Γιώργος Καρελιάς
protagon
Ας το δούμε με ένα παράδειγμα. Το 1999 είχαμε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ (Σημίτης). Τη χρονιά αυτή έγιναν ευρωεκλογές, οι οποίες ανέδειξαν πρώτο κόμμα τη Ν.Δ. (Καραμανλής), με τρεις μονάδες διαφορά. Όμως, δεν ετέθη κανένα θέμα για την κυβέρνηση, η οποία στηριζόταν σε μονοκομματική ευρεία πλειοψηφία. Ένα χρόνο μετά, έγιναν οι βουλευτικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε το ΠΑΣΟΚ. Κανονικά πράγματα (τότε).Σε μια κανονική χώρα oι δημοτικές εκλογές και οι ευρωεκλογές δεν θα έθεταν κανένα θέμα για τη διακυβέρνηση. Σε άλλες εκλογές ψηφίζουμε γι’ αυτούς που θέλουμε να μας κυβερνήσουν.
Μπορεί να υποστηρίξει κανείς σοβαρά ότι οι συνθήκες είναι ίδιες σήμερα; Θα ήταν στρουθοκαμηλισμός. Πρώτον, διότι η χώρα ζει σε έκτακτες (οικονομικές, πολιτικές, κ.τ.λ) συνθήκες. Δεύτερο, διότι η κυβέρνηση στηρίζεται σε σχεδόν οριακή πλειοψηφία…
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, οι ευρωεκλογές (πρωτίστως), αλλά και οι εκλογές για την αυτοδιοίκηση, αποκτούν άλλον χαρακτήρα. Ας το πούμε με ένα παράδειγμα. Αν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ (και αν, επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κερδίσει την περιφέρεια Αττικής και έναν από τους τρεις μεγαλύτερους Δήμους), θα μπορεί να σταθεί η κυβέρνηση; Όλοι κατανοούν ότι θα οδηγηθούμε σύντομα και σε βουλευτικές εκλογές. Το ξέρουν όλοι, ακόμη και όσοι δεν το λένε.
Τι αποδεικνύουν αυτά; Ότι το δίλημμα που έθεσε ο Βενιζέλος (ναι, αυτό που κάποιοι ονομάζουν υποκριτικά «εκβιασμό» – εξηγήσαμε χτες εδώ γιατί δεν είναι), είναι υπαρκτό και καθόλου πλαστό. Είναι άλλο θέμα αν θα τον ωφελήσει. Τα διλήμματα άλλοτε πιάνουν κι άλλοτε όχι, άβυσσος η ψυχή του ψηφοφόρου.
Προφανώς, το δίλημμα δεν αφορά τους πάντες. Δεν αφορά, για παράδειγμα, όσους έχουν ήδη αποφασίσει να ψηφίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, τους Ανεξάρτητους Ελληνες και την Χρυσή Αυγή. Όλοι αυτοί θέλουν να πέσει η κυβέρνηση. Τι δίλημμα να έχουν;
Αφορά, όμως, όσους σκέφτονται να ψηφίσουν την Ελιά (ΠΑΣΟΚ), την Δημοκρατική Αριστερά και Το Ποτάμι, που λένε ότι οι ευρωεκλογές δεν ρίχνουν κυβερνήσεις. Και, φυσικά, αφορά όσους αναποφάσιστους δεν θέλουν οι ευρωεκλογές να οδηγήσουν σε πτώση της κυβέρνησης.
Κι εδώ διαπιστώνουμε τουλάχιστον δυο ανακολουθίες.
Ο Φώτης Κουβέλης δήλωσε ότι ο Βενιζέλος, με το δίλημμα που έθεσε, «θέλει να τρομοκρατήσει την ελληνική κοινωνία». Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δεν είναι νεόκοπος πολιτικός, άρα γνωρίζει ότι η πολιτική (εκτός από τέχνη του εφικτού) είναι και τέχνη των διλημμάτων. Αλήθεια, όταν η κυβέρνηση, στην οποία μετείχε, έκλεισε την ΕΡΤ, ο ίδιος και το κόμμα του δεν έθεσαν το δίλημμα «ή ανακαλείτε την απόφαση ή αποχωρώ από την κυβέρνηση;». Τότε, ο ίδιος ήθελε να …τρομοκρατήσει τον Σαμαρά; Αστειότητες.
