Ξεχάστε το ποδόσφαιρο που ξέρατε

Πάνος

Αυτό είναι το επόμενο βήμα. Το μεθεπόμενο θα είναι ακριβώς όπως το εικονογράφησε εδώ και πολλά χρόνια ο Enki Bilal: Χωρίς θεατές, με παίχτες - μονομάχους, με σωματικές τιμωρίες για τα λάθη στο παιχνίδι και funs μόνο για τα στοιχήματα και τις τηλεοπτικές μεταδόσεις. Το ποδόσφαιρο θα προσαρμοστεί με το μέλλον του κόσμου που έρχεται.

Του Stefan Szymanski *

Τι αλλάζει στο δημοφιλέστερο άθλημα στην Ευρώπη, καθώς ετοιμάζεται να υιοθετήσει από την επόμενη σεζόν το αμερικάνικο «κλειστό» αθλητικό μοντέλο. Οι νέοι οικονομικοί κανόνες που θέτει σε ισχύ η Uefa με το Financial Fair Play.

ΑΥΤΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η. Ταινίες Χρονιά ΤΟΥ ευρωπαϊκού Ποδοσφαίρου ΜΕ ΤΗ Μορφη ΠΟΥ ΤΟ ξέραμε. Το «ανοιχτό» μοντέλο, με το οποίο λειτουργούσε το άθλημα εδώ και χρόνια, φτάνει στο τέλος του και θα μετατραπεί γρήγορα σε ένα «κλειστό» αμερικάνικου τύπου μοντέλο.

Αυτό συνοψίζεται στο Financial Fair Play (FFP), το νέο κανονιστικό πλαίσιο που υιοθετήθηκε από την Uefa-την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ποδοσφαίρου-και το οποίο θα «δαγκώνει» από τον επόμενο χρόνο. Εκτός από το να μετράνε πόσα γκολ σκόραραν ή δέχτηκαν οι ομάδες τους, ΟΙ οπαδοί ΘΑ πρέπει ΝΑ μάθουν πολύπλοκους ΚανόνεςΣχετικά ΜΕ ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς ΚΑΙ ΤΗΝ αδειοδότηση Των Ομάδων, για να καταλάβουν ποιοι θα είναι οι αντίπαλοί τους. Η αθλητική αξία δεν θα είναι πια το μόνο κριτήριο για την επιτυχία.

ΑΥΤΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ Μεγάλη αλλαγη ΓΙΑ ΤΟ ευρωπαϊκό Ποδόσφαιρο, καθοριστική πτυχή του οποίου ήταν για πολύ καιρό η αντίληψη ότι οποιοσδήποτε, οπουδήποτε μπορεί να δημιουργήσει μια ομάδα και μέσω του πυραμιδικού συστήματος ανόδου και υποβιβασμών μπορεί να παίξει στο Champions League. Όχι ότι αυτό είναι πολύ πιθανό, αλλά υπάρχει και θα μπορούσε να συμβεί. Από τις 104 ομάδες που έπαιξαν στα τέσσερα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα την περίοδο 2001-2010 μόνο 26 έμειναν στην ίδια κατηγορία για όλη τη διάρκεια της δεκαετίας. Ο ίδιος αριθμός κατάφερε να αγωνιστεί σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες και δυο ομάδες πέτυχαν να παίξουν και στις τέσσερις.

Όμως αυτό το «ανοιχτό» Σύστημα δημιούργησε ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ Χάος . Η τελευταία φορά που κάποιος ισχυρίστηκε ότι τα οικονομικά του αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν υγιή ήταν το 1950, όταν οι παίκτες αμείβονταν με 20 λίρες την εβδομάδα και λιγότερος από τον μισό πληθυσμό είχε τηλεόραση. Το ίδιο ισχύει και σε όλη την Ευρώπη, όπου πολλοί σύλλογοι μπήκαν σε έναν κύκλο όπου δαπανούσαν τεράστια ποσά, απολάμβαναν προσωρινή επιτυχία που ακολουθούνταν από οικονομική καταστροφή, μείωση των εξόδων, συχνές αλλαγές ιδιοκτησιακού καθεστώτος και εισροή νέων χρημάτων.

Σύμφωνα με την ΟΥΕΦΑ, το 2011 το 63% Των Συλλογών ΣΤΑ κορυφαία Πρωταθλήματα Της ευρώπης ανέφερε λειτουργικές ζημίες ΚΑΙ ΤΟ 55% καθαρές ζημίες. Το 38% είχε αρνητικά ίδια κεφάλαια και το 16% Των ισολογισμών Των Ομάδων περιείχεεπιφυλάξεις Των ορκωτών ελεγκτών Σχετικά ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ πολυακουσμένα βιωσιμότητα. Όλα αυτά παρότι τα έσοδα των ομάδων αυξάνονταν με ετήσιο ρυθμό 5,6% τα πέντε τελευταία χρόνια.

Οι κανονισμοί της Uefa, λοιπόν, υποχρεώνουν πολυακουσμένα συλλόγους είτε ΝΑ ΕΧΟΥΝ ισοσκελισμένους ισολογισμούς , είτε να αντιμετωπίσουν συνέπειες που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μέχρι και αποκλεισμό από τις επικερδείς διοργανώσεις στις οποίες συμμετέχουν. Όμως ΟΙ Κανονισμοί ΕΙΝΑΙ περίπλοκοι ΚΑΙ αφήνουν παράθυρα προσφυγών ΑΠΌ τις δυσαρεστημένες Ομάδες. Οι κανονισμοί θα χάσουν την αξιοπιστία τους αν πολλές από τις μεγάλες ομάδες δεν πληρούν τα κριτήρια με το ...καλημέρα. Θα αποκλειστούν όλοι? Τι θα γίνει με τα μεγαλύτερα ονόματα? Θα ήθελε κάποιος φίλαθλος να αποκλειστεί η Μπαρτσελόνα ή η Ρεάλ Μαδρίτης?

