίσιο εγγύησης των καταθέσεων μέσω κάποιου ανάλογου οργανισμού (έστω αρχικά για μικρό ποσό). Γι αυτό, σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους μου από επηρεαζόμενες χώρες, θα επιμένουμε για ένα ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων εκ των προτέρων.

Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ-S&D – Email:costas.mavrides@europarl.europa.eu