Επιπλέον, ο ίδιος επιδιώκει να ηττηθούν στις επερχόμενες εκλογές η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (απολύτως θεμιτό), αλλά ταυτόχρονα ξορκίζει τις βουλευτικές εκλογές. Πώς συμβιβάζονται αυτά; Δεν συμβιβάζονται. Δηλαδή, αν το εκλογικό σώμα ακούσει την προτροπή Κουβέλη και καταποντίσει Σαμαρά και Βενιζέλο, ο ίδιος την επομένη θα σφυρίζει αδιάφορα; Πώς, λοιπόν, αξιώνει από τα συγκυβερνώντα κόμματα να μη θέτουν το δίλημμα της σταθερότητας της κυβέρνησης;
Το δίλημμα αφορά και όσους δηλώνουν ότι σκέφτονται να ψηφίσουν Το Ποτάμι. Ευλόγως, αφού ένα μεγάλο κομμάτι της (εικαζόμενης) εκλογικής του δύναμης προέρχεται από αυτόν τον ευρύτερο χώρο.
Και δεν αντέχει στη βάσανο της λογικής ο ισχυρισμός του Σταύρου Θεοδωράκη ότι «έχουμε ευρωεκλογές, δεν ψηφίζουμε για την κυβέρνηση»ν(εξηγήσαμε παραπάνω γιατί ΣΗΜΕΡΑ δεν ισχύει αυτό). Ούτε είναι ορθή η αμέσως επόμενη δήλωσή του «αν ο κ. Σαμαράς νιώθει αδύναμος να κυβερνήσει μετά τις ευρωεκλογές, είναι δικό του ζήτημα».
Η θέση αυτή είναι αντιφατική. Αν ο Σαμαράς, μετά τις ευρωεκλογές, «νιώθει αδύναμος να κυβερνήσει», το εκλογικό αποτέλεσμα θα τον έχει κάνει αδύναμο. Άρα, αυτομάτως θα τεθεί θέμα (και βουλευτικών) εκλογών. Όμως, το Ποτάμι λέει ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, διότι έχουμε ευρωεκλογές.
Πώς συμβιβάζονται αυτά; Δεν συμβιβάζονται. Αν οι ευρωεκλογές δείξουν φανερή δυσαρμονία μεταξύ κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και λαϊκής βούλησης, προφανέστατα η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να σταθεί. Κι αυτό δεν είναι μόνο «ζήτημα του Σαμαρά», που λέει ο Θεοδωράκης. Είναι ζήτημα της χώρας. Δηλαδή και των ψηφοφόρων.
Αν οι ψηφοφόροι δεν συμμεριστούν το δίλημμα που έθεσε ο Βενιζέλος, μπορεί να συμβούν δυο τινά. Πρώτον, να πάει ο ίδιος στο σπίτι του. Αυτό θα έχει μικρή σημασία. Οι πολιτικοί αρχηγοί αναλαμβάνουν την ευθύνη, όταν αποτυγχάνουν. Δεύτερον, να πέσει η κυβέρνηση, εφόσον βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που την στηρίζουν, κρίνουν ότι δεν πρέπει να συνεχίσουν να το κάνουν, διότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα τους έχει απονομιμοποιήσει πολιτικά.
Το δίλημμα, λοιπόν, δεν είναι πλαστό. Η κυβέρνηση θα πέσει αν απονομιμοποιηθεί, δηλαδή αν τα κόμματα που τη στηρίζουν υποστούν εκλογική ήττα μεγάλης έκτασης. Πρόκειται για αυταπόδεικτη αλήθεια. Όσοι λένε το αντίθετο φάσκουν και αντιφάσκουν.
Οι ψηφοφόροι πρέπει να γνωρίζουν, εκ των προτέρων, όλα τα ενδεχόμενα και τις προθέσεις όσων ζητούν την ψήφο τους. Ο στρουθοκαμηλισμός και οι περίτεχνες διατυπώσεις οδηγούν σε παγίδες. Τα καθαρά διλήμματα είναι ωφέλιμα.
