Ο συγγραφέας που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους του 20ου αιώνα, με έργα μεταφρασμένα σε περισσότερες γλώσσες από κάθε άλλον Έλληνα, ο δημιουργός που προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ, γεννήθηκε σαν σήμερα το 1883. Ο «πολίτης του κόσμου», Νίκος Καζαντζάκης, πάντοτε επίκαιρος, έψαχνε, αναζητούσε, δεν ησύχαζε ποτέ μέχρι τη μέρα που έφυγε, το 1957.Στις 18 Φλεβάρη του 1883 στο Ηράκλειο Κρήτης, μέρος ακόμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεννιέται ο άνθρωπος που έμελλε να επηρεάσει καθοριστικά με τα έργα του τον χώρο των γραμμάτων και του πολιτισμού. Ο μυθιστοριογράφος, φιλόσοφος, δημοσιογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης.
Ο Καζαντζάκης επέστρεφε πάντοτε μέσα από τα έργα του σε προβληματισμούς γύρω από τη ζωή και τις βασικές ανθρωπιστικές αξίες. «Ο καπετάν Μιχάλης», «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», «Ο Τελευταίος Πειρασμός», «Ο Βραχόκηπος» είναι μερικά από τα έργα του που διακρίθηκαν.
Το καζαντζακικό έργο δεν είναι πάντα εύκολο στην κατανόηση, είναι πολλές φορές, σκοτεινό και δυσνόητο. Ακολουθώντας τον Σοπενχάουερ, ο Νίκος Καζαντζάκης αναφέρει ότι ο κόσμος είναι μια παράσταση που δίνουν οι πέντε αισθήσεις του σώματος μας. Η ίδια η ζωή είναι «μιας ζυγαριάς παιχνίδι» και «μετώρισμα του παιχνιδιάρη νου».
Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε»
«Ταξιδευτής του πνεύματος» συγκέντρωνε πληροφορίες για τα έργα του από κάθε σημείο του κόσμου που επισκεπτόταν
Πάντα επίκαιρος, ο «Ιδεολόγος της Ελευθερίας» και «Ταξιδιώτης του Πνεύματος», Νίκος Καζαντζάκης ενσαρκώνει πρωτίστως, την ελευθερία, την αγάπη, δίνοντας μέσα από τα έργα του, προτεραιότητα σε αντιθέσεις, ανθρωπιστικές αξίες και άλλους πολιτισμούς.
Αποκαλείται συχνά, «πολίτης του κόσμου». Έψαχνε, αναζητούσε, δεν ησύχαζε ποτέ. Σε όποιο μέρος και αν ταξίδευε, λέγεται πως κρατούσε πάντα μια χούφτα χώμα από τη γη που τον γέννησε. «Όπου κι αν πάω, κρατώ πάντα ανάμεσα στα δόντια μου σα φύλλο δάφνης την Ελλάδα», έλεγε με πατριωτικό πνεύμα και υπερηφάνεια.
Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο».
Με «ρηξικέλευθο και φιλοπρόοδο πνεύμα», πραγματοποιεί πολλά ταξίδια όσο ζει. Από τη Νάξο και την Αθήνα μέχρι την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, επιστρέφει με ιδέες – σταθμούς για την αρχή ή την ολοκλήρωση πολλών έργων του. Το κυριότερο σώμα του έργου του αποτελείται από την Ασκητική η οποία είναι ο σπόρος απ’ όπου βλάστησε όλο του το έργο.
Ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν Έλληνας συγγραφέας από τους πιο αναγνωρισμένους του εξωτερικού
Στο βιβλίο του, «Βραχόκηπος», γράφει: «Ποιος είναι ο δρόμος για την εκπλήρωση του δικού μου του νόμου; Να διαταράξω την τάξη, να συντρίψω το πρωτόκολλο, να ξεστρατίσω από τους προγόνους. Να αλητεύσω στ’ απαγορευμένα, στις αγέρωχες κι επικίντυνες περιοχές του αβέβαιου. Να δέχουμαι ατάραχος ακόμη περισσότερο: σαν ευλογία την κατάρα του πατέρα και της μάνας. Να έχω το θάρρος να είμαι μόνος».
Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα»
Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα του «Καπετάν Μιχάλη» και ολόκληρου του «Τελευταίου Πειρασμού» (1953), που ακόμη δεν είχε κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Λόγω των αντιρρήσεων του Οικουμενικού Πατριάρχη, Αθηναγόρα, δεν αφορίστηκε. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας ωστόσο, τον καταράστηκε.
Σε επιστολή του, προς τους εκπροσώπους της εκκλησίας, γράφει: «Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να’ ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να είστε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ».
Μέχρι το τέλος της ζωής του, στις 26 Οκτωβρίου 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης δεν σταμάτησε να θεωρείται ένα σεβαστό πρόσωπο στα μάτια του λαού και ένας συγγραφέας από τους πλέον αναγνωρισμένους του εξωτερικού. Παρά τις κατηγορίες που δέχτηκε στη ζωή του κυρίως για τον αθεϊσμό, η πορεία του συγγραφικού του έργου παραμένει μέχρι σήμερα κομμάτι διαφυλαγμένο στην κοιτίδα του πολιτισμού.
Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή:
Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος»
Σχετικά: 25 αποφθέγματα – μαθήματα ζωής από τον Νίκο Καζαντζάκη
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο του Νίκου Καζαντζάκη επανεκδίδεται, αυτό το διάστημα, από τις εκδόσεις Καζαντζάκη, με αλλαγές στην ορθογραφία και τον τονισμό. Το κείμενο «μονοτονίζεται», αφού ο Καζαντζάκης, σύμφωνα με τα διασωθέντα χειρόγραφα, συνέγραφε σε μονοτονικό από τις αρχές της δεκαετίας του ’20, και υιοθετούνται κάποιες ορθογραφήσεις του.
Ελένα Κρητικού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
skaleadis