ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΛΑΚΗ: Εκμεταλλευτές των Ενόπλων δυνάμεων; — Οι αθέατες πλευρές του δυστυχήματος στην Καστοριά

ΜπαρμπαΝίκος Αρβανίτης

  === Δημοσίευμα του περιοδικού «ΑΜΥΝΑ» —Ιούνιος 1994, Τεύχος 40

Του Ηλία Καπετανάκη

  === Οι αθέατες πλευρές του δυστυχήματος στην Καστοριά

Το ελικόπτερο τύπου «Χιούι», υπ’ αριθμόν 619, της Αεροπορίας Στρατού με το τηλεοπτικό συνεργείο του κ. Λάκη Λαζόπουλου χάθηκε το πρωί της Τετάρτης 18 Μαΐου στη λίμνη της Καστοριάς παρασύροντας στον υγρό τάφο δύο άτομα. Η υπόθεση, όμως… προσγειώθηκε στα μαλακά, σκεπάσθηκε αμέσως με ένα πέπλο σιωπής,. Δύο μέρες μόνο άναψαν τα φώτα της δημοσιότητας, όσο κράτησαν οι έρευνες, οι κηδείες των θυμάτων και η ασύδοτη τηλεοπτική εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου, που φέρνει διαφημίσεις. Έπειτα σκοτάδι. Όποια αισθήματα και να τρέφει κανείς για το πρόσωπο του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ, περιστατικά, όπως το προαναφερθέν, δικαιώνουν, δυστυχώς, την εκτίμησή του ότι «ο ελληνικός λαός ξεχνά πολύ γρήγορα». Με την… αμέριστη συμπαράσταση και των ηγετών του, αφού, σύμφωνα με πολύ αξιόπιστες πηγές, με άμεση παρέμβαση του περιβάλλοντος του πρωθυπουργού, τόσο στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, όσο και στα επηρεαζόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το ζήτημα… απεσύρθη της κυκλοφορίας. Από το ίδιο… νερό της λήθης ήπιε και η αντιπολίτευση. Κανείς αρμόδιος δεν συναισθάνεται την υποχρέωση να επιτελέσει το αυτονόητο καθήκον του; Να ενημερώσει επαρκώς και προπαντός πειστικά για τις αιτίες του δυστυχήματος, το παρασκήνιο της παραχώρησης του μοιραίου ελικοπτέρου, για την νεφελώδη του αποστολή, για τον επιμερισμό των ευθυνών. Η διερεύνηση του συμβάντος φέρνει στην επιφάνεια ένα σημαντικότερο πρόβλημα. Όλοι το γνωρίζουν, αλλά υποκρίνονται άγνοια, γιατί τους βολεύει. Πρόκειται για τη σκανδαλώδη κατάχρηση του έμψυχου δυναμικού και των υλικών μέσω των Ενόπλων Δυνάμεων, με πρόσχημα την κοινωνική τους προσφορά, σε αποστολές και έργα, όχι μόνο άσχετα με τον προορισμό τους, αλλά και φθοροποιά της επιχειρησιακής τους ικανότητας. Τεράστια, φυσικά κέρδη, πολιτικά και οικονομικά για όσους ποικιλότροπα εκμεταλλεύονται τους ένστολους πολίτες. Αναγκαία διευκρίνιση: Ουδείς ψόγος για τους καλλιτέχνες, στο μέτρο, που αναζητούν υλικοτεχνική υποδομή για την υποστήριξη και υλοποίηση δημιουργικών τους εμπνεύσεων. Πολύ περισσότερο για τον κ. Λάκη Λαζόπουλο, ο οποίος κατά την άποψη του υπογραφόμενου, για την ώρα συγκαταλέγεται στους ελάχιστους σήμερα ευφυείς καταγραφείς, σαρκαστές της πολύπλευρα τραυματισμένης νεοελληνικής συνείδησης. Αυτά και άλλα δεν απαλλάσσουν, όμως, την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τις ευθύνες. Η επικρατέστερη εκδοχή, γιατί ούτε και στο ζήτημα αυτό δόθηκε επίσημα πειστική απάντηση είναι ότι, ο εν λόγω καλλιτέχνης επισκέφθηκε τον υπουργό κ. Γεράσιμο Αρσένη στο γραφείο του και έθεσε προφορικά αίτημα να παραχωρηθεί ελικόπτερο, το οποίο θα χρησιμοποιείτο για τη λήψη πλάνων για το ντοκιμαντέρ που ετοιμάζετο σε συνεργασία με το τηλεοπτικό κανάλι «Mega» και θα δινόταν στους μετέχοντες της προσεχούς Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κέρκυρα. Ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου – υπουργός και υφυπουργός θεώρησαν ήσσονος σημασία την ενημέρωση των δημοσιογράφων;- δήλωσε ότι δεν γνωρίζει με ποια ιδιότητα ο κ. Λαζόπουλος θα έκανε το ντοκιμαντέρ, αν είχε γίνει σχετική παραγγελία από κάποιον κρατικό φορέα. Αργότερα παραδέχθηκε ότι δεν είχε υποβληθεί σχετικό αίτημα. Ούτε ήταν σε θέση να απαντήσει αν θα γινόταν εμπορική εκμετάλλευση του προϊόντος