Ακόμα και έτσι, όλα αυτά φέρνουν την Ευρώπη λίγο πιο κοντά στις ΗΠΑ, Των οποίων ΟΙ ηγετικοί αθλητικοί Σύλλογοι ΕΧΟΥΝ δημιουργήσει άκρως επιτυχημένα Πρωταθλήματα , που βασίζονται σε μια μεταβαλλόμενη συμφωνία μεταξύ ιδιοκτητών franchise. Οι κανονισμοί για το μοίρασμα των εσόδων και το όριο στις αμοιβές των παικτών είναι σχεδιασμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρήσουν μια ανταγωνιστική ισορροπία ανάμεσα στις ομάδες. Η είσοδος είναι αυστηρά περιορισμένη-το να μπεις στη National Football League ή στη Major μπέιζ-μπώλ ένωσης θα κοστίσει περί το 1 δισ. δολάρια σήμερα-και τα οφέλη αυτής της «αποκλειστικότητας» είναι επίσης τεράστια.Τα πρωταθλήματα δίνουν στους οπαδούς αυτό που θέλουν και παρουσιάζουν τεράστια κερδοφορία.

Η Ευρώπη δεν είναι ακόμα εκεί. Η Uefa αρνείται ότι προκύψει Η. επίτευξη ανταγωνιστικής ισορροπίας ΜΕΤΑΞΥ Των Συλλογών ΕΙΝΑΙ στόχος ΤΟΥ FFP. Το σχέδιό της, αναφέρει, δεν έγινε για να δώσει την ευκαιρία στην ταπεινή Κρίσταλ Πάλας να ανταγωνιστεί τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και αυτό για έναν καλό λόγο: οι νέοι κανονισμοί μάλλον πρόκειται να παγιώσουν τον ανταγωνισμό και να δυσκολέψουν την πιθανότητα οι μεγάλοι σύλλογοι να αμφισβητηθούν.

Παρόμοιοι κανονισμοί υιοθετούνται και σε εθνικό επίπεδο. Η αγγλική Premier Leagueέχει κανονισμό που περιορίζει στα 4 εκατ. στερλίνες τις αυξήσεις του μισθολογικού κόστους των ομάδων που ήδη ξοδεύουν πάνω από 52 εκατ. Από τις 20 ομάδες του πρωταθλήματος, οι 14 ξοδεύουν κάτω από αυτό το επίπεδο, ενώ οι έξι μεγάλοι ξοδεύουν πάνω από 100 εκατ. στερλίνες. Δεν υπάρχει κανένας εύλογος μηχανισμός για τους μικρότερους συλλόγους να μειώσουν αυτό το κενό.

Όμως τέτοιου είδους κανονισμοί είναι το πρώτο βήμα για ένα κλειστό σύστημα, ΓΙΑ ΤΟ οποίο υπαρχουν πλεονεκτήματα . Οι αγώνες ανάμεσα σε ισοδύναμες ομάδες είναι πιο ελκυστικοί από αγώνες Δαβίδ-Γολιάθ. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να δεις τους μεγαλύτερους αστέρες να παίζουν μεταξύ τους σε ένα κλειστό σύστημα-και πιο πρόσφορο για επενδύσεις-, παρά στις προπονήσεις, τα γήπεδα ή τις μεταδόσεις.

Αλλά αυτή δεν είναι η ποδοσφαιρική παράδοση. ΤΟ Ανοιχτό Σύστημα υποβιβασμού ΚΑΙ ανόδου έχει ρομαντική χροιά ΚΑΙ ΣΤΗΝ οδηγεί Ένταση ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΠΟΥ μερικές φορές λείπει ΑΠΌ ΤΑ Πρωταθλήματα Των ΗΠΑ. Επιπροσθέτως, το οικονομικό χάος μπορεί να έχει οδηγήσει ιδιοκτήτες στο να χάσουν τα λεφτά τους, αλλά ποτέ δεν διαλύθηκαν οι ομάδες. Ως σύστημα, ΤΟ Ανοιχτό Μοντέλο ΕΙΝΑΙ σταθερό ΚΑΙ ελκυστικόκυριως λόγω Των ανακατατάξεων Των Ομάδων. Επίσης περιορίζει τη δυνατότητα πλούσιων ιδιοκτητών να αποκομίσουν τεράστια κέρδη από το παιχνίδι. Κανείς δεν είναι ασφαλής από τον ανταγωνισμό.

Είναι ειρωνικό ότι η Uefa και πολλοί άλλοι που μιλούν εκ μέρους των οπαδών αντιμετωπίζουν το αμερικάνικο μοντέλο ως ανάθεμα, ΑΛΛΑ δείχνουν ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ παν ΓΙΑ ΝΑ διασφαλίσουν ΤΗΝ υιοθέτησή ΤΟΥ. H Premier League καλωσόρισε έναν ακόμα Αμερικανό ιδιοκτήτη τον περασμένο μήνα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στους έξι. Ολοι αυτοί αντιλαμβάνονται ΠΟΛΥ Καλά ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ Συστήματα ΚΑΙεναρμονίζονται ΜΕ πολυακουσμένα κανονισμούς. Γνωρίζουν τουλάχιστον τι αντιμετωπίζουν.

* Ο συγγραφέας είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν και εκ των συγγραφέων του βιβλίου "Soccernomics".