Όλοι πρέπει να γνωρίζουν. Για να μη μπορεί κανείς να λέει εκ των υστέρων ότι δεν ήξερε. Τώρα ξέρουν. agora-dialogue.
protagon
Ας το δούμε με ένα παράδειγμα. Το 1999 είχαμε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ (Σημίτης). Τη χρονιά αυτή έγιναν ευρωεκλογές, οι οποίες ανέδειξαν πρώτο κόμμα τη Ν.Δ. (Καραμανλής), με τρεις μονάδες διαφορά. Όμως, δεν ετέθη κανένα θέμα για την κυβέρνηση, η οποία στηριζόταν σε μονοκομματική ευρεία πλειοψηφία. Ένα χρόνο μετά, έγιναν οι βουλευτικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε το ΠΑΣΟΚ. Κανονικά πράγματα (τότε).Σε μια κανονική χώρα oι δημοτικές εκλογές και οι ευρωεκλογές δεν θα έθεταν κανένα θέμα για τη διακυβέρνηση. Σε άλλες εκλογές ψηφίζουμε γι’ αυτούς που θέλουμε να μας κυβερνήσουν.
Μπορεί να υποστηρίξει κανείς σοβαρά ότι οι συνθήκες είναι ίδιες σήμερα; Θα ήταν στρουθοκαμηλισμός. Πρώτον, διότι η χώρα ζει σε έκτακτες (οικονομικές, πολιτικές, κ.τ.λ) συνθήκες. Δεύτερο, διότι η κυβέρνηση στηρίζεται σε σχεδόν οριακή πλειοψηφία…
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, οι ευρωεκλογές (πρωτίστως), αλλά και οι εκλογές για την αυτοδιοίκηση, αποκτούν άλλον χαρακτήρα. Ας το πούμε με ένα παράδειγμα. Αν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ (και αν, επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κερδίσει την περιφέρεια Αττικής και έναν από τους τρεις μεγαλύτερους Δήμους), θα μπορεί να σταθεί η κυβέρνηση; Όλοι κατανοούν ότι θα οδηγηθούμε σύντομα και σε βουλευτικές εκλογές. Το ξέρουν όλοι, ακόμη και όσοι δεν το λένε.
Τι αποδεικνύουν αυτά; Ότι το δίλημμα που έθεσε ο Βενιζέλος (ναι, αυτό που κάποιοι ονομάζουν υποκριτικά «εκβιασμό» – εξηγήσαμε χτες εδώ γιατί δεν είναι), είναι υπαρκτό και καθόλου πλαστό. Είναι άλλο θέμα αν θα τον ωφελήσει. Τα διλήμματα άλλοτε πιάνουν κι άλλοτε όχι, άβυσσος η ψυχή του ψηφοφόρου.
Προφανώς, το δίλημμα δεν αφορά τους πάντες. Δεν αφορά, για παράδειγμα, όσους έχουν ήδη αποφασίσει να ψηφίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, τους Ανεξάρτητους Ελληνες και την Χρυσή Αυγή. Όλοι αυτοί θέλουν να πέσει η κυβέρνηση. Τι δίλημμα να έχουν;
Αφορά, όμως, όσους σκέφτονται να ψηφίσουν την Ελιά (ΠΑΣΟΚ), την Δημοκρατική Αριστερά και Το Ποτάμι, που λένε ότι οι ευρωεκλογές δεν ρίχνουν κυβερνήσεις. Και, φυσικά, αφορά όσους αναποφάσιστους δεν θέλουν οι ευρωεκλογές να οδηγήσουν σε πτώση της κυβέρνησης.
Κι εδώ διαπιστώνουμε τουλάχιστον δυο ανακολουθίες.
Ο Φώτης Κουβέλης δήλωσε ότι ο Βενιζέλος, με το δίλημμα που έθεσε, «θέλει να τρομοκρατήσει την ελληνική κοινωνία». Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δεν είναι νεόκοπος πολιτικός, άρα γνωρίζει ότι η πολιτική (εκτός από τέχνη του εφικτού) είναι και τέχνη των διλημμάτων. Αλήθεια, όταν η κυβέρνηση, στην οποία μετείχε, έκλεισε την ΕΡΤ, ο ίδιος και το κόμμα του δεν έθεσαν το δίλημμα «ή ανακαλείτε την απόφαση ή αποχωρώ από την κυβέρνηση;». Τότε, ο ίδιος ήθελε να …τρομοκρατήσει τον Σαμαρά; Αστειότητες.