  === Αμείλικτα ερωτήματα

Μπορεί ο καθένας να πηγαίνει και να ζητάει από τις Ένοπλες Δυνάμεις ό,τι του χρειάζεται και να το λαμβάνει κατόπιν προφορικής συνεννόησης με τον εκάστοτε υπουργό; Αν γίνονται δεκτά αιτήματα των επωνύμων, με ποια λογική συνταγματικής ισότητας των πολιτών η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα μπορεί να αρνείται στους κατά τεκμήριο ανώνυμους. Οι όροι είναι, άλλωστε, σχετικοί, ιδιαίτερα στον καιρό μας. Ποια κριτήρια επιλογής χρησιμοποιεί ο εκάστοτε υπουργός; Μπορεί να μεταχειρίζεται τα υλικά μέσα κα τους άντρες των Ενόπλων Δυνάμεων δικήν προσωπικής περιουσίας; Στο σήμα που εστάλη από το Γενικό Επιτελείο Στρατού αναφερόταν σαφώς ότι όλα τα έξοδα βαρύνουν τη μονάδα. Από 16 Μαΐου, ως την τραγική μέρα, το ελικόπτερο είχε πραγματοποιήσει για τις ανάγκες του τηλεοπτικού συνεργείου 26 ώρες πτήσεις προς 238.000 δραχμές το ωριαίο κόστος (καύσιμα, προσωπικό, κλπ), δηλαδή 6.188.000 δραχμές. Μακάβριο να συνυπολογισθούν τα μετά το δυστύχημα έξοδα, ωστόσο υπάρχου. Με… προφορική συνεννόηση χρεώνεται ο κρατικός Προϋπολογισμός; Πλην των πολιτικών ευθυνών της ηγεσίας του υπουργείου, με ευρύτερη ερμηνεία του Συντάγματος κα του Στρατιωτικού ποινικού Κώδικα ελέγχονται και οι στρατιωτικοί, που παρεχώρησαν το ελικόπτερο. Οι θιασώτες αυτής της νομικής εκδοχής επικαλούνται το άρθρο 120 του ΣΠΚ σύμφωνα με το οποίο τιμωρείται ο στρατιωτικός ο οποίος σε καιρό γενικής επιστράτευσης, όπως η σημερινή, «παραχωρεί εις άλλον διαπιστευμένα εις αυτόν, λόγω της υπηρεσίας του, αντικείμενα». Οι ίδιοι αναφέρουν το δικαίωμα και τη συνταγματική υποχρέωση των ένστολων πολιτών να αρνούνται την εκτέλεση παράνομων διαταγών. Δεν χρειάζεται –καταλήγουν- να εντοπισθεί πρόθεση υπεξαίρεσης, ή απιστία, αρκεί μόνο η ύπαρξη οφέλους, έστω και μικρού. Η προβολή του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ από το προαναφερθέν κανάλι δεν θα απέφερε κέρδη, δεν θα «ντυνόταν» με διαφημίσεις; Ερωτήματα που ενοχλούν παράφορα, πέρα για πέρα, όμως, αληθινά. Ο Στρατός δεν ασφαλίζει τους ιδιώτες που επιβιβάζονται σε μεταφορικά του μέσα. Κανείς δεν έδωσε εξηγήσεις τι θα συμβεί στην προκειμένη περίπτωση. Είναι η 12^η πτώση ελικοπτέρου από το 1985 αλλά η πρώτη, που θρηνήσαμε θύματα. Πάλι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα εμπλακούν στα γρανάζια των τετελεσμένων; Ποια μέτρα ασφαλείας ελήφθησαν για την πτήση. Για να πετά ελικόπτερο και να κάνει λήψεις πάνω από θάλασσα, ή λίμνη σε ύψος 200-300 ποδών, όπως ση συγκεκριμένη περίπτωση, θα πρέπει να δικινητήριο, εφοδιασμένο με πλωτήρες και να φοράνε όλοι οι επιβάτες σωσίβια για την περίπτωση ατυχήματος. Γιατί δεν τηρήθηκαν οι προδιαγραφές; Έγκυρες στρατιωτικές πηγές ανέφεραν ότι είναι θαύμα, που γλίτωσαν 5 στους 7, επειδή το ελικόπτερο έμεινε ελάχιστο χρόνο στην επιφάνεια της λίμνης. Τα συντρίμμια του ανελκύσθηκαν, έγινε πρώτη επιτόπια πραγματογνωμοσύνη και μεταφέρθηκαν σε μονάδα του Βόλου για να βγει το τελικό πόρισμα. Ως τώρα τίποτα επίσημο, μόνο φημολογίες: μηχανική βλάβη, «κράτημα» κινητήρα; Στιγμιαία διαταραχή του κυβερνήτη, το περίφημο «βέρτιγκο»; Κακή συντήρηση; Το συγκεκριμένο «Χιούι» παρελήφθη το Μάρτιο του 1971 και είχε «γράψει» 3.100 ώρες πτήσης. Θα ήταν επιχειρησιακό αρκετές ακόμα ώρες. Σύμφωνα με δήλωση του διοικητή της Αεροπορίας Στρατού δεν υφίσταται θέμα καλής συντήρησης/ ο κυβερνήτης του υπολοχαγός Κώστας Φιλίππου είναι έμπειρος με 2.000 ώρες πτήσης στο ενεργητικό του.

