Ο Ερντογάν… ικέτης στον Πούτιν: Σώστε μας από την ΕΕ!

Θεατρινισμοί χωρίς προηγούμενο στην παγωμένη Αγία Πετρούπολη, από τον θερμόαιμο πρωθυπουργό της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, ικέτευσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν δημοσίως να βοηθήσει την Τουρκία να συμπεριληφθεί στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO: Shanghai Cooperation Organisation), για αν τη σώσει – δικά του λόγια – από τα προβλήματα της ενταξιακής διαδικασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση!

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Ο πανέξυπνος ηγέτης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δεν έχασε την ευκαιρία. Κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου ετέθη θέμα από παριστάμενο δημοσιογράφο για την αιφνιδιαστική διακοπή των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την υπογραφή συμφωνίας σύνδεσης στα τέλη του μηνός στη Λιθουανία, ο Πούτιν απάντησε διπλωματικά, ισχυριζόμενος, ότι «το ζήτημα δεν έχει πολιτική διάσταση», προσθέτοντας πως η Ουκρανία θα πρέπει να διδαχθεί από την τουρκική εμπειρία.

Ο Ερντογάν ήταν… ταχύτατος στη δική του απάντηση: «Έχετε δίκιο, 50 χρόνια εμπειρίας δεν είναι εύκολο. Επιτρέψτε μας να ενταχθούμε στον SCO και σώστε μας από τα προβλήματά μας»! Παράλληλα, πρόσθεσε, ότι το αίτημα είχε διατυπωθεί προς τον Πούτιν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, τονίζοντας πως η χώρα του ενδιαφέρεται σοβαρά γι’ αυτή την προοπτική.

Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης αποτελείται από τη Ρωσία, την Κίνα, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Κιργιζστάν και το Καζακστάν. Η Τουρκία ήταν η πρώτη (και τελευταία μάλλον…) χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ που έγινε «συνομιλών εταίρος» στο SCO.

Ο Ερντογάν, στις πολιτικές του διακηρύξεις έχει εδώ και πολύ καιρό προβάλλει τη συμμετοχή σε αυτό τον Οργανισμό ως την τουρκική εναλλακτική, για να «τιμωρήσει» την Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν δίνει την… πρέπουσα σημασία στην Τουρκία, σε απλά ελληνικά δηλαδή, που δεν προσαρμόζεται στις τουρκικές ιδιοτροπίες ώστε να την εντάξει με τους δικούς της όρους, καταργώντας αυτό που θεωρείται από τα σημερινά κράτη-μέλη ως «κοινοτικό κεκτημένο».

Συμπεριφερόμενη ως «απροσάρμοστο και κακομαθημένο παιδί» στο σύνολο των διεθνών της σχέσεων, η Τουρκία προβαίνει σε άλλη μια κίνηση που θα της δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα της επιλύσει. Στην πραγματικότητα, όπως έχουμε κατ’ επανάληψη αναπτύξει, η τουρκική «νευρική» συμπεριφορά οφείλεται στη στρατηγική ανασφάλεια που βιώνει και στην αίσθηση απειλής (κυρίως από τη Ρωσία), η οποία την οδηγεί στην ανάγκη αναζήτησης «προστάτη».

Αυτός είναι και ο λόγος που ενώ συμπεριφέρεται με «μη φιλικό» τρόπο στους εταίρους της στο ΝΑΤΟ, όπως για παράδειγμα με την υπόθεση της καταρχήν συμφωνίας για την προμήθεια κινεζικού αντιαεροπορικού συστήματος, στη συνέχεια αναδιπλώνεται ταχύτατα και προσαρμόζει τη συμπεριφορά της στον υπερθετικό βαθμό…

Όχι μόνο δείχνει διατεθειμένη να εγκαταλείψει στα «κρύα του λουτρού» τους Κινέζους, αλλά προχώρησε και στη μαζική υπογραφή εξοπλιστικών συμβολαίων προς αμερικανικές εταιρίες (μαχητικά, ελικόπτερα), όταν αντιλήφθηκε ότι η αμερικανική οργή δεν άφηνε περιθώρια για διαπραγματευτικούς ελιγμούς.

Αυτό που δεν αντιλαμβάνεται η τουρκική διπλωματία, είναι ότι αυτή της τη συμπεριφορά την παρατηρούν και όλοι οι υπόλοιποι, οπότε και η Ρωσία και η Κίνα, όπως και κάθε άλλη ισχυρή χώρα στον πλανήτη, γνωρίζει ότι σε περίπτωση «υπερβολικής προσέγγισης» με την Άγκυρα, θα μπορούσε να καταστεί «θύμα» της τουρκικής αγένειας, οπότε ο καθένας λαμβάνει προληπτικά τα μέτρα του, γνωρίζοντας τα όρια συνεργασίας με χώρες που έχουν τα ειδικά χαρακτηριστικά της Τουρκίας.

Το τουρκικό άνοιγμα όμως σε Ρωσία, Κίνα και SCO, εμπεριέχει άλλη μια αντίφαση. Τι ακριβώς θα πρέπει να αναθεωρήσει για παράδειγμα η αμερικανική διπλωματία όσον αφορά τις προοπτικέςτου κινεζικού αντιαεροπορικού συστήματος μακρού βεληνεκούς στο τουρκικό οπλοστάσιο, στην οποία δόθηκε πρόσφατα η εντύπωση ότι η Τουρκία υπαναχωρεί;

Ή μήπως μετά τη θεαματική στροφή των Αμερικανών στο ζήτημα της Αιγύπτου που άδειασε προσωπικά τον Ερντογάν, ο «σουλτάνος», κυριαρχούμενος από νευρικότητα, εκτόξευσε άλλη μια πομφόλυγα για να «τιμωρήσει» τις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή τη φορά; Μάλλον ξέχασε, ότι η Μόσχα με την Ουάσιγκτον είναι πολύ πιο κοντά πλέον στην αντίληψή τους για τα θέματα της περιοχής και το άνοιγμα των Αμερικανών στην Αίγυπτο, τους φέρνει ακόμα πιο κοντά.

Το «φλερτ» όμως με τον SCO, ενώ φαινομενικά συνυπογράφεται και από τον πρόεδρο της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, προκαλεί προβλήματα, αφού ο εσωκομματικός αντίπαλος του Ερντογάν έχει δηλώσει ότι είναι SCO και ΕΕ είναι δυο διαφορετικά πράγματα, μη συνδεόμενα μεταξύ τους, τη στιγμή που έχουν καταγραφεί δηλώσεις του Ερντογάν να λέει ότι «αν μας εντάξετε στον SCO θα ξεχάσουμε την ΕΕ»…

Εν ολίγοις, η τουρκική εξωτερική πολιτική συναγωνίζεται σε ασάφεια και έλλειψη συνοχής με αυτή των ΗΠΑ, που όμως έκαναν ήδη ένα σημαντικό βήμα προσαρμογής στην πραγματικότητα. Θα επαναλάβουμε, ότι οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν προβλήματα για την ελληνική εξωτερική πολιτική, όσο δεν δραστηριοποιείται ενεργά στο «πάρε-δώσε» σε μια περιοχή όπου οι ισορροπίες είναι πλέον υπό διαμόρφωση…defence-point.