Επιπλέον, ο ίδιος επιδιώκει να ηττηθούν στις επερχόμενες εκλογές η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (απολύτως θεμιτό), αλλά ταυτόχρονα ξορκίζει τις βουλευτικές εκλογές. Πώς συμβιβάζονται αυτά; Δεν συμβιβάζονται. Δηλαδή, αν το εκλογικό σώμα ακούσει την προτροπή Κουβέλη και καταποντίσει Σαμαρά και Βενιζέλο, ο ίδιος την επομένη θα σφυρίζει αδιάφορα; Πώς, λοιπόν, αξιώνει από τα συγκυβερνώντα κόμματα να μη θέτουν το δίλημμα της σταθερότητας της κυβέρνησης;
Το δίλημμα αφορά και όσους δηλώνουν ότι σκέφτονται να ψηφίσουν Το Ποτάμι. Ευλόγως, αφού ένα μεγάλο κομμάτι της (εικαζόμενης) εκλογικής του δύναμης προέρχεται από αυτόν τον ευρύτερο χώρο.
Και δεν αντέχει στη βάσανο της λογικής ο ισχυρισμός του Σταύρου Θεοδωράκη ότι «έχουμε ευρωεκλογές, δεν ψηφίζουμε για την κυβέρνηση»ν(εξηγήσαμε παραπάνω γιατί ΣΗΜΕΡΑ δεν ισχύει αυτό). Ούτε είναι ορθή η αμέσως επόμενη δήλωσή του «αν ο κ. Σαμαράς νιώθει αδύναμος να κυβερνήσει μετά τις ευρωεκλογές, είναι δικό του ζήτημα».
Η θέση αυτή είναι αντιφατική. Αν ο Σαμαράς, μετά τις ευρωεκλογές, «νιώθει αδύναμος να κυβερνήσει», το εκλογικό αποτέλεσμα θα τον έχει κάνει αδύναμο. Άρα, αυτομάτως θα τεθεί θέμα (και βουλευτικών) εκλογών. Όμως, το Ποτάμι λέει ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, διότι έχουμε ευρωεκλογές.
Πώς συμβιβάζονται αυτά; Δεν συμβιβάζονται. Αν οι ευρωεκλογές δείξουν φανερή δυσαρμονία μεταξύ κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και λαϊκής βούλησης, προφανέστατα η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να σταθεί. Κι αυτό δεν είναι μόνο «ζήτημα του Σαμαρά», που λέει ο Θεοδωράκης. Είναι ζήτημα της χώρας. Δηλαδή και των ψηφοφόρων.
Αν οι ψηφοφόροι δεν συμμεριστούν το δίλημμα που έθεσε ο Βενιζέλος, μπορεί να συμβούν δυο τινά. Πρώτον, να πάει ο ίδιος στο σπίτι του. Αυτό θα έχει μικρή σημασία. Οι πολιτικοί αρχηγοί αναλαμβάνουν την ευθύνη, όταν αποτυγχάνουν. Δεύτερον, να πέσει η κυβέρνηση, εφόσον βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που την στηρίζουν, κρίνουν ότι δεν πρέπει να συνεχίσουν να το κάνουν, διότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα τους έχει απονομιμοποιήσει πολιτικά.
Το δίλημμα, λοιπόν, δεν είναι πλαστό. Η κυβέρνηση θα πέσει αν απονομιμοποιηθεί, δηλαδή αν τα κόμματα που τη στηρίζουν υποστούν εκλογική ήττα μεγάλης έκτασης. Πρόκειται για αυταπόδεικτη αλήθεια. Όσοι λένε το αντίθετο φάσκουν και αντιφάσκουν.
Οι ψηφοφόροι πρέπει να γνωρίζουν, εκ των προτέρων, όλα τα ενδεχόμενα και τις προθέσεις όσων ζητούν την ψήφο τους. Ο στρουθοκαμηλισμός και οι περίτεχνες διατυπώσεις οδηγούν σε παγίδες. Τα καθαρά διλήμματα είναι ωφέλιμα.
Όλοι πρέπει να γνωρίζουν. Για να μη μπορεί κανείς να λέει εκ των υστέρων ότι δεν ήξερε. Τώρα ξέρουν. agora-dialogue.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
skaleadis