Οι νεράιδες της Ροδόπης

 Σε πολλά χωριά του νομού Ροδόπης, υπάρχουν ιστορίες με Νεράιδες. Δεν είναι λίγα δε και τα τοπωνύμια της περιοχής που συνδέονται μ΄ αυτές! Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι το γεγονός πως ιστορίες με Νεράιδες υπάρχουν και στα χριστιανικά και στα μουσουλμανικά χωριά του νομού!
Ακόμη και οι Ρωμά, οι αθίγγανοι της Ροδόπης, πιστεύουν σ΄ αυτές, και στις Νεράιδες αποδίδουν το σκούρο χρώμα τους καθώς πιστεύουν πως ΄΄ όποιον τον φιλήσει Νεράιδα, γίνεται … μαύρος!΄΄


Την εκδοχή αυτή στην λαογραφία μας, την συναντούμε και σε άλλα χωριά του νομού αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Τα πλάσματα αυτά, που υπάρχουν μόνο στην φαντασία των ανθρώπων, ανέκαθεν συνδεόταν με τα νερά, είτε των ποταμών είτε των πηγαδιών.

Οι κάτοικοι των Ασωμάτων, ξέρουν μία τοποθεσία ανάμεσα στο χωριό τους και τους Υφαντές, που την λένε Σκαλοπήγαδο. Σήμερα το Σκαλοπήγαδο, που ήταν ένα πηγάδι στο οποίο για να πάει κανείς έπρεπε να κατέβει και μερικά σκαλάκια, δεν υπάρχει.

Στο σημείο αυτό, πήγαιναν οι νέοι του χωριού, τα κορίτσια για να τα … ξελογιάσουν, με το πρόσχημα να δουν δήθεν τις Νεράιδες που υπήρχαν εκεί. Ήταν μάλιστα το σημείο όπου κλεινόταν τα ραντεβουδάκια της εποχής.

Σε ένα άλλο χωριό, το Πάμφορο, το ρέμα που περνά έξω από το χωριό, λέγεται Ρέμα της Νεράιδας, γιατί και εκεί έβγαιναν δήθεν τα φανταστικά ξωτικά.

Η αλήθεια είναι, πως εκεί τα παλιά χρόνια, πήγαιναν οι νέες του χωριού για την μπουγάδα και το πλύσιμο των κουβερτών και των χαλιών. Έτσι βρεμένες πως ήταν και με το τραγούδι και το πείραγμα στα χείλη, σίγουρα έμοιαζαν σαν Νεράιδες από μακριά στον αντρικό πληθυσμό του χωριού. Στην περιοχή, δεν είναι τυχαίο πως μερικές φορές λένε το Ρέμα της Νεράιδας και απλά … Πλυσταριό.

Στα νότια της Γρατινής, όπου περνά το Αμυγδαλόρεμα, η περιοχή στις όχθες του λέγεται Σουλούκια, που είναι η ονομασία των Νεράιδων, στην τουρκική γλώσσα. Οι μουσουλμάνοι δε, πιστεύουν για να κάνουν ακόμη πιο μυστήριο τον θρύλο, πως τα σουλούκια, όταν βλέπουν άνθρωπο μεταμορφώνονται σε … βδέλλες και έτσι συνδέουν αυτήν την παραποτάμια έκταση (που προφανώς έχει βδέλλες) με την ύπαρξη των ξωτικών.

Ίδια περίπτωση, με ολόιδιο μασάλι υπάρχει και για την περιοχή Βούρκος του Ιάσμου, που βρίσκεται νοτιοδυτικά του χωριού, κοντά στην Βιστωνίδα. Λέγεται από τους μουσουλμάνους πως εκεί υπήρχε μία λίμνη που ξεράθηκε και έβγαιναν Νεράιδες. Μάλιστα την λίμνη αυτή την έλεγαν και Σουλουκλού Γκιόλ.

Αντίθετα στην περιοχή στα νότια της Αρίσβης που σε νεώτερους χάρτες εμφανίζεται με το όνομα Αβδέλλα, δηλαδή Βδέλλα και παλαιότερα ονομαζόταν Σουλούκια, δεν υπήρχε στο παρελθόν στάσιμο νερό, αλλά ένα μικρό ρέμα που κι αυτό συνδέθηκε με την ύπαρξη ξωτικών.
Μάλιστα στην περιοχή, γινόταν όλα τα γλέντια του χωριού και ήταν εξαιρετικός βοσκότοπος, που σήμερα προσπαθούν οι τοπικές αρχές να ξαναδημιουργήσουν, καθώς για πολλά χρόνια καταπατητές τον μετέτρεψαν σε καλλιεργούμενες εκτάσεις.