  === Η απάτη της…. «κοινωνικής αποστολής» …

Αλίμονο αν οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν προσφέρουν κοινωνικό έργο σε καιρό ειρήνης! Διάσωση, πυρόσβεση μεταφορά ασθενών και άλλα πολλά, όχι πάντως… δωρεάν παροχή υπηρεσιών σε τηλεοπτικά κανάλια και άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τα στοιχεία «μιλάνε» από μόνα τους. Ο κάθε άσχετος καταφεύγει για να καλύψει την… εκπομπή του, ή το κομμάτι του, στην εύκολη λύση, στο στράτευμα . Και δεν ζητάει να παρακολουθήσει προγραμματισμένες κινήσεις. Απαιτεί να δουλέψει για αυτό η συγκεκριμένη μονάδα. Να ορισμένα αιτήματα που έχουν υποβληθεί το 1994 στο γραφείο Τύπου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας:

—-·Τηλεοπτικό κανάλι ζητούσε να «γυρίσει» ρεπορτάζ με θέμα την κλειστοφοβία και τη σχετική εκπαίδευση στα υποβρύχια. Εντάξει, ρε παιδιά, δεν παίρνουν… κλειστοφοβικούς στα υποβρύχια

—-·Άλλο κανάλι, παρακαλούσε… θερμά να διατεθεί πολεμικό πλοίο στο λιμάνι της Κέας ή στη χειρότερη περίπτωση στον Ναύσταθμο για την παρουσίαση, από εκπομπή, κάποιας αληθινής ιστορίας. Αν το γύρισμα γινόταν στο Ναύσταθμο, οι συντελεστές της εκπομπής θα… προτιμούσαν να τους διατεθεί φρεγάτα!

—-·Άλλο τηλεοπτικό αστέρι πρωινού προγράμματος ζήτησε να παρουσιάσει την εκπομπή του από μονάδα Πολεμικής Αεροπορίας με τη συμμετοχή και όλων των εφέδρων. Να γίνει δηλαδή, άνω κάτω μια Πτέρυγα Μάχης και άντε μετά… να τη μαζέψεις.

—-·Περιοδικό ζήτησε να φωτογραφήσει μέσα σε μονάδα συγκεκριμένο στρατεύσιμο για «να πλαισιώσει καλλιτεχνική του συνέντευξη».

—-·Διαφημιστική εταιρεία ζήτησε το προαύλιο της βάσης της Νέας Μάκρης για να γυρίσει σποτ με θέμα συγκεκριμένη μάρκα κρουασάν.

—-·Άλλη εταιρεία ζήτησε από το στρατό υλικό για τις ανάγκες διαφημιστικού της προγράμματος.

Παράλογα κι όμως αληθινά. Μόνο ονόματα λείπουν για ευνόητους λόγους. Στέλεχος του Στρατού Ξηράς ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει «μεγάλος πονοκέφαλος για τους διοικητές των μονάδων, αλλά και για τα επιτελεία αυτά τα… αιτήματα». Επιστρατεύονται και κομματικά μέσα για την ικανοποίησή τους γεγονός που φέρνει σε δύσκολη θέση τους στρατιωτικούς. Να μην λησμονηθεί επίσης το κόλπο με τις συναυλίες… ευγενώς προσφερθέντων καλλιτεχνών προς ψυχαγωγία της στρατευμένης νεολαίας. Γνωστά τα γεγονότα με τις περσινές καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Παλιά η μέθοδος: οι φίρμες δεν παίρνουν χρήματα, χαρατσώνουν όμως γενναία τις μονάδες και το υπουργείο, για να… πληρώσουν τους μουσικούς που τους συνοδεύουν….

laostrikala